Showing posts with label Knowledge. Show all posts

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අර්බුදයට විසඳුම ඇත්තේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළමය



ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයේ ඉතිහාසය 1930 දශකය දක්වා දිවයන්නකි. 1931 වසරේ මෙරට ක්‍රියාත්මකවීම ඇරඹූ ඩොනමෝර් ආණ්ඩුක්‍රමය විසින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මූලිකම අවශ්‍යතාවය වන සර්වජන ඡන්ද බලය ශ්‍රී ලංකාව තුළ ස්ථාපිතකරනු ලැබිනි. එනයින් ගත්කල ශ්‍රී ලංකාව යනු ආසියාවේ පැරණිතම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි රාජ්‍යයි. 

කෙසේ වුවද ආසියාවේ පැරණිතම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පැවැත්ම මෑතකාලීනව බරපතල පරීක්ෂාවන්ට ලක්වනු දැකිය හැකිය. බලය දැරූ ආණ්ඩුවක් ව්‍යවස්ථාවට පටහැණිව යමින් පෙරළා දමා රාජ්‍ය බලය අත්පත්කරගැනීමට විපක්ෂය උත්සාහ කළ දේශපාලන කුමන්ත්‍රනය අවසන්ව තවමත් වසර 02 ක් හෝ ගතව නොමැත. අනෙක් අතට දැන් අලුතෙන් ඇතිව තිබෙන දේශපාලන යථාර්ථය තුළ රටෙහි ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය යාන්ත්‍රණයන් කොතෙක්දුරට ආරක්ෂා වනු ඇත්දැයි සිවිල් සමාජයත් මැදහත් පුරවැසියනුත් බිය පළකරමින් සිටී. ව්‍යවස්ථාපිතව රටේ ව්‍යවස්ථාදායක විසුරුවා හැර ඇති සමයක මෙරට පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය විෂයෙහි නවතම  අභියෝගයක් වර්ධනය  වනු දැකිය හැක. මේ වර්ධනය වන නව අභියෝගය විසින් ඉල්ලා සිටිනුයේ ශ්‍රි ලංකාවට පාර්ලිමේන්තුවක් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් අනවශ්‍ය බවත් පළාත් 09ට මේජර් ජෙනරාල්වරුන් 09 ක් පත්කර හමුදා මැදිහත්වීමක් හරහා දැනට වඩා ප්‍රශංසනීය ලෙස රට පාලනය හැකි බවත්ය. 

සමාජ මාධ්‍ය තුළ ප්‍රබලවත් එකී ප්‍රබලත්වය නිසාම මහජන අවකාශය තුළත් දැන් දැන් මතුවන සිවිල් පාලනය විෂයෙහි හමුදා මැදිහත්වීමක් ඉල්ලාසිටීම අතිශය භයානක මතවාදයකි. එය වඩාත් භයානක වනුයේ මෙකී මතවාදය යථාර්ථයක් වුවහොත් මිනිස් නිදහස සහ මානව අයිතිවාසිකම් මුලිනුපුටා දමන පාලනයන් බිහිවීම වැලැක්වීමට මිනිසා සතු එකම ආරක්ෂක කපාටය (ී්fැඑහ ඩ්කඩැ) වන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අහෝසිව ගොස් මිනිසාගේ නිදහස අවිනිශ්චිතව යන පාලනයක් බිහිවනු ඇති බැවිනි. එසේ හෙයින් මේ මතවාදය මෙන්ම එහි ඇති භායානකත්වයද  අප විසින් නිවැරදිව අවබෝධ කරගත යුතුය. එහිලා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නැවත කියවා ගැනිම, සිවිල් පාලය විෂයෙහි හමුදා මැදිහත් වීමෙහි ප්‍රතිඵල විග්‍රහ කිරීම මෙන්ම හමුදා පාලනයක් අන් පාලන ක්‍රමවලට වඩා සාර්ථකද යන වග විමසා බැලීම ද වැදගත් වනු ඇත.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ නැවත කියවමු. 
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ එක් වැදගත් ස්වභාවයක් නම් රාජ්‍යයේ ගාමක බලය හුදෙක් තනි පුද්ගලයෙකුගේ හෝ පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකුගේ අභිමතය මත තීරණයවීමෙන් ඇතිවන  අවදානම මගහැරීමට එයට ඇති හැකියාවයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නමැති  සංකල්පය ප්‍රචලිත වනුයේම රාජ්‍යයක  දිශානතිය තීරණය  කරන වඩාත් සංවේදී තින්දු තීරණ තනි පුද්ගලයෙකු විසින් සිය අභිමතය  පරිදි ගනු ලබන  රාජාණ්ඩු ක්‍රමයට හෝ ෆැසිස්ට් ක්‍රමයට විකල්පයක් වශයෙනි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලන ක්‍රමයක් නිර්මාණය වීම පිණිස මගපෑදූ  මූලික සාධකය නම් රාජ්‍යයක ප්‍රගමනය සම්බන්ධයෙන්  ගනු ලබන තීන්දු විවිධ කෝණවලින් සැලකිල්ලට ගැනීම මෙන්ම එකී තීරණවල ඇති මානව හිතවාදී නොවන ලක්ෂණ පෙරා ඉවත්කර එම තීරණ ක්‍රියාත්මක කරවීමේ අවශ්‍යතාවයයි. ඒ අනුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මුඛ්‍ය අරමුණ රාජ්‍ය පාලනයේ මානවීය ගුණය ආරක්ෂා කර ගැනීමයි. මෙකී අවශ්‍යතාවය ඉටු කරගැනීම සඳහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය විසින් ස්ථාපිත කරන ප්‍රවේශය වනුයේ රාජ්‍යයේ තීරණ ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය ස්ථර කිහිපයක් හරහා සාකච්ඡාවට සහ අනුමැතියට ලක්කිරීම සහ එකී ඒ ඒ ස්ථර නියෝජනය කරන්නන් පුළුල් මහජන සහභාගීත්වයක් හරහා තෝරා ගැනීමයි. 

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇති මේ පුළුල් මහජන සහභාගීත්වය හේතුවෙන්ම එය ස්වභාවයෙන්ම අකාර්යක්ෂම පාලන ක්‍රමයකැයි (Inherently Risky) දේශපාලන විද්‍යාවේදී හැඳින්වේ. විසඳිය යුතු ගැටලුවල ඇති සංකීර්ත්වය වැඩිවීමට සාපේක්ෂව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ පොදුවේ සියලු දෙනාටම පිළිගත හැකි විසදුමක් ඇති කරගැනීම වඩ වඩාත් ප්‍රමාද වනු ඇත. මේ ස්වභාවයෙන්ම එන අකාර්යක්ෂමභාවය නිසාවෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හෙවත් වැඩි දෙනාගේ කැමැත්ත මත නුසුදුස්සන්  තනතුරුවලට පත්ව දූෂිත සහ  අකාර්යක්ෂම පාලනයන් ඒ තුලින් බිහිවිය හැක. එහෙත් අප විසින් අමතක නොකල යුතු ඉතාම වැදගත් කරුණක් නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු පාලකයා සිය ක්‍රියාකාරීත්වය සම්බන්ධයෙන් මහජනතාවට වගකියන මහජනතාවගේ ප්‍රශ්නකිරීම්වලට ලක් කෙරෙන ක්‍රමයක්ය (Rulers are held accountable) යන්නයි. තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතියෙහි පටන් කලින් කලට පවත්වන නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණද මහජනතාවට සිය පාලකයා  ප්‍රශ්න කිරීමට අවස්ථාව ලබාදෙන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ යාන්ත්‍රණයන්ය. ඉක්මනින් හෝ  ප්‍රමාද වී හෝ අතිශය දූෂිත මානව  විරෝධී පාලනයක් වුව ද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හරහා මහජනතාවගේ විනිශ්චයට ලක්වනු ඇත. එබැවින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇති වඩාත් සාධනීයම ලක්ෂණය නම් අතිශය දූෂිත සහ මානව විරෝධී පාලනයක් වුව රුධිරය වගුරවන ගැටුමකට නොයා අවසන් කිරීමට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයම භාවිත කළ හැකි වීමයි. 


"හොඳ ජෙනරාල්වරුන් දෙදෙනෙකුට වඩා එක් නරක ජෙනරාල්වරයෙකු යහපත්ය"
සන්නද්ධ හමුදාවක ඇති මූලිකම ලක්ෂණය නම් තමන් වෙත ලැබෙන නියෝග වඩාත් කාර්යක්ෂම ලෙස ඉටුකිරීම ඉලක්කය වශයෙන් ගනිමින් එහි ඇති  සියලු  යාන්ත්‍රණ නිර්මාණය වී තිබීමයි. මෙය රාජ්‍ය විසින් පවත්වාගෙන යන වෛද්‍ය සේවාව හෝ වෙනත් එවැනි සේවාවකට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් තත්ත්වයකි. මේ දෙවැනියට සඳහන් කළ සේවාවක  නිරත වන්නෙකුට තමන් විසින් ඉටු කළ යුතු රාජකාරී සම්බන්ධයෙන් මානුෂීය මුහුණුවරකින් බැලීමට බාධාවක් නොමැත. නමුත් හමුදා සේවයේ නිරත සෙබලෙකුට එවැනි නිදහසක් නොමැත. හමුදාවේ මාධ්‍යය වනුයේ මානූෂීය තත්ත්ව සලකා බැලීම නොව නොව බලය යෙදවීමයි. හමුදා සෙබලෙකුට ලැබෙන දීර්ඝ සහ වෙහෙසකර පුහුණුවක පවා අර්ථය වනුයේ කවර හෝ තත්ත්වයක් යටතේ වුව නියෝග සඳහා අවනතවීම සෙබලාගේ මූලික විනය බව ඔහුට ඒත්තු ගැන්වීමටයි. සන්නද්ධ  හමුදාවන්හි සංයුතිය පුද්ගල කේන්ද්‍රීය සහ නිශ්චිත  ධුරාවලියකට යටත්ව ගොඩනැගී ඇත්තේද සාකච්ඡාවන් ද ප්‍රශ්න කිරීම් ද හැකිතාක් බැහැර කර තමන්ට ලැබෙන නියෝග කාර්යක්ෂමව ක්‍රියාත්මක කරන  පිණිසය.  ර්‍ණහොඳ ජෙනරාල්වරුන් දෙදෙනෙකුට වඩා එක් නරක ජෙනරාල්වරයෙකු යහපත්ය” යැයි සුප්‍රසිද්ධ ප්‍රංශ අධිරාජ්‍ය නැපෝලියන් විසින් වරක් සඳහන් කර ඇත. ඔහුගේ එකී ප්‍රකාශයේ යටිපෙළ අරුත නම් ජෙනරාල්වරුන් දෙදෙනෙකු ඇති තැන එන සංවාද සහ එකිනෙකා ප්‍රශ්න කරගැනීම් කිසිවක් නොමැතිව තනි ජෙනරාල්වරයෙකුට කටයුතු කළ හැකිය යන්නයි. සන්නද්ධ සේවාවන් තුළ විරුද්ධ මතවාද හෝ ප්‍රශ්න කිරීම් ප්‍රතික්ෂේපකිරීමේ නැඹුරුව එතරම්ම බලවත්ය.  

ඒ අනුව කවර හෝ නියෝගයක් වුව ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා බැඳී සිටින, බලය යෙදවීම භාවිතය කරගත්, ප්‍රශ්න නොකිරීමට  පුහුණුව ලැබූවෙකු සිවිල් ගැටලු නිරාකරණය සඳහා යෙදවීම කොතරම් දුරට ප්‍රායෝගිකද? අවාසනාවකට මෙන් එවැනි තත්ත්වයක් විසින් ඇති කළ හැකි ඛේදනීය ප්‍රතිඵල සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට මෑත කාලීන අත්දැකීම් ඇත. 

2019 සැප්තැම්බර් මස 11 වනදා නීතිපතිවරයා විසින් ශ්‍රී ලංකා යුධ හමුදාවේ නිලධාරීන් සිව්දෙනෙකුට එරෙහිව ගම්පහ මහාධිකරණයේ විශේෂ ත්‍රි-පුද්ගල මහාධිකරණයක් ඉදිරියේ අධිචෝදනා ගෙනු කරන ලදි. නීතිපතිවරයා  විසින් ගොනුකරන ලද අධිචෝදනා තුළ සිවිල් වැසියන් පිරිසක් ඉලක්ක කර සිදුකරන ලද වෙඩි තැබීමකින් පාසල් සිසුන් දෙදෙනෙකු ද ඇතුලුව පුද්ගලයන් තිදෙනෙකු ඝාතනය  කිරීම, පුද්ගලයන් 16  දෙනෙකුට බරපතල තුවාල සිදුකිරීම සහ තවත් පුද්ගලයන් 21 දෙනෙකුට සුලු තුවාල සිදුකිරීම සම්බන්ධයෙන් ඉහත කී හමුදා නිලධාරීන්  සිව්දෙනා හට චෝදනා එල්ලව තිබිණි. ඊට අමතරව ඉහත සඳහන් චෝදනා ලත්  හමුදා නිලධාරීන් විසින් අදාළ වෙඩි තැබීම්වලින් පසුව භූමියේ  විසිරී තිබූ හිස් පතරොම් කොපු ඉවත් කර මරණ සහ තුවාල නිසා ගලාගිය රුධිරය  සෝදා දැමීමට ද කටයුතු කර තිබිනි. ඒ අනුව සිද්ධිය පිළිබඳව පසු අවස්ථාවක සිදුවිය හැකි නිල පරීක්ෂණ සම්බන්ධයෙන් වැදගත් විය හැකි  සාක්ෂි ඉවත්  කිරීමට කටයුතු කළේ යැයිද අදාළ හමුදා නිලධාරීන් සිව්දෙනා හට නීතිපතිවරයා විසින් චෝදනා එල්ලකර තිබිණි. 

ඉහත චෝදනා සඳහා පදනම්  වූ ඛේදනීය සිදුවීම් සමූහය 2013 වසරේ අගෝස්තු මස 01 වැනි දා සිදුවූ  ර්‍ණරතුපස්වල වෙඩිතැබීම්” වශයෙන් ඔබ අසා ඇති බව නිසැකය. රජයේ හමුදා විසින් නිරායුධ සිවිල් වැසියන් පිරිසක් ඉලක්ක කර සිදු කළ වෙඩිතැබීමක් දක්වා දුරදිග ගිය සිද්ධීන් සමූහයක ආරම්භය වූයේ සන්නද්ධ හමුදා අනුඛණ්ඩයක මැදිහත්වීමක් කිසිසේත් අවශ්‍ය නොමැති පරිපාලන ගැටලුවකි. සිද්ධිය සිදුවූ ගම්පහ වැලිවේරිය ප්‍රදේශයේ රතුපස්වල ග්‍රාමයේ ස්වභාවික ජල මූලාශ්‍ර ගමෙහි පිහිටි  කර්මාන්ත ශාලාවකින් බැහැර  කළ අපද්‍රව්‍ය හේතුවෙන් භාවිතයට නුසුදුසුව තිබිණි. මේ පිළිබඳ දිගු කලක් තිස්සේ ගම්වැසියන් විසින් අදාළ බලධාරීන් වෙත සිදුකළ පැමිණිලි  කිරීම්වලින් ද ප්‍රයෝජනයක් ඇතිව නොතිබිණි. බලධාරීන් වෙතින් තමන්ගේ ගැටලුවට කිසියම් හෝ පිළියමක් නොතිබූ තැන ගම්වැසියන් නුවර - කොළඹ ප්‍රධාන මාර්ගයට රැස්ව බාධාකාරි ලෙස හැසිරුණු අතර මාර්ගයේ ගමනාගමනයට අවහිරතා සිදුකර ඇත. මෙවැනි අවස්ථාවක මහජනතාව පාලනයට සහ සාමය ආරක්ෂා කිරීම පිණිස ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයකට ගනු ලැබිය හැකි පියවර ගණනාවක් වුව නම් කළ හැක. එහෙත් සන්නද්ධ  හමුදා කණ්ඩායමක් සිද්ධිය සිදුවන ප්‍රදේශයට මුදාහැර සිවිල් වැසියන්ට වෙඩි තැබීමෙන් කලහයක් "පාලනය" කිසිසේත් මෙවැනි අවස්ථාවක් සම්බන්ධයෙන් යොදාගත හැකි පියවරක් නොවේ. 



රතුපස්වල වෙඩිතැබීම් විසින් අපට පෙන්වා සිටිනුයේ සිවිල්  ජන ජීවිතය සහ සන්නද්ධ  හමුදා අතර තිබිය යුතු අත්‍යව්‍යශ විභේදන රේඛාව ඉක්මවා යාමෙන් ඇතිවන, නිවැරදි කළ නොහැකි ප්‍රතිවිපාකයන්හි තරමයි. රතුපස්වල ගැටුමේ ඇතැම් තැනෙක හමුදා සෙබලුන් විසින් සිදුකළ තාඩන ඉවසා ගත නොහැකිවූ සමහර වයස්ගත මව්වරුන්  ර්‍ණඅනේ පුතේ අපි මේ අත්දෙකෙන් යුද්දේ අන්තිම කාලේ උඹලට බෝධි පූජා තිබ්බා” යැයි වේදනාවෙන් යුතුව කියා සිටි බවක් එකළ කුප්‍රකටව තිබිණි. මෙවැනි ප්‍රකාශ අතිශයෝක්තීන් යැයි යමෙකුට බැහැර කළ හැකි මුත් ඒ මොහොතේ මරණය  පෙනි පෙනී සිටි මිනිසුන්ගෙන් එවැනි වේදනාවන් නොනැගුනායැයි සැබැවින්ම සිතිය හැකිද? එහෙත් එවැනි විලාපයන් හමුවේ පවා තමන්ට ලැබී තිබූ  නියෝග ක්‍රියාත්මකකිරිම කෙරෙහි අදාළ හමුදා අනුඛණ්ඩයට තිබූ උනන්දුව බිඳකින් හෝ අඩු නොවූ බව නීතිපතිවරයාගේ ඉහත අධිචෝදනා සාක්ෂි දරයි.  

රතුපස්වල වෙඩි තැබීම්වලින් පසුව එම වෙඩි තැබීම් සඳහා වගකිවයුතුයැයි චෝදනාවට ලක්වූ කිසිවෙකුත් අත්අඩංගුටව පත්නොවුනි. ඒ වෙනුවට අදාළ වෙඩි තැබීමට මූලික වූ හමුදා අනුඛණ්ඩයට අණදෙන ලද බි්‍රගේඩියර් දේශප්‍රිය ගුණවර්ධන යටකී සිදුවීමෙන් මාස 07 ක් ගතවූ තැන තුර්කියේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලයේ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික  තනතුරකට පත්කර යවන්නට එවකට පැවති පාලනය කටයුතු කළහ. එකී පත්වීම සිදුකළ පාලනය එයින් වසර කිහිපයකට පසුව මැතිවරණයකින් පරාජයට පත්වීම නොවන්නට අදාළ සිදුවීමට වගකිවයුත්තන් අත්ඩංගුවට ගැනීම සහ ඔවුනට එරෙහිව අධිචෝදනා ගොනුකිරීම කිසිදා සිදු නොවනු ඇත. ඒ අනුව බැලූ කල හමුදාව යොදාගනිමින් සිදුවන රාජ්‍ය පාලනය කිසිසේත්ම මහජනතාවට වගකියන එකක් නොවන බව මනාව පැහැදිලි වේ.

සිවිල්  පාලනය පිළිබඳ මූලධර්මය
 "සාමය පවතින කාලයක සන්නද්ධ හමුදාවන්හි භාවිතය ජනරජයක ක්‍රියාකාරීත්ය සම්බන්ධයෙන් වන මූලික ප්‍රතිපත්තීන්ට පටහැනිය. එය මිනිස් නිදහසට හානි කරවන අතර බොහෝ විට එවැනි භාවිතයක් අවසන් වනුයේ ඒකාධිපතීත්වයන් ගොඩනගන විනාශකාරී ප්‍රවේශයන් තුළිනි."

එල්බ්‍රි ගැරී - ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ 05 වන උප ජනාධිපති

සන්නද්ධ  හමුදාවන් විසින් ඉටුකරන ජාතික ආරක්ෂාව සහතිකකිරීමේ කාර්යය රටක ස්වාධිපත්‍ය සම්බන්ධයෙන් අත්‍යවශ්‍ය වේ. එහෙත් සන්නද්ධ හමුදාවන් රාජ්‍ය පාලනය විෂයෙහි නිසි සීමාව ඉක්මවා භාවිත කිරීම රටකට අන්තරායකර ප්‍රතිඵල ගෙන  එනු ඇත. එමනිසා රාජ්‍ය පාලනය විෂයෙහි හමුදාව භාවිත විය යුතු ආකාරය දේශපාලන ඉතිහාසය තුළ දීර්ඝ කාලීනව සාකච්ඡාවට ලක්ව ඇත. මේ සාකච්ඡවන්හි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් වර්ධනය  වී ඇති සන්නද්ධ හමුදා විෂයෙහි සිවිල් පාලනය පිළිබඳ මූලධර්මය (Doctrine of Civilian control of the military)  මේ මොහොතේ ශ්‍රී ලාංකිකයන් වශයෙන් අප වඩාත් සැලකිල්ලෙන් යුතුව අධ්‍යයනය කළ යුතු සංකල්පයක්ව ඇත. 

එක්සත් ජනපදයේ නෝර්ත් කැරොලිනා විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉතිහාස අංශයේ මහාචාර්ය රිචඞ් H. කොහ්න් විසින් සම්පාදිත An essay on civilian control of the military  නම් ලිපිය තුළ සන්නද්ධ හමුදා විෂයෙහි සිවිල් පාලනය පිළිබඳ මූලධර්මය පැහැදිලි කර ඇති ආකාරය වඩාත් පුලුල් අර්ථ දැක්වීමක් වශයෙන් දැකිය හැක. සිවිල් පාලනය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයාගේ වඩාත්ම වැදගත් අර්ථ දැක්වීම පහත පරිදි උපුටා දක්වමි. 

 “The point of civilian control is to make security subordinate to the larger purposes of a nation, rather than the other way around. The purpose of the military is to defend society, not to define it.”

මහාචාර්ය කෝහ්න් ට අනුව සන්නද්ධ හමුදා විෂයෙහි සිවිල් පාලනය පිළිබඳ මූලධර්මයේ අර්ථය රටක ආරක්ෂක අංශ ඒ රටෙහි ප්‍රතිපත්ති සහ අරමුණුවලට යටත්ව ක්‍රියාත්මක වන එකක් විමේ අවශ්‍යතාවය තහවුරු කිරීමයි. සිවිල් පාලනය පිළිබඳ මූලධර්මයට අනුව සන්නද්ධ හමුදාවන්හි පැවැත්මේ අරමුණ රාජ්‍යයේ ආරක්ෂාව සහතික  කිරීම මිස රාජ්‍යයේ ක්‍රියාකාරිත්වය  හෝ එහි ස්වභාවය තීරණය කිරීම නොවේ. එසේ හෙයින් හමුදාවක් විසින් ඉටු කළ යුතු ආරක්ෂාව හා බැදුනු  මූලික කාර්යය ඉක්මවා රටක රාජ්‍ය පාලනයට හමුදාව හවුල් කරගැනීම එතරම් ඥානාන්විත නොවේ. 

ඉහතකී පරිදි නියෝග ක්‍රියාත්මක කිරීමට පුහුණුව ලැබූ හමුදාව රාජ්‍ය පාලනයට සම්බන්ධ වූ කල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී  තීරණ ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය  මුලුමනින්ම නොතකා හැර කටයුතු කිරීම හෝ රතුපස්වලදි මෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට ආදේශකයක් ලෙස බලය යොදවා තමන්ට අවශ්‍ය විසදුම ක්‍රියාත්මක කිරීම සිදුවනු ඇත. මේ ක්‍රියාවලිය එතැනින් අවසන් නොවන බව ලෝකය පුරා හමුදා බලය සිවිල් පාලනය  ඉක්මවා වර්ධනය වූ රටවල එකී වර්ධනය ක්‍රමානුකූලව අධ්‍යනය  කිරිමෙදි පැහැදිලි වේ. හමුදා පාලනයක් යෝජනා වනුයේම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ ඇති වෙනස් මත ගරුකිරීමේ ගුණය ඉවසා සිටිමේ නොහැකියාව නිසා බැවින් වෙනස් මතවලට ඉඩ සලසන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය  මුලුමනින්ම අහෝසි කර දැමීමේ උත්සාහයන් ඉන් අනතුරුව ස්වභාවිකවම පැන නගිනු ඇත. ඒ අනුව බලය භාවිත  කර විරුද්ධ මතධාරී කණ්ඩායම් මර්දනය කර දැමීම, ජනමාධ්‍ය පාලනය, වාරණය සහ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස සිමාකිරිම, සහ නිදහස් සහ සාධාරණ මැතිවරණ අහෝසි  කර දැමිම යනාදිය ඉන් අනතුරුව සිදුවනු ඇත. මේ සියල්ල හරහා පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකුගේ අභිමතය මත රටක් පාලනය වන හමුදා පාලනයක් දක්වා තත්ත්වය වර්ධනය වනු ඇත. අපගේ ආරක්ෂාව පිණිස අප විසින්ම බිහිකරගන්නා  ආයතනවලටම යම් දිනෙක අපම බියවෙනු ඇතැයි පීටර් D. ෆීවර් විසින් සඳහන් කරන විරුද්ධාභාසය (Paradox) යථාරථය වනුයේ එවැනි තැන්හි දී ය.   

හමුදා පාලනය අප සතුව ඇති හොඳම විකල්පයද? 

සිවිල් පාලනය විෂයෙහි හමුදා මැදිහත්වීමක් යෝජනා කරන මතවාදයේ ඇති වැදගත් තර්කයක් නම් හමුදා පාලනයක් විසින් රටක ඇති දූෂණ සහ වංචා මුලුමනින්ම පාහේ අවසන් කර දමනු ඇත යන්නයි. නමුත් සත්‍යය නම් දූෂණ සහ වංචාවන්ට ගොදුරු වීමේ සම්භාවිතාවය අතින් හමුදා පාලනයක් අනෙක් ඕනෑම පාලන ක්‍රමයකට සමානය යන්නයි. මෙහිලා පැහැදිලි නිදසුනක් වශයෙන් 2014 තායිලන්තයේ සිදුවූ හමුදා කුමන්ත්‍රණයෙන් බලයට පැමිණි තායිලන්ත මිලිටරි ජුන්ටාව හැඳින්විය හැක.  

2014 මැයි මස 22 වන දා ජෙනරාල් ප්‍රයුත් චන්-ඕ-චා විසින් මෙහෙයවන ලද තායිලන්ත රාජකීය හමුදාව විසින් එවකට තායිලන්තයේ පැවති භාරකාර රජය පෙරලා රටේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ද මුලිනුපුටා දමා නීතිය සහ සාමය සඳහා වන ජාතික කවුන්සිලය නමින් මිලිටරි ජුන්ටා පාලනයක් පිහිටුවා ගන්නා ලදි. රටේ පවතින දූෂණ වංචා සහ දේශපාලන අස්ථාවරභාවය මුලුමනින්ම අවසන් කර දමා ඉන් පසුව පමණක් මැතිවරණයකට යාමේ අරමුණින් තමන් මේ පියවර ගත් බව හමුදා ජුන්ටාව පසුව ප්‍රකාශ  කරන ලදි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව පත්ව තිබූ රජයේ නියෝජිතයන් විසින්  සිදුකළ අතිමහත් දූෂණ සහ වංචා පිළිබඳව ද එකිනෙක ඉන් අනතුරුව අවධානය යොමුවිය. එහෙත් වසර 04 ක් ගතවීමටත් මත්තෙන් මිලිටරි ජුන්ටාවේ උප අගමැති සහ ආරක්ෂක අමාත්‍ය ධුර දැරූ, එමෙන්ම  2004 - 2005 කාලය තුළ තායිලන්ත රාජකීය හමුදාවේ හමුදාපතිවරයාව සිටි ප්‍රවීත් වොන්ග්සුවාන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන භාගයකට අධික වටිනාකමින් යුත් අත් ඔරලෝසුවක්ද දියමන්ති එබ්බවූ මුදුද පැළඳ සිටින ඡායාරූප ප්‍රසිද්ධියට පත්විය. එපමණකි - දූෂණ වංචා අවසන්කරනවායැයි සඳහන් කරමින් දේශපාලන බලය පැහැරගත් මිලිටරි ජුන්ටාවක සුජාතභාවය ද එනයින්ම අවසන්විය.  

හමුදාව විසින් ඇතිකරන ක්‍රමානුකූල පාලනය රටක ආර්ථික වර්ධනය සඳහා හේතුවනු ඇත යන්න සිවිල් පාලනය විෂයෙහි හමුදා මැදිහත්වීම ඉල්ලා සිටින මතවාදය විසින් ඉදිරිපත් කරන තවත් අදහසකි. මෙය ආර්ථිකය පිළිබඳ ප්‍රවීණයන්ගේ උපක්‍රමික සහභාගීත්වය සහ මහජනතාවගේ අඛණ්ඩ දායකත්වය හරහා මිස විසඳා ගත නොහැකි සංකූලතා ගණනාවක් නිසාවෙන් ඔද්දල්වූ  මෙරට ආර්ථිකය පිළිබඳ අවම හෝ අවබෝධයක් නොමැතිව ඉදිරිපත්කරන අදහසකි. හමුදා පාලනය රටක ආර්ථික දියුණුව සම්බන්ධයෙන් විශේෂ බලපෑමක් ඇති නොකරන බව දීර්ඝ කාලයක් පුරා මිලිටරි ජුන්ටාවන් හරහා පාලනය වූ නයිජීරියාව සහ පාකිස්ථානය වැනි රටවල සන්දර්භයන්  අධ්‍යයනයේදී පැහැදිලිව පෙනේ. අනෙක් අතට ඒක කේන්ද්‍රීය පාලනයක් හරහා ආර්ථික වර්ධනය අත්පත් කරගත හැක යන අදහසට නිදසුන් වශයෙන් පෙන්වා දෙන චීනයේ ආර්ථික ක්‍රියාකාරීත්වය ලංකාව වැනි රටවකට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස්ය. දැවැන්ත ශ්‍රම වෙළඳපොලක්ද නිෂ්පාදන සම්පත්වලින්ද සපිරි චීනයේ ආර්ථික දියුණුවට හේතුව සමාජවාදී වෙළඳපොල ආර්ථිකය වශයෙන් චීනය විසින් හදුන්වන නිශ්චිත ආර්ථික ඒකක (උදා - බලශක්තිය, බැංකු) තවදුරටත් රජයේ පාලනය යටතේ තබාගනිමින් පුද්ගලික ව්‍යවසාය දියුණුකිරීමේ ක්‍රමය මිස ආර්ථිකය මුලුමනින්ම කේන්ද්‍රීය පාලනයකට නතුකිරීම නොවේය. 

එසේ හෙයින්, රටක දූෂණ හෝ වංචාවන් මෙන්ම පාලකයන්ගේ අකාර්යක්ෂමතාවය පවා ඔඩු දුවා යෑමට හේතුව ඒ රටේ භාවිතය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වීම නොවන බව මෙහිලා සඳහන් කර තැබිය යුතුය. ප්‍රශ්නය ඇත්තේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ නොව ඔබ පත් කරගන්නා පාලකයන්ගේ හැසිරීම විවේචනය කිරීමට සහ ප්‍රශ්න කිරීමට ඔබ කොතෙක් දුරට කටයුතු කරනවාද යන්න තුළය. පාලකයාගේ ඕනෑම හැසිරීමක් සාධාරණීකරණය කිරීමට හෝ ඒ සම්බන්ධයෙන් නිහඬව සිටීටමට ඔබ දැනටමත් තීරණය කර ඇත්නම් රටේ ක්‍රියාත්මක වන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ද මිලිටරි පාලනය ද යන්න කිසිසේත්ම අදාළ කාරණයක් නොවනු ඇත. නමුත් අනෙක්  අතට, පාලකයාගේ හැසිරීම විවේචනය කිරිමට තරම් ඔබ දේශපාලනිකව ස්වාධීන වන්නට තීරණය කළහොත් එතැනදී රටේ ඇත්තේ අදහස්  ප්‍රකාශකිරීමේ නිදහස අගයන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ද නැතහොත් විරුද්ධ මත දැරීම මරණයෙන් වුව අවසන් විය හැකි ඒකාධිපති පාලනයක්ද යන්න මුලුමනින්ම අදාළ කරුණක් වනු ඇත. 

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පැවැත්මේ තීරකයා ඹබය.  

අප ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය දකිනුයේ මනෝරාජිකයක් වශයෙනි. එය පරිපූර්ණ විය යුතුයැයි අප සිතයි. නමුත්  එය එසේ පරිපූර්ණ නැත. අන් ඕනෑම මිනිස් භාවිතයක් මෙන් එහිද දෝෂ සහ දුර්වලතා ඇත. මෙකී fදා්ෂ මහජනතාව විසින් අනුක්‍රමයෙන් නිවැරදි කරගත යුතුය. මේ තත්ත්වය 19 වන සංශෝධනය සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ අත්දැකීම්  ඇසුරෙන් පැහැදිලි කළ හැක. 19 වන සංශෝධනය විසින් ආපසු හරවා දමනු ලැබුවේ ලැබූවේ පාර්ලිමේන්තුවේ ස්වාධිපත්‍ය ද අධිකරණයේ සහ රාජ්‍ය තන්ත්‍රයේ ස්වාධීනත්වයද මුලුමනින්ම පාහේ අහෝසි කර දැමා ව්‍යවස්ථාපිත ඒකාධිපතිත්වයක් කරා රට යොමු වෙමින් තිබූ ගමනයි. එය ඒ අවස්ථාවේ  රට ලැබූ දැවැන්තම  ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජයග්‍රහණයයි. එහෙත්  දැන් අප 19 වන සංශෝධනයේ දුර්වලතා ද දකින අතර ඉන් එහා ගිය වඩාත්  පුළුල් දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණයක් වෙත ද අවධානය යොමු කරමින් සිටී. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු සජීවී  පද්ධතියක් වන අතර එය භාවිතයෙන් සහ අත්හදාබැලීම් හරහා පවත්වාගෙන යා යුතුය. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රශ්නය නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය භාවිත කිරීමට තරම් ප්‍රමාණවත් වගකීම් සම්පන්න පුරවැසියන් හිඟවීමයි. 

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ අතිශය විශ්වීය නිර්වචනයක් ලබාදෙමින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු මහජනතාව විසින් මහජනතාව උදෙසා ගෙනයන මහජනතාවගේ පාලනය යැයි හිටපු ඇමරිකානු ජනාධිපති ඒබ්‍රහම් ලින්කන් කළ ප්‍රකාශය ඔබ අසා ඇත. මෙහි අර්ථය හුදෙක් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු මහජනතාව විසින් ආණ්ඩු පත් කරගැනීම නොවන බව අප අවබෝධ කරගත  යුතුය. එහි අර්ථය ඊට වඩා ගැඹුරු සහ රාජ්‍ය පාලනය විෂයෙහි පුරවැසි වගකීමේ අවශ්‍යතාවය මත ගොඩනැගුනකි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු මහජනතාවගේ සහභාගීත්වය මත මුලුමනින්ම රඳාපවතින පාලනයක්ය යන්න එහි වඩාත් සුපැහැදිලි අර්ථයයි. ඒ අනුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සම්බන්ධයෙන් මහජන වගකිම ආණ්ඩු පත්කිරිමෙන්  අවසන් නොවේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා වනුයේ ආණ්ඩු පත්කිරීමෙන් පසු ඔබ සිදුකරන වැඩකොටස තුළය. සරලව සඳහන්  කරන්නේ  නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අහෝසි වන එකම අවස්ථාව ඉහත සමීකරණය තුළ මහජනතාව නොමැතිවූ කල්හි පමණි. 

ලංකාවේ දැනට ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමය ආසර්ථක යැයි ඔබට හැඟෙන්නේ නම් ඒ වෙනුවට හමුදාව සිවිල් පාලනයට යොදාගැනීම යෝජනා කිරීමට පෙර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයෙහි පැවැත්ම වෙනුවෙන් ඔබගේ වැඩ කොටස නිසි පරිදි සිදුකරන ලද්දේ දැයි නැවත සිතා බැලිය යුතුයැයි මම ඔබට යෝජනා කරනුයේ එබැවිනි. 

මෙම ලිපිය ප්‍රජතන්ත්‍රවාදයේ ගැටලුවලට විසදුම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයමය නමින් මා විසින් සමබිම වෙබ් අඩවියට ලියන  ලද ලිපිය නැවත පළකිරීමකි.

බිලියන 7.5 ක් මිනිසුන් ගැන.


 

ඔය ඩැනියෙල් බ්‍රවුන් කියන ඇමරිකානු ලේඛකයා තමයි මගේ ප්‍රියතම ප්‍රබන්ධ කතා රචකයා. බොහේ දෙනෙක් මේ ලේඛකයාගේ The Da Vinci Code පොත කියවා ඇති. අවසානයට නිකුත් වුන ඩැනියෙල් බ්‍රවුන් නවකතාව Inferno කියවලා තියෙනවනම් ඔබ දන්නවා ඇති ඒකේ මූලික තේමාව ලෝක ජනගහන අර්බුදය බව. 

ලෝකයේ වේගයෙන් වර්ධනය වෙන ජනගහන මිනිස් වර්ගයාගේම පැවැත්මට බලපාන සෑහෙන්න බරපතල ප්‍රශ්නයක් විදියට දැකපු බර්ට්‍රන්ඩ් සෝර්බිස්ට් (Bertrand Zobrist) නමැති ජාන විද්‍යාඥයා ගැන තමයි Inferno ප්‍රබන්ධය මූලිකවම ගොඩනැගෙන්නේ. ‍මිනිස් ජනගහනය පාලනය කරන්න 'ඇඟට දැනෙන' පියවරක් නොගත්තොත් ඊලඟ වර්ෂ සියයට කලින් මිනිස් වර්ගයා මිහිමතින් වඳ වෙලා යයි කියලා තර්ක කරන සෝර්බිස්ට් නිර්මාණය  කරනවා වෛරසයක්. වෛරසයක් කිව්වට මේක විශේෂ Vector virus එකක්. ඒකෙන් කරන්නේ ලෝකයේ සෑම පුද්ගලයන් තුන්දෙනෙක්ගෙන්ම එක් අයෙක් තෝරාගෙන ඒ පුද්ගලයාගේ දරුවන් බිහිකිරීමේ හැකියාව අකර්මන්‍ය කර දැමීම හෙවත් සාපල්‍යතාවය අහිමිකිරීම. මෙහෙම කරලා ඊලග අවුරුදු 05 ඇතුළත ලෝක ජනගහනය හරි අඩකින් අඩු කරන එක තමයි මිනිහගේ ඉලක්කය.  

ලෝක ජනගහනය කීයද කියලා ඇහුවම ගොඩක් දෙනා කියන්නේ බිලියන 07 ක් කියලනේ. නමුත් එක්සත් ජාතීන්ගේ ගණනයකිරීම්වලට අනුව ලෝක ජනගහනය ඇත්තටම බිලියන 07 ක් වුනේ 2011 වසරේ ඔක්තෝබර් 31. ඒ කියන්නේ දැන් ඒ ගණන ඊට වඩා වැඩියි. වර්තමාන ලෝක ජනගහණය බිලියන 7.5 කට අධිකයි කියලයි සැලකෙන්නේ. මේ ලිපිය පළකරන්න මොහොතකට කලින් ලෝක ජනගහණය 7,528,148,264 ක ප්‍රමාණයක්. නෑ...ලිපිය පළ කරන්න කලින් මම ලෝක ජනගහණය ගණන් කළේ නෑ. Worldometers කියන හරිම සුවිශේෂී වෙබ් අඩවියක් තියෙනවා. මේ වෙබ් අඩවියෙන් කරන්නේ ලෝකයේ විවිධ ආයතන මගින් නිකුත් කරන සංඛ්‍යා ලේඛන පදනම් කරගෙන ලෝක ජනගහණය ගැන තත්පරයට නිවැරදි දත්ත ලබාදීම. මෙන්න මෙතනින් ඒ වෙබ් අඩවියේ ජනගහන විස්තර පිටුවට ගියොත් අමුතුම විස්තර ටිකක් දැනගන්න පුලුවන්. 

දැන් මේ ඉන්නවා කියන බිලියන 7.5 ම එක තැනකට එකතු කරලා ඒ සේරටම ඇහෙන්න "හලෝ මොහොමඩ්, ඉතින් කොහොමද" කියලා ඇහුවොත්, එතනින් මිලියන 150 ක් විතර "හා මම හොදින් ඔයාට කොහොමද" කියලා අහන්න ඉඩ තියෙනවා. ඒ කියන්නේ ලෝකයේ ඉන්න මිලියන 150 ක පමණ ප්‍රමාණයක මුල් නම මොහොමඩ්. ඒ වගේම කාන්තාවන්ට යෙදෙන නම්වලින් වැඩිම ප්‍රමාණයක් තියෙන්නේ මේරි කියන නම. මේ තියෙන්නේ ඒ සේරම මිනිස්සුගේ වෘත්තීන් ගැන ඇනා වයිටල් විසින් නිර්මාණය කළ Info-graphic එකක්. 



ලෝක ජනගහණය ඇත්තටම බරපතල ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ එහි වර්ධන වේගය නිසා. වර්ෂ 1800 දී ලෝක ජනගහනය යන්තම් බිලියන 01 ක් පමණයි. 1974 වර්ෂය වෙද්දි - ඒ කියන්නේ වර්ෂ 170 ක කාලයක් තුළ ලෝක ජනගහණය 1800 දී තිබුනාට වඩා සිව් ගුණයකින් වැඩිවෙනවා. ජනගහනය බිලියන 04 ක් කරගන්න අපේ කට්ටියට වර්ෂ 170 කට වඩා ගියාට ඒක තව දෙකකින් වැඩි කරගන්න ගතවුනේ අවුරුදු 25 ක් විතරයි. ඒ කියන්නේ 1999 වර්ෂය වෙනකොට ලෝක ජනගහණය බිලියන 06 ක්. 

එක්සත් ජාතින්ගේ ජනගහන අරමුදළට ( United Nations Population Fund) අනුව 1987 වර්ෂයේ ජුලි මාසේ 11 වෙනිදා තමයි ලෝක ජනගනය බිලියන 05 ක් වුනේ (The Day of Five Billion). මම ඉපදුනේ 1987 වර්ෂයේ. පස්සේ  මම ඉතින් වෙලේ ක්‍රිකට් ගහලා, ඉස්කෝලේ ගිහිල්ලා, කැම්පස් ගිහින්, රස්සාවක් කරන ගමන් මේක ලියන කාලේ වෙද්දි බිලියන පහක් තිබුණ ලෝක ජනගහනය තව දෙකකින් වැඩි වෙලා (නෑ ඒකට මගේ කිසිම දායකත්වයක් නෑ).

එතකොට ඔය විදියටම, 1999 වර්ෂයේ ඔක්තෝබර් 12 වෙනිදා සැලකෙන්නේ  The Day of Six Billion විදියට. එදා තමයි ලෝක ජනගහනය බිලියන 06 ක් වුණා කියලා සැලකෙන්නේ. ක්‍රොයේෂියාව කියන රටේ සැග්රෙබ් කියන ටවුන් එකේ ඉන්නවා මතේජ් ගැස්පර් (Matej Gašpar) කියලා හාදයෙක්, තව එතකොට කොසෝවෝ රටේ ඉන්නවා ඇඩ්නන් මෙවික් (Adnan Mević) කියලා එක්කෙනෙක්. මේ දෙන්නා තමයි ලෝක ජනගහනය බිලියන 05 ක් සහ 06 ක් වුණ අවස්ථාවන්වල සංඛේතාත්මකව බිලියන 05 බබා (Child Five billion) සහ බිලියන 06 බබා (Child Six billion) කියලා පිළිගත්තේ. ඒ එයාලා හරියටම ඒ ඒ දින උදාවුන අවස්ථාවල ඉපදුන නිසා. ඔය බිලියන 06 බබා ඇඩ්නන් මෙවික් ඉපදුන අවස්ථාවේ කොසොවෝ රෝහලට ගිය එවකට එක්සත් ජාතීන්ගේ මහ ලේකම් කොෆී අනන් මහත්මයා තමයි ඇඩ්නන්ව වඩාගෙන මෙන්න මෙයා තමයි බිලියන 06 බබා කියලා ප්‍රසිද්ධ කරේ.  

වර්තමාන ගණනයකිරීම්වලට අනුව හැම තප්පරයකදීම ලෝකය පුරා නව දරු උපත් 05 ක් සිද්ධ වෙනවා. එහෙම වෙන්නේ සෑම තප්පරයකටම වරක් ලෝකයේ කොතැනක හෝ පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු මියයන අතර. අනෙක් අතට 2023 වෙනකොට ලෝක ජනගහනය බිලියන 08 දක්වා වැඩිවෙන බවත්, මේ අගය 2056 වර්ෂය වෙනකොට බිලියන 10 ඉක්මවන බවත් පුරෝකථනයව තිබෙනවා. එතකොට මේ දක්වා ඔබ මේ ලිපිය කියවන්න ගතකළ කාලය තුළ ලෝක ජනගහනයට අලුතින් කී දෙනෙක් එකතුවෙලාද? 

මෙතන තියෙන තවත් පොඩි නොගැලපීමක් ඔබට පෙනුනද මම දන්නේ නෑ. ඒත් කල්පනා කරලා බැලුවොත් පැහැදිලි වේවි නව දරු උපත් සංඛ්‍යාවට වඩා මියයන සංඛ්‍යාව අඩුයි කියලා. මේක වෙලා තිබෙන්නේ සෞඛ්‍ය පහසුකම් ආදියේ දියුණුව නිසා මිනිසුන්ගේ අපේක්ෂිත ආයු කාලය වැඩිවීම නිසාවෙන්. අද ජීවත්වන සාමාන්‍ය මිනිසෙක්ගේ අපේක්ෂිත ආයු කාලය අවුරුදු 69 ක් පමණ. ඒ නිසා ලෝකය තුළ අසීමිත වැඩිහිටි ජනගහනයක් ජීවත් වෙනවා. මේ වැඩිහිටි ජනගහනය කොපමණද කියනවනම් මිනිස් ඉතිහාසය පුරාම වයස අවුරුදු 65 හෝ ඊට වඩා ජීවත්වුණ සියලුම මිනිසුන්ගෙන් හරි අඩක් අදටත් ජීවතුන් අතර ඉන්නවා. 

ලෝකය තුළ මිනිස් වර්ගයාගේ පහළ වීමෙන් පස්සේ මේ වනවිට මිනිසුන් බිලියන 106 ක් පමණ මිහිමත ජීවත්ව තිබෙන බව සදහන්. ලෝකයේ දැනට ජීවත්වන ජනගහණයෙන් 90% ක්ම ජීවත් වෙන්නේ පෘථිවියේ උතුරු අර්ධගෝලයේ. එයිනුත් වැඩිම ප්‍රමාණය - ඒ කියන්නේ 54% ක් ම ජීවත් වෙන්නේ ආසියා මහාද්වීපයේ. ලෝක ජනගහනයේ ඉතිරි පිරිස අප්‍රිකාවේ 25% ක්, ලතින් ඇමරිකාවේ 8.2% ක්, යුරෝපයේ 7% ක් සහ උතුරු ඇමරිකාවේ 4.7% ක් වශයෙන් පැතිරිලා ඉන්නවා. 

ආසියාවට මේ ලැයිස්තුවේ පළමු තැන ලැබෙන්න හේතුව? හේතුව තමයි චීනය සහ ඉන්දියාවේ අප්‍රතිහත උත්සාහයන්. 2016 වර්ෂයේ සංගනනයන්ට අනුව චීනයේ ජනගහනය මිලියන 1382 ක්. ඒ කියන්නේ බිලියන 1.3 ක්. ලෝක ජනගහනයෙන් හතෙන් එකක්ම ඉන්නේ චීනයේ. ඒ අගය ලංකාවේ ජනගනය වගේ 60 ගුණයකටත් වඩා වැඩියි. ලෝක ජනගහනයෙන් තවත් හතෙන් එකක් ඉන්නේ ඉන්දියාවේ. එයාලගේ ජනගහනය මිලියන 1267 ක්. ඒ කියන්නේ බිලියන 1.2 ක්. ලෝක ජනගහනයෙන් බිලියන 2.5 කටත් වඩා ජීවත් වෙන්නේ චීනයේ සහ ඉන්දියාවේ. ඒ වගේම ඉන්දියාවේ පසුගිය වර්ෂ කිහිපයක ජනගහන වර්ධණ වේගයන් සලකලා බැලුවාම එයාලා උපරිම උත්සාහ දරමින් චීනය පරද්දන්න උත්සාහ කරන බවත් පැහැදිලිවම පෙනෙන්නට තියෙනවා. ලෝකයේ ඉහළම ජනගහනයන් සහිත රටවල් 10 අතරේ තවත් දකුණු ආසියානු රටවල් දෙකක් තිබෙනවා. ඒ ඉහත ලැයිස්තුවේ පිළිවෙලින් 6 සහ 8 ස්ථානවල ඉන්න පාකිස්ථානය සහ බංග්ලාදේශය. 

දැනට ලෝකයේ ළමා ජනගහනය බිලියන 1.9 ක් විදියටයි සැලකෙන්නේ.  ලෝකයේ ළමා ජනගහනයෙන් වයස අවුරුදු 05 ට අඩු දරුවන් 29,000 ක් පමණ දිනකට මියයනවා. ඊටත් වඩා භයානක සහ පිළිකුල්දනවන කතාවක් තිබෙනවා - දවසකට ලෝකය පුරාම තැන් තැන්වල සිදුවන ළමා විවාහ සංඛ්‍යාව 37,000 කටත් අධිකයි. ඒ වගේ විශාල ළමා විවාහ සංඛ්‍යාවක් සිදුවෙද්දි ලෝකය පුරා සංවර්ධනය වන රටවල ජීවත්වන වයස අවුරුදු 18 ට අඩු ගැහැණු දරුවන්ගෙන් දිනකට 20,000 ක් පමණ දරු උපතක් සිදුකරන බව කීම පුදුමයට කාරණයක් නෙවෙයි නේද?

ලෝකයේ ජීවත්වන බිලියන 7.5 ක මහා ජනගහනයෙන් එකිනෙකා අදහන ආගම් මොනවද කියලා හොයලා බැලුවොත් වටිනවා. ලෝක ජනගහනයෙන් වැඩිම ප්‍රමාණයක් - ඒ කියන්නේ  31% ක් අදහන්නේ ක්‍රිස්තියානි ආගම. මේ පිරිස අතරට කතෝලික, ප්‍රොතෙස්තන්ත්‍ර, ඔර්තඩොක්ස් වගේ ක්‍රිස්තියානි ආගමේ විවිධ ආගමික ප්‍රභේද අදහන අය අයත්. දෙවැනියට තිබෙන්නේ 23%  ක ප්‍රමාණයක් සිටින ඉස්ලාම් ආගමිකයන්. මේ ලැයිස්තුවේ තුන්වැනි තැන තියෙන්නේ ආගමක් නෙවෙයි. වාර්තා වෙන විදියට ලෝකය ජනගහනයෙන් 16% ක් පමණ ප්‍රමාණයක් අද වනවිට අනාගමිකයන් විදියට තමන්ව හදුන්වාගන්නන්. ලැයිස්තුවේ පිළිවෙලින් 04 සහ 05 වැනි තැන්වල තියෙන්නේ හින්දු සහ බෞද්ධ ආගම් අදහන්නන්. හින්දු ආගම අදහන්නන් ගණන සංඛ්‍යාෙවන් 15% ක් වෙද්දි බෞද්ධ ආගම් අදහන්නන් සංඛ්‍යාව 07% ක්. මේ 07% න් භාගයක් විතර ජීවත්වෙන්නේ තනි රටක. ඒ රට තමයි ඔය පහුගිය කාලේ ලංකාවට වරාය, අධිවේගී මාර්ග එහෙම හරි හරියට හදලා දුන්නේ. 

1980 වර්ෂයේදී ආචාර්ය වෙස්ලි බ්‍රවුන් කියන පර්යේෂකයා මිනිසුන්ගේ DNA සැකැස්ම සම්බන්ධයෙන් විශේෂ කාරණයක් අනාවරණය කරගත්තා. ඒ තමයි සියලුම මනුෂ්‍යයන් තුළ තිබෙන මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් DNA (Mitochondrial DNA/ mtDNA) බොහෝ දුරට එකහා සමානයි කියන එක. 


සාමාන්‍යයෙන් මේ මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් DNA දාරකයන්ට ලැබෙන්නේ දාරකයාගේ මව් පාර්ශවයෙන්. මේ කරුණ සම්බන්ධයෙන් තවදුරටත් පර්යේෂණ කළ රෙබේකා L. කාන් කියන ජාන විද්‍යාඥවරිය (Geneticist) 1987 වර්ෂයේදී අනාවරණය කරගත්තා අද ජීවත්වන ඔබත් මමත් ඇතුළු සියලුම මිනිසුන් අදින් වසර 200,000 පමණ පෙර ජීවත්වුන එක කාන්තාවකගෙන් (Common female ancestor) පැවත එන්නන් බව. මේ කාන්තාව ජාන විද්‍යාඥයන් විසින් හඳුන්වන්නේ මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් ඊවා කියන නමින්.

ඔය මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් DNA එක දාරකයන්ට මව් පාර්ශවයෙන් ලැබෙනවා වගේම පිය පාර්ශවයෙනුත් දාරකයන්ට ලැබෙන විශේෂ DNA අණුවක් තිබෙනවා. ඒකේ නම Y වර්ණදේහය (Y Chromosome). Y වර්ණදේහය තිබෙනවා නම් දාරකයා පිරිම දරුවෙක්, නැත්නම් ගැහැණු දරුවෙක්. 

අහලා ඇතිනේද ජෙන්ගීස් ඛාන් ගැන? 20 වන සියවසේදි බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය බිහිවෙන්න කලින් ලෝකයේ එතෙක් මෙතෙක් පහළවූ දැවැන්තම අධිරාජ්‍යය වන මොන්ගල් අධිරාජ්‍යය බිහිවුනේ ජෙන්ගීස් ඛාන්ගෙන්. මෙයාට තිබුනා හරි අමුතු ආශාවක්. ඒ තමයි වෙනත් රටවල් තමන්ගේ අධිරාජ්‍යයට නතු කරගත්තට පස්සේ ඒ රටවල ඉන්න සුන්දර කාන්තාවන් තමන්ගේ ලිංගික සහකාරියන් කරගැනීම. මේ වැඩේ මෙයා කොච්චරනම් කරාද කියනවනම් ජෙන්ගීස් ඛාන්ගෙ මරණයෙන් ටික කලක් යද්දිම මෙයාගෙන් බිහිවුන දරු පරම්පරාව 20,000 ත් ඉක්මවලා තිබුණාලු. ඒ නිසාම අද ජීවත්වන පිරිමින් සෑම 200 ක ගෙන් එක් අයෙක්ම කෙලින්ම ජෙන්ගීස් ඛාන්ගෙන් පැවත එන්නන්.

තෝමස් රොබ්ර්ට් මැල්තූස් කියන ඉංග්‍රීසි ජාතික පර්යේෂකයා 1798 වර්ෂයේදී ලෝක ජනගහනය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ මතයක් ඉදිරිපත් කරලා තිබෙනවා, මේකට කියන්නේ ජනගන වර්ධනය පිළිබද මැල්තූසියන් න්‍යාය එහෙමත් නැත්නම් මැල්තූසියන් ව්‍යසනය (Malthusian catastrophe) වශයෙන්. සරලව කියනවානම් රොබර්ට් මැල්තූස්ගේ අදහස වුනේ ලෝක ජනගහනය අසීමිත ලෙස වර්ධනය වෙලා එක්තරා මට්ටමකට ආවාට පස්සේ ඒ වර්ධනය පාලනය කෙරෙන කිසියම් ස්වභාවික සිදුවීමක් සිදුවෙලා ලෝක ජනගහනය අඩු වෙනවා කියලා. 

උදාහරණයක් විදියට ලෝක ජනගහණය එක්තරා ප්‍රමාණයකට ආවාම ඒ අධික ජනගහණයට ප්‍රමාණවත් තරම් ආහාර නොමැතිවීම නිසා මිනිසුන් වදවී යා හැකියි. එහෙමත් නැත්නම් යුද්ධයක් හෝ අසීමිත ස්වභාවික සම්පත් පරිහරණය නිසා ඇතිවන ස්වභාවික ව්‍යසනයක් හෝ වෙනත් අනපේක්ෂිත සිදුවීමක් නිසා සත්ත්ව වර්ගයා මිහිමතින් මුලුමනින්ම වදවී යාම හෝ ප්‍රමාණය අඩුවීම සිදුවිය හැකියි. 

මැල්තූස් සදහන් කළ ආකාරයේ සිදුවීම් ලෝක ඉතිහාසය තුළ ඇත්තටම සිදුවෙලා තිබෙනවා. එයින් අදහස් කළේ අපි අහලා දැකලා තිබෙන යුද්ධ, භූමිකම්පා හෝ සාගත වැනි සාපේක්ෂව කුඩා සිදුවීම් ගැන නෙවෙයි. මිහිමත ජීවත්වුන සමස්ත සත්ව වර්ගයාගෙන් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් එකවර මිහිමතින් ඉවත් කර දැමුණු සිදුවීම් සිදු වෙලා තිබෙනවා. මේ සිදුවීම් හදුන්වන්නේ මහා පරිමාණ සත්ත්ව වදවීම් එහෙමත් නැත්නම් The big mass extinctions යන නමින්. දැන් ඔය ඩයිනෝසෝර් සත්ත්ව විශේෂය සම්පූර්ණයෙන්ම මිහිමතින් වදවුනේ අදින් වර්ෂ මිලියන 66 කට පමණ පෙර සිදුවූ එවැනි සිදුවීමකින්. ඒ සිදුවීමෙන් ඩයිනෝසරයන් ඇතුළත්ව මිහිමත ජීවත්වුන සත්ත්ව විශේෂවලින් 76% ක්ම සම්පූර්ණයෙන්ම තුරන්ව ගියබව සැලකෙනවා. 

දැන් වැඩේ තියෙන්නේ මේකයි. මිනිස් වර්ගයාගේ අසීමිත සම්පත් පරිභෝජනය සහ අධික ජනගහන වර්ධනය නිසා පෘතුවි තලය මත තවත් මහා පරිමාණ සත්ත්ව වදවීමක් ඉදිරි වසර 100 ට පෙර සිදුවෙන්න නියමිතයි කියලා ෆ්‍රෑන්ක් ෆෙනර් කියලා මහත්මයෙක් අනුමාන කරලා තිබෙනවා. මේ ෆ්‍රෑන්ක් ෆෙනර් කියන්නේ නිකන්ම නිකන් කෙනෙක් නෙවෙයි. එයා ඔස්ට්‍රේලියාවේ කැන්බරාවල තියෙන ඔස්ට්‍රේලියානු ජාතික විශ්වවිද්‍යාලයේ ක්ෂද්‍රජීව විද්‍යාව පිළිබ‍ද සම්මානිත මහාචාර්යවරයෙක්. වසූරිය රෝගය පිටු දැකීම සදහා අවශ්‍ය විද්‍යාත්මක සොයාගැනීම් ගණනාවක් සිදුකරපු පුරෝගාමී පර්යේෂකයෙක්. ඉතින් මෙයා කියන දේවල් නිකන්ම නිකන් බැහැර කරන්නත් බැහැ. 

In the last half-billion years, life on Earth has been nearly wiped out five times by events like climate change and an...
Posted by National Geographic on Tuesday, June 23, 2015



ඇත්තටම ගත්තොත් ලෝකයේ මේ තියෙන ජනගහන අර්බුදයට සෘජුවම බලපාන්නේ සම්පත් බෙදීයාමේ විෂමතාවයන්. අනෙක් පැත්තෙන්, දිනෙන් දින වැඩිවන ජනගහනය නිසා සම්පත් බෙදීයාමේ විෂමතාවය තව තවත් උග්‍ර වෙනවා. ලෝක ජනගහණයෙන් 13% කට අධික ප්‍රමාණයකට පිරිසිදු පානීය ජලය නැහැ. ලෝකයේ නිෂ්පාදනය වන බලශක්තීන්ගෙන් 23% ක්ම පරිභෝජනය කරන්නේ ලෝකයේ අතිශය දියුණු රටවල වාසය කරන 05% ක පිරිස. ලෝකයේ දියුණු රටවල වාසය කරන පුද්ගලයන්ගෙන් මිලියන 160 ක ප්‍රමාණයක් අධික ස්ථුලතාවයෙන් පෙළෙද්දි කුසගින්න නිසා 2017 අගෝස්තු 25 වනදින මියගිය ප්‍රමාණය 17,500 කට අධිකයි. 2012 වර්ෂයේදි මිලියන 09 කට වඩා ප්‍රමාණයක් අධික කුසගින්න නිසා මියයද්දි, මැලේරියාව, ඒඩ්ස් සහ ක්ෂය රෝගය කියන රෝග තුනෙන්ම මියගිය සමස්ත සංඛ්‍යාව මිලියන 09 ට අඩුයි (මූලාශ්‍රය). 

මේ විෂමතාවයන් නිසා තමයි සංවර්ධිත රටවල් ලෝක ජනගහනය ඉහළ යාමට අඩුවෙන් දායක වෙද්දි සංවර්ධනය නොවුණු රටවල් ජනගහන වර්ධනයට හරි හරියට දායක වෙන්නේ. 

මේ සම්පත් බෙදීයාමේ විෂමතාවය ගැනත් පුදුම හිතෙන කතාවක් කියලා මේ ලිපිය මෙතනින් නවත්තන්නම්. අහලා තියෙනවද ලෝකයේ ධනවත්ම පවුල් ගැන? සුප්‍රසිද්ධ ආහාර නිෂ්පාදන සමාගමක් වන Mars, Incorporated ව්‍යාපාර අයිති ඇමරිකාවේ Mars පවුල, Koch Industries නමින් වන ඇමරිකානු බහු-ජාතික ව්‍යාපාරය අයත් Koch පවුල සහ Walmart සුපිරි වෙළදසැල් ජාලය අයත් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ Walton පවුල තමයි ලෝකයේ ධනවත්ම පවුල් අතරින් තුන්වැනි, දෙවැනි සහ පළමුවැනි තැන් ගන්නේ. Rothschild පවුල සහ සවුදි රජ පවුල ගැමේ සියලු පවුල්වලට වඩා ධනවත් බව කියවෙනවා. ඒවා ගැන වෙනත් ලිපියක් ලියන්නත් අදහසක් තිබෙනවා. නමුත් මේ ලිපියට මම පාදක කරගන්නේ වත්කම ප්‍රමාණය නිසි පරිදි වාර්තා ගතව තිබෙන පවුල් අතරින් ධනවත්ම පවුල් 03. 
මේ පවුල්වලට වත්කම් පිළිවෙලින් ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 78, 100 සහ 130 ක්. එකතුව ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 308 ක්. ඒ අතින් ලෝකයේ ධනවත්ම පවුල් 03 ඉන්නේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ වාර්තාවලට අනුව ලෝකයේ දුප්පත්ම රටවල් 42 ට තිබෙන දළ දේශීය වත්කම් අන්තිම සතේටම ගැන්නත් එකතුව ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 305.2 ක් විතරයි. 

සිංහල භාෂාව ගැන මේ දේවල් දන්නවද?




කලින් වතාවක ඉංග්‍රීසි භාෂාව ගැන මේ දේවල් දන්නවද? කියලා ලිපියක් ලියපු එකේ මට හිතුනා සිංහල භාෂාව ගැනත් ඒ විදියටම ලිපියක් ලියන්න. 

භාෂා විද්‍යාවෙදි සිංහල භාෂාව සැලකෙන්නේ Left-branching භාෂාවක් විදියට. ඒ කියන්නේ වාක්‍ය ගොඩනැගෙන්නේ වමේ සිට ආරම්භ වෙන විදියට. මේ වර්ගයේ බොහෝ භාෂාවල වගේම සිංහල භාෂාවෙත් වචන රටාව (Word order) යෙදෙන්නේ Subject - Object - Verb (SOV) හෙවත් කර්තෘ - කර්මය - ක්‍රියාව යන අනුපිළිවෙලට.  සිංහලයේ වචන රටාව ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ වචන රටාව එක්ක සංසන්දනය කරොත් ඔබට පෙනේවි ඉංග්‍රිසි වචන රටාව SVO හෙවත් Subject - Verb - Object අනුපිළිවෙලට යෙදෙන්නක් බව. 

සිංහල අක්ෂර මාලාව ඇත්තටම ගත්තොත් හෝඩියක් හෙවත් Alphabet එකක් නෙවෙයි. භාෂා විද්‍යාවට ව්‍යංජන සහ ස්වර අක්ෂරවල යෙදීම අනුව විවිධ අක්ෂර මාලාවන් වර්ග 03 කට බෙදෙනවා. කිසියම් ශබ්දයක් ලිවීමේදී ව්‍යංජන අක්ෂරවලට සහ ස්වර අක්ෂරවලට එක සමාන අගයක් සහිත වෙනම ඒකක දෙකක් වශයෙන් යෙදෙනවා නම් ඒ වගේ අක්ෂර මාලාවන් Alphabet. උදාහරණයක් විදියට 'Ki' කියන ශබ්දය ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ලියන්න 'K' ව්‍යංජන අක්ෂරයත් 'i' ස්වර අක්ෂරයත් එක සමානවම යෙදෙනවා. නමුත් සිංහල භාෂාවෙන් 'කි' ශබ්දයට 'ක' ව්‍යංජනයත් 'ඉ'  ස්වරයත් යෙදුනත් ඒ ශබ්දය ලිවීමේදී ව්‍යංජනය සහ ස්වර අක්ෂරය කියන දෙකම එකම ඒකකයක් බවට පත්වෙනවා. ඒ නිසා සිංහල අක්ෂර මාලාව වැනි අක්ෂර මාලාවන් සැලකෙන්නේ Abugida එකක් විදියට. 

කලින් සදහන් කළ අක්ෂර මාලාවන් වර්ග 03 න් තුන්වැනි වර්ගය තමයි Abjad කියන්නේ. ඒ කියන්නේ ලිවීම සදහා ස්වර අක්ෂර නොයෙදෙන භාෂාවන්. මුල් හීබෘ වැනි භාෂාවන් මේ වර්ගයටයි අයිති.  

ඉංග්‍රීසි හෝඩියේ අකුරු කීයද කියලා ඇහුවොත් බොහෝ දෙනෙක් උත්තරය දන්නවා. ඉංග්‍රීසි හෝඩියේ අකුරු ටික කියන්න බලන්න කිව්වම ඇස් පියාගෙන හුස්ම ගන්නෙත් නැතුවම කියලා දාන්නත් පුලුවන්. හැබැයි ගොඩක් අය සිංහල හෝඩියේ අකුරු කීයද කියලා දන්නෙත් නෑ, අනුපිලිවෙලට අකුරු ටික කියාගන්නත් බෑ. සමහරවිට ඉතින් ඒකට හේතුව සිංහල අක්ෂර මාලාවේ ස්වභාවිකවම තිබෙන සංකීරණතාවයන් වෙන්නත් පුලුවන්. 

සිංහල භාෂාව ලෝකයේ ඕනෑම භාෂාවක් වගේ භාවිතයත් එක්ක වර්ධනය වුන භාෂාවක්. ඒ නිසා ඉතිහාසය පුරාම පරාස කිහිපයක හෝඩි සිංහල භාෂාවෙ භාවිතා වෙලා තියෙනවා. මුල්ම කාලේ - ඒ කියන්නේ ක්‍රිස්තු වර්ෂ 04 වගේ කාලය දක්වා භාවිතා වුන සිංහල හෝඩිය කියන්නේ පිරිසිඳුම සිංහල හෝඩිය. වෙනත් භාෂාවලින් භාවිතයට එකතු කරගත් බාහිර අක්ෂර මේ හෝඩියේ තිබිලා නෑ. ඒ නිසා ඒ හෝඩිය හදුන්වන්නේ ප්‍රකෘති සිංහල හෝඩිය නමින්. මේ ප්‍රකෘති හෝඩියේ අක්ෂර ගණන 25 යි. අපි අද භාවිත කරන ඈ, ඈ, ඒ, ෆ, උ සහ ඌ වගේ අක්ෂර මේ හෝඩියේ නැහැ. 

ඊලගට එන්නේ සිදත් සඟරා හෝඩිය. 13 වැනි සියවසේ 03 වැනි විජයබාහු රජතුමාගේ කාලයේ දඹදෙනිය රාජධානියේ වාසය කළ පතිරාජ පිරිවෙන්පති වශයෙන් තමන් වහන්සේව හදුන්වාගත් භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් තමයි මේ ග්‍රන්ථය ලියලා තියෙන්නේ. සිංහල භාෂාවේ මූලික ව්‍යාකරණ විධි ක්‍රමවත්ව ඉදිරිපත් කළ මේ ග්‍රන්ථය අද පවා සිංහල ව්‍යාකරණ ඉගෙන ගනිද්දි භාවිත කරනවා. සිදත් සඟරාවේ එන හෝඩියේ අක්ෂර 30 ක් තියෙනවා. ශුද්ධ සිංහල හෝඩිය ඊලගට භාවිතයට ආපු සිංහල හෝඩිය. මේකේ අක්ෂර ගණනින් අක්ෂර 32 ක්. අපි අද භාවිත කරන ඇ, ඈ, ඊ වගේ අක්ෂර මුලින්ම භාවිතයට එන්නේ මේ හෝඩියෙන්. 

මේ හෝඩියට පස්සේ පාලි සහ සංස්කෘත භාෂාවලින් ගන්න අක්ෂරත් මිශ්‍රකරගෙන මිශ්‍ර සිංහල හෝඩිය හැදෙනවා. ඒකේ අක්ෂර සංඛ්‍යාව 54 ක්. ඔය ඖ, සෘ, සෘෘ සහ ඝ වගේ අක්ෂර එන්නේ මේ කියන මිශ්‍ර සිංහල හෝඩියෙන්. ඒවගේම ඏ සහ ඐ කියන අද කිසිම තැනක භාවිත නොවන අක්ෂර දෙකත් මේ හෝඩියෙන් තමයි එන්නේ. 

මේ කියන අක්ෂර 54 මිශ්‍ර සිංහල හෝඩියට තවත් අක්ෂර 06 ක් (ඟ,ඦ,ඬ, ඳ, ඹ සහ ෆ) එකතු කරලා ගොඩනගා ගත් නූතන සිංහල අක්ෂර මාලාව තමයි අපේ හෝඩිය. ඒ අනුව අපේ හෝඩියට අක්ෂර 60 යි. මේ තියෙන්නේ ඒ හෝඩිය. රතු වර්ණයෙන් තියෙන්නේ මොන අක්ෂරද නිල් වර්ණයෙන් තියෙන්නේ මොන අක්ෂරද කියලා දන්නවා ඇතිනේ? 


ලෝකයේ දීර්ඝතම අක්ෂර මාලාවට හිමි ගිනස් වාර්තාව දරණ කාම්බෝජයේ කේමර් භාෂාවට අක්ෂර 74 ක් තිබෙනවා. එහෙම බැලුවම සිංහල භාෂාවත් දීර්ඝතම අක්ෂර මාලාවන් සහිත භාෂාවක්. 

වර්තමාන සිංහල හෝඩියේ තියෙන සමහර අක්ෂර කියවන විදිය බොහෝ දෙනා දන්නේ නැහැ. දැන් ඔය අං සහ අඃ අක්ෂර දෙකට කට්ටිය "බින්දුව" සහ "බින්දු දෙක" කියලා කිව්වට ඒවායේ නියම නම් අනුස්වරය සහ විසර්ගය. 'අං' අක්රෂරය හැමවිටම ස්වරයකට පසුව යෙදෙන අක්ෂරයක් නිසා තමයි ඒකට අනුස්වරය කියන නම යෙදෙන්නේ. සමහර අය මූර්ධජ 'ණ' යන්නට කැපිටල් නයන්න කියලා දන්තජ 'න' යන්නට සිම්පල නයන්න කියලා කියනවා කියලා නැසීගිය ජ්‍යේෂ්ඨ මාධ්‍යවේදී ඩී.එෆ්. කාරියකරවන මහත්මයා වතාවක් ලියලා තිබුනා මතකයි. 

න - ණ ල - ළ භේදය මුල් කරගෙන ලොකු වාද විවාද සිංහල භාෂාවේ තියෙනවා. පේරාදෙණිය ගුරුකුලයේ මහාචාර්ය සිරි ගුණසිංහ මහත්මයා සැලකෙන්නේ සිංහල භාෂාවට නයනු දෙකක් සහ ලයනු දෙකක් අවශ්‍ය නැහැ කියලා ණ සහ ළ භාවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම අත්හරින්න යෝජනා කරපු කෙනෙක්. 

හෝඩියේ එන අක්ෂර 60 ට අමතරව අපට තවත් අක්ෂර ආශ්‍රිත සංඛේත 18 ක් තිබෙනවා. මේව හැඳින්වෙන්නේ පිල්ලම් (diacritic) වශයෙන්. හල්කිරීම (්),  ඇලපිල්ල (ා),  ඇදය ( ැ), දිග ඇදය (ෑ), ඉස්පිල්ල (ි), දිග ඉස්පිල්ල (ී), පාපිල්ල (ු), දිග පාපිල්ල (ූ), ගැටය සහිත ඇලපිල්ල (ෘ), ගැටය සහිත ඇලපිලි දෙක (ෘෘ), ගයනුකිත්ත (), දිග ගයනුකිත්ත (), කොම්බුව (‍ෙ), කොම්බුව සහ හල්කිරීම (්‍ෙ), කොම්බු දෙක (‍ෛ) හා කොම්බුව සහ ඇලපිල්ල (ා‍ෙ) යන සංඛේත තමයි අපේ භාෂාවේ පිල්ලම් විදියට ගැනෙන්නේ. 

ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ මේ විදියේ පිල්ලම් භාවිතයක් නැහැ. අපි පිල්ලම් භාවිතයෙන් ඇතිකරන ශබ්ද ඉංග්‍රීසියෙදි ව්‍යංජන අක්ෂර එක්ක ස්වර අක්ෂර භාවිතයෙන් පමණක් සිදුකරනවා. ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ පිල්ලම් භාවිත වෙන්නේ වචන ගැඹුරින් උච්චාරණය (උදා - acute accent - née) සහ දීර්ඝ උච්චාරණය (උදා - macron - lēad) වැනි අවස්ථාවලදි පමණයි. ඒ වගේම ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ පිල්ලම් කවි හෝ වෙනත් පද්‍ය රචනා වැනි අවස්ථාවන් කිහිපයකදි භාවිතවුනාට ඒවා භාවිතය සන්නිවේදනයේදි අත්‍යවශ්‍ය නැහැ. නමත සිංහල භෂවේ පල්ලම් සන්නවේදනයෙද අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් කියලා මේ වාක‍්‍යය්‍ෙ මුල් කොටස කියවගෙන එනකොට ඔබට වැටහෙන්න ඇති. 

දැන් ඔය පරිඝනකයෙන් සහ යතුරු පුවරුවෙන් සිංහල අකුරු ටයිප් කරන්න භාවිත කරන්නේ විජේසේකර යතුරු පුවරුව කියලා හැමෝම වගේ දන්නවා. කවුද ඔය විජේසේකර? ඇයි මේ සිංහල යතුරු පුවරුවට එයාගේ නම දාලා තියෙන්නේ? ඒක ටිකක් පරණ කතාවක්. ලංකාවට මුලින්ම සිංහල ටයිප් කළ හැකි යතුරුලියනයක් ගෙන එන්නේ 1932 වර්ෂයේ කාර්ගීල්ස් සමාගම විසින්. මේක Imperial Keyboard නමින් ලෝකය පුරා ප්‍රසිද්ධව තිබුණු යතුරුලියනය නිශ්පාදනයක්. ඊට පස්සේ කාලෙක, ඒ කියන්නේ 1940 දශකයේ අගභාගයේදි ක්‍රිස්ටෝ සිංහල යතුරුලියනය, මහා ඹලිම්පියා සිංහල යතුරුලියනය, සහ රාජාලියා සිංහල යතුරුලියනය වගේ එකී මෙකී නොකී යතුරුලියනය අටෝ රාශියක් ලංකාවේ භාවිත වුණා. මේ එක එක යතුරුලියනවල සිංහල අකුරුවලට අදාළව යතුරු පිහිටා තිබුණු සැලැස්ම (Layout) එකිනෙකට වෙනස් නිසා මහා ප්‍රශ්න රාශියක් ඒ කාලේ තිබුණලු. 

මෙන්න මේ ප්‍රශ්න නිරාකරණය කරලා යතුරුලියනයක් සඳහා සම්මත සිංහල අක්ෂර සැලැස්මක් නිර්මාණය කරන්න 1950  දශකයේදී ලංකාවේ ආණ්ඩුව කමිටුවක් පත් කරනවා. මේ කමිටුවේ ප්‍රධානත්වය දරන්නේ ආචාර්ය පණ්ඩිත් නන්දදේව විජේසේකර මහත්මයා. මේ මහත්මයා එවකට ලංකාවේ ලංකාවේ රාජ්‍ය භාෂා කොමසාරිස්වරයා (මූලාශ්‍රය - Language Planning in the Asia Pacific: Hong Kong, Timor-Leste and Sri Lanka, 221 පිටුව). ඒ වගේම එතුමා ලන්ඩන්, කේම්බ්‍රිජ්, වියානා, කල්කටා වැනි ලොව පිළිගත් විශ්වවිද්‍යාලවල අධ්‍යාපනය ලැබූ ලතින්, ප්‍රංශ,ජර්මන්, හින්දි, බෙංගාලි යනාදි වශයෙන් භාෂා දොළහක් පමණ කතා කරන්න පුළුවන්කම තිබූ කෙනෙක්. බොහෝ විද්වතුන් පිළිගන්නා විදියට ආචාර්ය විජේසේකර මෙරට බිහිවුණ ප්‍රථම සිංහල මානව විද්‍යාඥයා. ආචාර්ය විජේසේකර විසින් ප්‍රධානත්වය දැරූ කමිටුව විසින් නිර්මාණය කළ සිංහල යතුරුලියන සැලැස්ම තමයි අදටත් භාවිතවන සම්මත සිංහල යතුරුලියන සැලැස්ම. 

සිංහල භාෂාවේ එක්තරා අක්ෂරයක් තියෙනවා. මේ අක්ෂරය වචනයක මුලට යෙදිලා ආරම්භ වන වචන තියෙන්නේ දෙකක් විතරයි. ඒ අක්ෂරය 'ණ' යන්න. වචන දෙකෙන් පළමු වචනය ණහවා. මේ වචනයේ අර්ථය බල්ලා. වෙන විදියකට කියනවා නම් ඒක බල්ලා, සුනඛයා හෝ කුක්කා වගේ වචනවලට සමාන පදයක්.  'ණ' යන්න යෙදිලා පටන් ගන්න වචන දෙකෙන් අනිත් වචනය මොකද්ද කියලා වැඩි වෙලා කල්පනා කරන්න ඕන වෙන එකක් නෑ. 



සිංහල භාෂාවේ අක්ෂර බොහෝ දුරට වෘත්තාකාර හැඩ ගන්න අක්ෂර. මේකට හේතුව අතීතයේ ලිවීම සඳහා භාවිතා කළ පුස්කොල පොත් සහ පන්හිඳ. තල් කොල ආශ්‍රිතව තනාගත් මේ පුස්කොලවල පන්හි‍ෙඳන් සරල රේඛා සටහන්කිරීමේදී පුස්කොලය ඉරී යන්නට ඉඩ ඇති නිසා තමයි සිංහල භාෂාව විකාශනයවීමේදී කවාකාර හැඩතල නිර්මාණය වුනේ. සමස්ත සිංහල අක්ෂර මාලාවේම සෘජු රේඛාවන් යෙදෙන අක්ෂර 06 ක් විතරයි (අ, ආ, ඇ, ඈ, අං සහ අඃ). මේ අක්ෂර 06 ම 'අ' කියන මූලික හැඩය අනුව ගොඩනැගෙන අක්ෂර. කොහොම වුනත් මේ කවාකාර අක්ෂර හැඩතලවල වෙනත් සෘජු රේඛා වැඩිපුර භාවිත කරන අක්ෂරවලට වඩා සුන්දරත්වයක් තියෙනවා. ඒ නිසාම වෙන්න ඇති මෙන්න මෙයාලා හිතනවා සිංහල ලෝකයේ සුන්දරම භාෂාවලින් දෙවැනි භාෂාව කියලා. 

පරිඝනකයේ සිංහල යුනිකෝඩ් යතුරු පුවරුව ක්‍රියාත්මක කරලා Crrl + Alt + " යතුරු මිශ්‍රණය ටයිප් කරලා බලන්න මොකද්ද එන්නේ කියලා.  මෙන්න මේ සංඛේතය තමයි එන්නේ. ඕක නිකන් ලස්සනට තියෙන හැඩතලයක් නෙවෙයි, ඕක සිංහලයේ අද්‍යතන භාවිතයේ නොමැති පැරණි විරාම ලක්ෂණයක්. නැවතීමේ තිත කියන විරාම ලක්ෂය භාවිත වෙන ආකාරයට තමයි ඔය සංඛේතය භාවිත වුනේ. මේ සංඛේතය නමින් 'කුන්ඩලිය'

සිංහල භාෂාවත් එක්ක දැන් හරි හරියට ඉංග්‍රීසි පද යෙදෙනවානේ. ඔබට නිරීක්ෂණය වෙලා තියෙනවාද දන්නේ නෑ මේ යෙදෙන බොහෝ ඉංග්‍රීසි පද එක්ක අනිවාර්යයෙන්ම යෙදෙන සිංහල පදයක් තිබනෙවා. ඒ තමයි 'එක' කියන වචනය. උදාහරණයක් විදියට "මේ ඔතන TV එක ඉස්සරහා නිකන් බලාගෙන ඉන්නේ නැතිව ඇවිත් Sink එක ලග Tap එක හදලා දෙන්න නැත්නම් ගිහින් Dinner එක එලියෙන් අරගෙන එන්න." ඇයි අපි ඉංග්‍රීසි පදවලට පසුව ඒ වගේ 'එක', 'එකේ', 'එකට' වගේ වචන යොදාගන්නේ?

අපි යුරෝපීය භාෂාවන්ගෙන් අරගෙන සිංහල විදියට ගොඩනගාගත්ත වචන තියෙනවා වගේම සිංහල වචන කිහිපයකුත් සුද්දෝ ඉංග්‍රීසි භාෂාවට අරගෙන තියෙනවනේ. ලංකාවට යෙදෙන සෙරන්ඩිබ් කියන නම අසුරින් ගොඩනැගුණු ඉංග්‍රිසි වචනයක් තිබෙන බව මම කලින් කියලා ඇති. ඔස්ට්‍රේලියාවේ ඉන්න අයයි ලංකාවේ සමහර අයයි දන්නවා ඇති වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයේ තියෙන බඩගිනි ටවුන් එක ගැන. දැන් ඔය Tourmaline කියලා ඛණිජ ද්‍රව්‍යයක් තියෙනවා. මේ නම ඉංග්‍රීසියට එකතු වෙලා තියෙන්නේ 'තුරමලී' සහ 'තෝරමල්ලි' කියන වචන ආශ්‍රෙයන්. 

ඒ වගේම ඔය B1 විටමින් ඌනතාවය නිසා ශරීරරයේ  ඇතිවෙන අප්‍රාණිකතා රෝගයට යෙදෙන Beriberi කියන නම එන්නේ (ඒ රෝගය වැඩියෙන්ම තියෙනවා කියලා සැක කරන්න පුලුවන්) සිංහල මිනිස්සුන්ගේ භාෂාවේ එන 'බැහැ' 'බැරි' වගේ වචනවලින්. තව වචනයක් ඔය වගේ තියෙනවා 'Aswaddumization' කියලා. මේක එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරණායක මහත්මයා තමයිලු මුලින්ම භාවිත කළේ. අස්වැද්දීම කියන වචනය ආශ්‍රිතවයි ඒක එන්නේ. නමුත් මේක ඔක්ස්ෆර්ඩ් වැනි පිළිගත් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂවල දකින්නට නැහැ. තව බොහෝ දෙනෙක් හිතාගෙන ඉන්නවා 'Kachcheri' කියන වචනයත් සිංහලයෙන් ඉංග්‍රීසියට ගිය වචනයක් කියලා. නමුත් ඇත්තටම කච්චේරි කියන වචනයේ ප්‍රභවය තියෙන්නේ හින්දි භාෂාවේ. 

සිංහල භාෂාව වෙනත් ඉන්දු-ආර්ය භාෂාවන් ආශ්‍රෙයන් සංවර්ධනය වුනා වගේම තවත් භාෂාවන් කිහිපයක වර්ධනයටත් සිංහල භාෂාව දායක වෙලා තිබෙනවා. මේක භාෂා විද්‍යාවට අනුව සැලකෙන්නේ ඒ ඒ භාෂාවන්ට තිබෙන ඥාතී භාෂාවන් වශයෙන්. ඒ කියන්නේ එක් භාෂාවකින් සම්භවය ලබන වෙනත් භාෂාවන් ගැන. ඒ අනුව සිංහල භාෂාවෙන් සම්භවය ලැබූ සිංහල භාෂාවට නෑකම් කියන තවත් භාෂාවන් තියෙනවා. ඔය කියන භාෂා අතරින් ප්‍රසිද්ධම එක තමයි මාලදිවයින් ජනතාවගේ භාෂාව වන දිවෙහි භාෂාව. ක්‍රිස්තු පූර්ව 03 වැනි සියවස කාලයේ පැවති හෙළ, හෙළු හෝ එලු වශයෙන් හදුන්වන සිංහල භාෂාවේ ආදීතම මුහුණුවරකින් තමයි දිවෙහි භාෂාව සංවර්ධනය වෙන්නේ. ඒ වගේම Macanese Patois නමින් හැදින්වෙන මිශ්‍ර භාෂාව (Creole language - භාෂා කිහිපයක් මිශ්‍රව සැදුනු භාෂාවක්) සංවර්ධනයටත් මැලේ සහ පෘතුග්‍රීසි වැනි භාෂාවන් එක්ක සිංහල භාෂාවත් හරි හරියට දායක වෙලා තිබෙනවා. මැකාවූ රාජ්‍යෙය් පෘතුගීසී ජාතිකයන් විසින් පාලනය කළ සමහර ප්‍රදේශවල අදටත් මේ භාෂාව භාවිත වෙනවා, නමුත් ඉතාම සුලු ප්‍රමාණයකින්. 

සිංහල භාෂාවත් එක්ක සංඛ්‍යා ලිවීමේදී අපි භාවිත කරන 0, 1, 2, 3 . . . ආදී සංඛ්‍යා අපේ නෙවෙයි අරාබියේ අයගේ සංඛ්‍යා ක්‍රමය කියලා අමුතුවෙන් කියන්න ඕන නෑනේ. හැබැයි ඔය අරාබි අංකන ක්‍රමයට කලින් පිරිසිදු සිංහල අංකන ක්‍රමයකුත් තිබුනා. අයිරිෂ්-ඇමරිකන් භාෂාවේදියෙකු වන මයිකල් එවර්සන් තමයි මේ සිංහල අංකන ක්‍රමය ගැන කතාව මෑතකදි එලියට ගත්තේ. මේ තියෙන්නේ ඒ කියන සිංහල අංකන ක්‍රමය. 


එවර්සන් මේ කියන සිංහල අංකන ක්‍රමයේ හැඩතල සිංහල යුනිකෝඩ් පද්ධතියට එකතු කරන්න කියලා Unicode Consortium එකට යෝජනාවලියක් (Proposal to add archaic numbers for Sinhala to the BMP of the UCS) ඔහු විසින්ම ඉදිරිපත් කරා (The Unicode Consortium කියන්නේ යුනිකෝඩ් ප්‍රමිතිය භාරව ඒ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන ජාත්‍යන්තර රාජ්‍ය නොවන සංවිධානය). ඒ අනුව 2014 ජූනි මාසයේදී නිකුත් කළ යුනිකෝඩ් 7.0 වන සංස්කරණයට මේ අංකන ක්‍රමය එකතු කරලා තිබෙනවා. 

සිංහල භාෂාව ගත්තම ප්‍රාදේශීය ව්‍යවහාර සෑහෙන්න විවිධයි. ඔය ප්‍රාදේශීය ව්‍යවහාර රටාව අතින් ගත්තම වැඩියෙන්ම අපහසුතාවයට පත්වෙන්නේ මාතර මිනිස්සු. මක්කටෙයි ඉතින් ඒ කතා. විජය - මාලිනී සහ රෝයි - සුමනා වගේ ජනප්‍රිය නලු නිළියන් රගපෑ 'මේ දෑස කුමටද' චිත්‍රපටිය බලන්න මාතර මිනිස්සු ආවේම නැහැයි කියනවනේ. හෝල් එකට මොන පින්තූරේ (චිත්‍රපටිය) ආවත් ආසාවෙන් ඒක බලන මාතර සිනමාලෝලීන් 'මේ දෑස කුමටද' චිත්‍රපටයේ දැවැන්ත ප්‍රචාරක පුවරුව දිහා බුකවාගෙන (නිකන් බලාගෙන ඉදලා) හැරිලා යනවලු. පස්සේ සිනමා ශාලාවේ මැනේජර් උන්නැහේ ප්‍රචාරක පුවරුව වෙනස් කරාලු ‘මේ දෑස මක්කටෙයි' කියලා. එතකොට ඔන්න ආවලු සෙනග සූ ගාලා. 

මාතර මිනිස්සුන්ට තමන්ගේ භාෂා ව්‍යවහාරය නිසා නොසෑහෙන්න අපහාස වෙනවා තමා. විෂේශයෙන් කොළඹ රටේ උදවිය තමයි එහෙම කරන්නේ. උපන් ගම පිට පළාත්වල උනත් පස්සෙන් පහු කොළඹට ගාල් වෙච්ච සමහර අයත් අනේ මන්දා ඉතින් ඒ ගොඩේමයි. හැබැයි ඉතින් මේ කොදෙව්වේ මාතර බත් කඩයක් නැති එක ටවුමක් ඇතෙයි? 

මොනවා කරත් මාතර මිනිස්සුන්ගෙන් "ඊයේ පොල් ලෙලි ගැහුවද?" කියලා අහන්න එපා. ඒක අසභ්‍ය අර්ථයක් දෙන ප්‍රශ්නයක්. අහන්න ඕනම නම් "ඊයේ පොල් ඔයව්වද?" කියලා ඇහුවට කාරි නෑ. 

ඔය බදුල්ල පැත්තේ මිනිස්සු අහන්නේ නැහැනේ 'කෑවද?' 'බිව්වද?' කියලා. එයාලා කරන්නේ 'කෑවා..?' 'බීවා..?' කියලා ඇදලා කතා කරලා ඒ ප්‍රශ්නය අහන එක. අපි 'ඇත්තද?' කියලා අහනවා වගේ බදුල්ලේ සමහරු යමක් තහවුරු කරගන්න 'හා ඔව් ද?' කියලා අහනවනේ. නුවර පළාතේ කියන්නේ "ඔයාලා මාළිගාවට යන්ට කලින් දවල්ට කාලා ඉන්ට ඈ" කියලා. අංග පුලාවට ඉන්න (රූමත්නුවර මැණිකේ කෙනෙක් ඔහොම කිව්වම නොකා යන්න හිතෙන්නෙම නෑ. අපේ අම්මාගේ ගම නුවර. නුවර අපේ ආච්චි අපේ අම්මට කතා කරන්නේ 'අක්කුන් දුව' කියලා. නුවර පළාතේ බොහෝ අම්මලා තමන්ගේ දෝණියැන්දලට ඔය නමින් කතා කරනවා මට ඇහිලා තියෙනවා. මොකද්ද ඇත්තටම ඔය 'අක්කුන් දුව‘'කියන නමේ තේරුම? 

වතාවක් මම ගියා අම්බලන්ගොඩ මගේ යාලුවෙක්ගේ ගෙදර. ඒ ගිහින් ඉතින් යාලුවත් එක්ක කතා කරමින් ඉන්නකොට යාලුවගේ අම්මා ඇවිත් "ලොකු පුතේ මම මල්ලි හන්දියට එහාට කරලා ඉක්මනට එන්නම්" කියලා මගේ යාලුවගේ බාල සහෝදරයත් එක්ක ගෙදරින් පිටත්වුනා. වෙන පළාත්වල 'ඇරලවලා එන්නම්' හෝ 'ගිහින් දාලා එන්නම්' කියනවා වගේ අම්බලන්ගොඩ සමහර අය කියන්නේ 'එහාට කරලා එන්නම්' කියලා.  

කුරුණෑගල බස් නවත්තන තැන් නෑ කියලා දන්නවද? එහේ තියෙන්නේ 'බස් හිටෝන තැන්'. මොනරාගල අය දන්නවා ඇති "ඇටි කුකුලා බුග්ගහන වෙලාවට" අවදි වෙන්න ගිහාම කොච්චර කම්මැලි හිතෙනවද කියලා. 

ඉංග්‍රීසි සහ සිංහල භාෂාවන් දෙකෙන් වඩාත්ම සුන්දර සහ උසස් භාෂාව මොකද්ද කියලා කවුරුහරි මගෙන් ඇහුවොත් මම නිසැකවම නම් කරන්නේ සිංහල භාෂාව. සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි භාෂා දෙකම හොඳින් අධ්‍යනය කරනකොට පැහැදිලි වෙන දෙයක් තමයි ඉංග්‍රීසි භාෂාව අර්ථ පැහැදිලි කරන (Explaining language) භාෂාවක්. නමුත් සිංහල භාෂාව අර්ථ නිරූපනය කරන (Expressive language) භාෂාවක්. මේ භාෂා දෙනෙක් අදට ගැලපෙන වඩාත් පොහොසත් වදන් මාලාවක් තිබීම අතින් සහ ප්‍රායෝගිකභාවය අතින් ඉංග්‍රීසිය ඉදිරියෙන් තිබෙන බවට වාදයක් නැහැ. නමුත් සිංහල භාෂාවේ වචනවලට ගැබ් කරන්න පුලුවන් හැඟීම් ඒ ආකාරයෙන්ම ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙදි කරන්න බැහැ. උදාහරණයක් විදියට "ඇයට ඇඬුනා" කියන වාක්‍ය ඛන්ඩයේ තිබෙන හැඟීම්බර ස්වභාවය ඉංග්‍රීසියෙන් She teared up හෝ She broke into tears යනුවෙන් කියනකොට නැති බවයි මට හිතෙන්නේ? අනිත් අයටත් හිතෙන්නේ එහෙමමද? ඒක අපේ මව් භාෂාවට අපි දක්වන සමීප බව නැත්නම් හුරුව නිසා දැනෙන හැඟීමක්ද? 

ආණ්ඩ්‍රක්‍රම ව්‍යවස්ථා ගැන මේ දේවල් දන්නවද?



ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සහ ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය වගේ මාතෘකා ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ කතා නෙකෙරුණු මැතිවරණයක් කතා නොකෙරුණු වර්ෂයක් නැති තරම්. ඒ තරමට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ Hot Topic එකක්. ශ්‍රී ලංකාවේ වර්තමාන ආණ්ඩුක්‍රමයේ සංශෝධන පෙළගැස්ම ගැන වගේම මෑතකදී එයට එකතුවුණු 19 වැනි සංශෝධනය ගැනත් මීට කලින් මේ බ්ලොග් අඩවියේ ලිපි පළවුණා. මේ කතා කරන්න උත්සාහ කරන්නේ ලෝකය පුරා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ගැන. 

20 ට කලින් දැන් තියෙන මැතිවරණ ක්‍රමය දැනගෙන ඉමු



ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ගෙන ඒමට නියමිත 20 වන සංශෝධනය මේ ලිපිය ලියන අවස්ථාව වනවිට ප්‍රසිද්ධව අවසන්. කලින් අවස්ථාවක 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කෙටුම්පත ගැන ඉදිරිපත් කළ ආකාරයේ සමාලෝචනයක් 20 වන සංශෝධනය සම්බන්ධයෙනුත් ඉදිරිපත් කරන්න මම උත්සාහ කළා. 

මරණය + මරණය = මරණ දඬුවම



රසිකොලොජි බ්ලොග් අඩවිය ලියන +රසිකොලොජිස්ට් මීට ටික කලකට ඉහත ලියලා තිබුනා මරණ දඬුවම ද මිනීමැරුමකි නමින් ලිපියක්. මේ ලිපිය කියෙව්වාට පස්සේ මට හිතුනා මරණ දඬුවම සම්බන්ධයෙන් වැදගත් වෙයි කියලා හිතන කරුණු කිහිපයක් ලිපියක් වශයෙන් ලියන්න. 

මහින්ද රාජපක්ෂ අල්ලස් කොමිසමට ගෙනියන්න පුලුවන් ද? 



ලංකා ඉතිහාසයේ විතරක් නෙවෙයි ලෝකයේ ව්‍යවස්ථාදායක සභා ඉතිහාසයේවත් මේ තාක් අපිට අහන්න දකින්න නොලැබුන විදියේ සිදුවීමක් තමයි පසුගිය 20 සහ 21 දවස් දෙකේදි ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ සිද්ධ වුනේ. අපි පාර්ලිමේන්තුවට පත්කරලා යවලා තියෙන්නේ මොන වගේ විගඩම්කාරයෝ ටිකක්ද  කියන එක ඊයේ තරම් හොඳට දැනුනේ තේරුනේ නෑ කවදාවත්. 

හිටපු ජනාධිපතිවරයා පසුගිය ජනාධිපතිවරණ සමයේදි තිස්ස අත්තනායක මන්ත්‍රීවරයාට කැබිනට් අැමතිකමක් දීම අල්ලස් වරදක් වශයෙන් ගැනීම තමයි මේ සියලු කාරණාවලට මුල. කට්ටියක් මේ විදියට පාර්ලිමේන්තුවේ උපවාස කරද්දි තවත් පිරිසක් ෆේස්බුක් එකෙන් තර්ක කරනවා. හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ මහත්මයාගේ පාර්ශවයෙන් ඉදිරිපත්වන ප්‍රධානම තර්කය තමයි කුණුහරප. ඔව් ඒ හැරුනම කිහිප දෙනෙක් විතරක් තර්කයක් වශයෙන් ඉදිරිපත් කරනවා ජනාධිපතිවරයෙක් අධිකරණයක් හෝ වෙනයම් විනිශ්චය සභාවක් ඉදිරියට කැඳවන්න බැහැ කියන විධායකයේ මුක්තිය පිළිබඳ ප්‍රතිපාදනය. 

මේ සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් ෆේස්බුක් එකේ අැදිලා ගිය පොඩි පහේ වාදයකට මාත් පැටලුනා. මේ තියෙන්නේ ඒ අවස්ථාවේ මං ඉදිරිපත් කළ කරුණූ කිහිපයක් වඩාත් පිළිවෙලට සකස් කරලා කරන ඉදිරිපත්කිරීමක්. 

මුක්තිය පිළිබඳ සංකල්පය (Doctrine of Immunity) වර්ධනය වෙන්නේ Crown Immunity එහෙමත් නැත්නම් රාජාණ්ඩු පාලනතන්ත්‍රයන් තුල කිරීටයට හිමිවන නිදහස හරහා. මේ රාජාණ්ඩු පාලනයන් තුල තිබුන විශේෂත්වය තමයි ඒවායේ අධිකරණ පද්ධතිය කිරීටය විසින්ම යටත් වැසියන් පාලනය කිරීම සඳහා ස්ථාපිත කරලා පවත්වාගෙන ගිය අායතන වීම. කිරීටය විසින් නිර්මාණය කළ මේ අධිකරණ පස්සෙන්පහු ලොකු උභතෝකෝටිකයකට මුහුණ දුන්නා කිරීටය - එහෙමත් නැත්නම් රජු හෝ රැජින වරදක් කරොත් මොකද කරන්නෙ කියලා. 

මුල් කාලීන රාජණ්ඩු පාලනයන් තුල කිරීටයට තිබුන අසීමිත බලතල නිසා රජු හෝ රැජින සිවිල් හෝ අපරාධ වරදක් සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයට කැඳවීම නිසැකවම අධිකරණයේ බෙල්ල ගහලා යන වැඩක්. ඒ නිසා Rex non potest peccare කියලා ලතින්වලින් කියලා දාලා (ඒකේ තේරුම The King can do no wrong) කිරීටය අධිකරණයේ විෂයපථයෙන් ඉවත් කරා. පසු කාලෙක එංගලන්තය වගේ යුරෝපියානු රටවල රාජාණ්ඩු ක්‍රමය ප්‍රජාතාන්ත්‍රීයකරණය කිරීමේදී මේ තත්ත්වය නිශ්චය කෙරුණා කිරීටයට හුදෙක්ම ව්‍යවස්ථාවෙන් පැවෙරන බලතල ක්‍රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් විතරයි එවැනි නිදහසක් පැවෙරන්නේ කියලා. 

බොහෝ විට අපි දන්නේ ජනාධිපතිවරයාට නීතියෙන් හිමිවන මුක්තිය ගැන විතරක් වුනාට අැත්තටම දේශපාලන විධායකය සහ ස්ථිර විිධායකය (රාජ්‍ය සේවය) කියන කොටස් දෙකේම තෝරාගත් පුද්ගලයන්ට මුක්තිය හිමියි. උදාහරණයක් විදියට මෑතකදී ඉදිරිපත්වුන තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත් කෙටුම්පත ගමු. රාජ්‍ය රහස් පනතෙන් (Official Secrets Act No 32 of 1955) කියවෙනවා රාජ්‍ය සතු තොරතුරු රාජ්‍ය නිලධාරියෙකු විසින් තුන්වැනි පාර්ශවයකට හෙළි කිරීම වරදක් කියලා. නමුත් තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත එයින් ස්ථාපිත කරන්නට යෝජිත තොරතුරු සැපයීමේ නිලධාරීන්ට (Information Officers) මුක්තියක් ලබා දෙමින් කියනවා රාජ්‍ය රහස් පනතේ කවරක් සඳහන් වුනත් මෙයාලා රාජ්‍ය තොරතුරු ජනතාවට ලබා දීමෙන් කරන්නේ වරදක් නෙවෙයි කියලා.

ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ජනාධිපතිවරයාටත් ලෝකයේ සෙසු විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයන් තුල වගේම මුක්තිය ලබාදී තිබෙනවා. අාණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ ජනාධිපතිවරයාගේ මුක්තිය නිර්වචනය කරලා තියෙන්නේ 35 වන ව්‍යවස්ථාවේ උපවගන්ති 03 කින්. 

01. ව්‍යවස්ථාවේ පළමු උප වගන්තියෙන් කියනවා ජනාධිපතිවරයා ලෙස ධූරය දරන කිසිම අයෙකු පෞද්ගලිකව හෝ නිල තත්ත්වයෙන් කරන හෝ නොකරන කිසිම ක්‍රියාවක් සම්බන්ධයෙන් කවරම හෝ අධිකරණයකවත් විනිශ්චය සභාවකවත් නඩු කටයුත්තක් පැවරීම හෝ පවත්වාගෙන යාම කළ නොහැකියි කියලා.

02. දෙවැනි උප වගන්තියෙන් සිවිල් හෝ අපරාධ වැරදි සම්බන්ධයෙන් නඩු පැවරිය යුතු කාල රාමුව ජනාධිපතිවරයා සම්බන්ධයෙන් වන චෝදනාවලට අදාළ නොවන බව කියනවා. උදාහරණයක් විදියට පුද්ගලයෙකුගේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩවීමකදි ඒ පුද්ගලයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් සහනයක් බලාපොරොත්තු වෙනවා නම් අදාළ සිද්ධීය සිදුවෙලා දින 30 ක් යන්නට පෙර ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කිරීම අනිවාර්ය අවශ්‍යතාවයක්. අපි හිතමු රාජ්‍ය නිලධාරියෙක් ඔබේ අයිතිවාසිකම් කඩකරනවා. ඔබ අධිකරණය ඉදිරියට යන්න පෙර ඔහු  රටේ විධායක ජනාධිපති වෙනවා. දැන් 35(1) ට අනුව ඔබට බැහැ මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවක් අාරම්භ කරන්න. නමුත් 35(2) වගන්තිය ඔබට නිදිහස දෙනවා අර පුද්ගලයා ජනාධිපතිධූරය දරලා අවසන්ව නැවත සිවිල් පුද්ගලයෙකුගේ තත්ත්වයට පත්වුනායින් පසුව ඔහුට විරුද්ධව මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුව අාරම්භ කරන්න. 

03. තුන්වැනි උපවගන්තියේ සඳහන් වෙනවා ජනාධිපතිවරයා අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අැමති තනතුරක් දරමින් ඒ අැමති තනතුරට හිමි කාර්යයන් ඉටු කිරීමකදී  හෝ නොකර හැරීමකදී අන්න එවැනි ක්‍රියාවක් අධිකරණය ඉදිරියේ ප්‍රශ්න කළ හැකි බව. නමුත් මෙතැනදීත් වෙන්නේ ජනාධිපතිවරයා අැමති තනතුරක් දරමින් කළ/නොකළ ක්‍රියාවක් සම්බන්ධයෙන් නීතිපතිවරයාට විරුද්ධව නඩු පැවරීමට ඉඩ දීම පමණයි. 


දැන් නීතිය සම්බන්ධයෙන් ඊලඟ වැදගත්ම ගැටලුව මතු වෙන්නේ මහින්ද රාජපක්ෂ හිටපු ජනාධිපතිවරයා තිස්ස අත්තනායක මහතාට ජනාධිපතිවරණයක් අාසන්නයේ කැබිනට් අැමති තනතුරක් දීම අල්ලස් වරදක්ද? නැද්ද? කියන කාරණය. අපි පොඩ්ඩකට මහින්ද රාජපක්ෂ හිටපු ජනාධිපතිවරයා කියන එක අමතක කරමු, දැන් ඔහු  හුදෙක් ජනාධිපතිධූර අපෙක්ෂකයෙක් විතරයි, ජනාධිපතිවරණය ඔන්න මෙන්න තියලා ඔහු තිස්ස අත්තනායකට තනතුරක් දෙනවා. ඒක පැහැදිලිවම අල්ලස් වරදක්. 

ජනාධිපතිවරණයක් සම්බන්ධයෙන් අල්ලස් වැරදි නිර්වචනය කිරීම ලංකා නීතිය තුල සිදුකරලා තියෙන්නේ 1981 අංක 15 දරණ ජනාධිපතිවරණ පනතින්. මේ පනතේ 79 වන වගන්තියේ උප වගන්ති 09 ක් හරහා අතිශය දීර්ඝව සහ පුලුල්ව අල්ලස කියන වරද අර්ථනිරූපනය කර තිබෙනවා. හිටපු ජනාධිපතිවරයා සම්බන්ධයෙන් මේ අැතිවෙලා තිබෙන තත්ත්වයට මූලිකවම අදාළ වන උප වගන්තිය උපුටා ගැනීම මෙහෙමයි. 

79. පහත සඳහන් තැනැත්තන් අල්ලස් වරදට වරදකරුවන් ලෙස සලකනු ලැබිය යුතුය : - 
... 
(අා). මේ පනත යටතේ වූ යම් තෝරා පත්කරගැනීමක දී ඡන්දය දීමට හෝ ඡන්දය දීමෙන් වැලකී සිටීමට යම් ඡන්ද හිමියෙකු පෙළඹවීම සඳහා තමා විසින් හෝ තමා වෙනුවෙන් වෙනත් යම් තැනැත්තෙකු මගින් ඒ ඡන්ද හිමියාට හෝ ඒ ඡන්ද හිමියා සඳහා හෝ ඒ ඡන්ද හිමියා වෙනුවෙන් යම් තැනැත්තෙකුට හෝ යම් තැනැත්තෙකු සඳහා හෝ වෙනත් යම් තැනැත්තෙකු සඳහා නියම ලෙස හෝ අනියම් ලෙස, යම් නිලයක්, තනතුරක් හෝ රක්ෂාවක් ලබා දෙන හෝ ලබා නොදෙන, හෝ දීමට නැතහොත් ලබාදීමට එකඟ වන, හෝ අර්පනය කරන හෝ පොරොන්දු වන හෝ ලබාදීම නැතහොත් ලබාදීම පිණිස උත්සාහ කිරීමට පෙරාෙන්දු වන හෝ යම් ඡන්ද හිමියෙකු ඡන්දය දී තිබීම හෝ ඡන්ද දීමෙන් වැලකී සිටීම හේතුකොට ගෙන ඉහත කී යම් ක්‍රියාවක් දූෂිත ලෙස කරන සෑම තැනැත්තෙක් ; 
... 

අදාළ මන්ත්‍රීවරයා ජනාධිපතිවරණයේදි සහයෝගය දෙන්නේ කුමන ජනාධිපති අපේක්ෂකයාටද කියන කාරණය වෙනස් කරන්න ඔහුව අැමතිකෙනෙක් වශයෙන් පත්කිරීම බලපෑවා නේද කියන සාධාරණ සැකය කෙනෙකුට අැතිවෙනවනම් එය අල්ලස් වරදක් යටතට දාන්න පුලුවන්. අධිකරණ අැමති විජයදාස රාජපක්ෂ හිතන්නෙත් එහෙමයි. 


'එයා ඒ පැත්තට ගිහිල්ලා කිව්වේ එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ මැතිවරණ යන්ත්‍රණයේ ස්විච් එක ඕෆ් කරලා ආවේ කියලා' ජනාධිපතිවරණයක් ප්‍රක...
Posted by BBC Sinhala - සංදේශය on Tuesday, April 21, 2015


දැන් මෙතන තමයි අර්බුදය අැත්වෙන්නේ. හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ බැලූ බැල්මට අල්ලස් වරදක් සිදුකරලා තියෙනවා. නමුත් එහෙමයි කියලා ඔහුව විනිශ්චය  සභාවක් ඉදිරියට ගෙනියන්න පුලුවන්ද? ජනාධිපතිවරයෙක් වශයෙන් ඔහුට තිබූ මුක්තිය මෙතනට අදාළ වෙනවාද? තිස්ස අත්තනායක අමාත්‍ය මණ්ඩලයට පත් කරලා තිබෙන්නේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ ප්‍රධානයා විදියට හිටපු ජනාධිපතිවරයා තමන් සතුව තිබූ විධායක බලය භාවිතා කරලා නිසා ඒක මුක්තියට යටත් විධායක ක්‍රියාවක් නෙවෙයිද? මහින්ද රාජපක්ෂ දුන්නේ අල්ලසක් නම් මෙෙත්‍රීපාල සිරිසේන රනිල් වික්‍රමසිංහට දුන්නේ තෑගි ද? So on and so forth 

ජනාධිපතිවරයෙකුගේ මුක්තිය පිළිබද මගේ අවබෝධය මෙහෙමයි. මම මෙතනින් එහාට කියන කරුණු කිසිවක් ලංකාවේ ජනාධිපතිධූරය සම්බන්ධයෙන් වන න්‍යායික කරුණු නෙවෙයි. මේවා සියල්ලම වෙනත් රටවල සිද්ධීන් අැසුරින් මම ගොඩනගා ගත්ත අදහස්. 

නූතන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුල ජනාධිපතිවරයෙකුට හෝ විධායක බලය හොබවන්නෙකුට මුක්තිය ලබා දීමේ හේතුව සිය ධූරයේ බලතල ක්‍රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් තමන්ට දවසක පුද්ගලිකව වගවීමට සිදුවේවිද කියන බියෙන් ඔහුව නිදහස් කිරීම (Ensuring that the President need not to fear for the personal liability for acts of office). උදාහරණයක් විදියට යුද්ධයක් ප්‍රකාශ කර පවත්වාගෙන යාමෙන් පසුකාලීනව තමන් අපරාධකාරයෙක් වේවිද කියන බය ජනාධිපතිවරයාට තිබෙනවා නම් ඔහු කවදාවත් යුද්ධයක් කරන්නේ නැහැනේ. 

ඊලඟට වැදගත්ම කාරණය තමයි මුක්තිය හිමිවන්නේ ජනාධිපතිධූරය දරන පුද්ගලයාට නෙවෙයි ඔහු විසින් දරන ජනාධිපති තනතුරට. ඒක වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කරනවා නම් මෙහෙමයි. අපි හිතමු ඔන්න පුද්ගලයෙක් ජනාධිපති ධූරයට පත්වෙනවා. එයා පත්වුනාට පස්සේ අැතිවෙන අවශ්‍යතාවයක් තමයි කැබිනට් මණ්ඩලයක් පත්කිරීම. ඒක ව්‍යවස්ථාවෙන්ම ඔහුට පැවරෙන පැහැර නොහැරිය යුතු වගකීමක්. විධායක ජනාධිපතිධුරයේ ක්‍රියාවක් හෙවත් A duty of the office of the President / A Presidential act / An official act. ඔහු ඒක කරනවා. කරන්නේ හුදෙකලා පුද්ගලයෙක් වශෙයන් නෙවෙයි රටේ ජනාධිපති වශයෙන්. 

තවත් අවස්ථාවක ජනාධිපතිධූරය දරද්දිම මේ පුද්ගලයා ස්ත්‍රී දූෂණයක් සිදු කරනවා. එවැන්නක් කරන්න ඔහුට කිසිම අවස්ථාවක ව්‍යවස්ථාවෙන් කියලා නැහැනේ. ඒ නිසා ඒක ජනාධිපතිධූරය දරන්නාගේ පුද්ගලික ක්‍රියාවක් - හෙවත් සිවිල් ක්‍රියාවක් / A non-presidential act. දැන් මුලින් කියපු සිද්ධියට මුක්තිය හිමියි. නමුත් දෙවැනි සිද්ධියට මුක්තිය හිමි නැහැ. නමුත් ලංකාවේ නීතිය මෙතැනදි සුවිශේෂී බව සඳහන් කළ යුතුමයි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 35 වන වගන්තියේ පළමු උප වගන්තිය දිහා අවධානය යොමු කළොත් ඔබට පැහැදිලි වේවි එහි පැහැදිලිවම දක්වලා තිබෙනවා ජනාධිපතිවරයෙකුට හිමි මුක්තිය ඔහු "පෞද්ගලිකව හෝ නිල තත්ත්වයෙන්" සිදුකරන/නොකරන කාර්යයන්ට අදාළවන බව. 

ලංකාවේ නීතිය තුල මෙවැනි අවස්ථාවන්ට පූර්වාදර්ශ නැති නිසා අපිට අනිවාර්යයෙන්ම කරන්න සිදුවෙන දෙයක් තමයි වෙනත් නීති පද්ධතිවල පූර්වාදර්ශ සලකා බැලීම. අපිට ඒ විදියට සලකා බලන්න පුලුවන් අැමරිකානු නීති පද්ධතිය. පෝලා ජාේන්ස් කියන කාන්තාව අැමරිකාවේ හිටපු ජනාධිපති බිල් ක්ලින්ටන්ට එරෙහිව ලිංගික අතවර කිරීම කියන චෝදනාව යටතේ නඩු පවරනවා. මේක ඉතාම කුප්‍රකට සිද්ධියක්. ඒ වගේම එය අැමරිකානු අධිකරණ ඉතිහාසයේ අතිශය තීරණාත්මක නීති කෘත්‍යයක් (A landmark case) නඩුව Clinton v. Jones, 117 S. Ct. 1636 (1997).

ධූරය දරණ ජනාධිපතිවරයාට වුව සිවිල් වැරදි සම්බන්ධයෙන් මුක්තියක් නොමැත කියන අාන්දෝලනාත්මක තීරණයට එළැඹෙන අැමරිකානු  ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ජනාධිපති බිල් ක්ලින්ටන් අධිකරණය ඉදිරියට කැදවන්න තීරණය කරා. ජනාධිපතිධූරයේ කටයුතු අවසන්වන තෙක් නඩුව ප්‍රමාද කරමින් මුක්තියක් ලබාදියයුතුයි (ඉහත 35(2) වගන්තිය මෙන්) කියන අදහසත් අැමරිකානු අධිකරණය ඒ අවස්ථාවේ ප්‍රතික්ෂේප කළා. ඔබට ඒ අනුව පැහැදිලි විය යුතුයි නීතියේ පිළිගත හැකි පූර්වාදර්ශයන්ට අනුව ජනාධිපතිවරයෙකුගේ මුක්තිය ඔහු කරන නිල කාර්යයන්ට පමණක් බලපාන්නක් බව. 


ඊලඟ කාරණය අතිශය සුවිශේෂීයී. ජනාධිපතිවරයෙකුගේ නිල කාර්යයන් සම්බන්ධයෙන් වුනත් ඔහුට මුක්තිය අහිමිවන සංකීර්ණ අවස්ථාවක් මුක්තිය පිළිබද න්‍යායයේ සදහන්. ඒතමයි ජනාධිපතිවරයෙක් ඔහුගේ ධූරයේ බලතල අනර්ථකාරී අදහසකින් යුතුව භාවිතා කිරීම හෝ අයුතු ලෙස භාවිතා කිරීම හෝ ඔහුගේ බලතල හෝ විෂයපථය නොවන ක්‍රියාකාරකම්වලට මැදිහත් වීම තුල (such as when he has acted with malice and in bad faith, or beyond the scope of his authority or jurisdiction.) ඔහුට ඒ ක්‍රියාව සම්බන්ධයෙන් මුක්තිය අහිමි වන බව. 

දැන් නැවත අපේ වර්තමාන තත්ත්වයට යමු. මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා ජනාධිපතිවරණයක් ප්‍රකාශිතව තිබෙන අවස්ථාවක තිස්ස අත්තනායකට කැබිනට් අැමති තනතුරක් දීම තමන්ට විධායක ජනාධිපතිවරයා වශයෙන් තිබෙන බලතල ඉක්මවා අනර්ථකාරී /අයුතු ලෙස කටයුතු කිරීමක්ද ? නැද්ද? පිළිතුර ඔව් නම් මහින්ද රාජපක්ෂට මුක්තිය අහිමියි. පිළිතුර නැත නම් ඔහුට මුක්තිය හිමියි. ඉතින් කවුද ඒක එහෙම තනතුරක් දීම අයුතු ලෙස කටයුතු කිරීමක්ද නැද්ද කියන ප්‍රශ්නයට උත්තර දිය යුත්තේ? හරිම සිම්පල් - ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය. 

අපි දැනගත යුතු වැදගත්ම කාරණයක් තමයි ලෝකයේ ජනාධිපතිවරුන්ට මුක්තියක් ලබාදීලා තියෙන්නේ සාමාන්‍ය අධිකරණ පද්ධති සහ විනිශ්චය සභාවන්ගෙන් පමණයි කියන එක. ඒ හැර ජනාධිපතිවරයා ධූරයේ බලතල ක්‍රියාත්මක කරමින් කරන අයථා හෝ දූෂීථ ක්‍රියාවක් මත ඔහු වැරදිකරු කළ හැකි සම්මත පිළිගත් තවත් ක්‍රමයක් තිබෙනවා. ඒ තමයි දෝෂාභියෝගය. සාමාන්‍ය අධිකරණ පද්ධතියක් තුල ජනාධිපතිවරයාගේ නිල කාර්යයන් ප්‍රශ්න කරන්න බැරිවුනත් මෙතනදි ව්‍යවස්ථාදායකයට අධිකරණයක් වශයෙන් හැසිරෙමින් ඒක කරන්න පුලුවන්. ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවස්ථාවට අනුව මෙවැනි අවස්ථාවක සෘජුවම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ජනාධිපතිට එල්ලවන චෝදනා විභාග කරන්න මැදිහත් වෙනවා. නමුත් ඉතින් රටේ විධායකය, ව්‍යවස්ථාදායකය සහ අධිකරණය කියන ආයතන අතර පැවතිය යුතු සංවරණ සහ තුලනය බිදවැටුන රටක මේක කොයිතරම් ප්‍රායෝගික නැති සංසිද්දියක්ද කියන දේ අපි හැමෝම දන්නවා.

කොත්තමල්ලි වගේද විස්කි බ්‍රැන්ඩි? 



වෘත්තියෙන් විදුලි ඉංජිනේරුවරයෙක් වන මහාචාර්ය කුමා ඩේවිඩ් ලංකාවේ සුප්‍රසිද්ධ දේශපාලන තීරු ලිපි රචකයෙක් - ඒ වගේම මම අහලා තියෙන විදියට එතුමා ලංකාවේ අංක එකේ බ්‍රැන්ඩි රසිකයෙක්. ඔහු ලඟ විවිධ බ්‍රැන්ඩි වර්ග රාශියකින් පිරුන සුවිශාල සහ හොඳ බ්‍රැන්ඩි එකතුවක් තිබෙන බවත් මම අහලා තියෙනවා. 

19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කෙටුම්පත සරලව



1978 දෙවැනි ජනරජ ව්‍යවස්ථාවට ගෙන ඒමට යෝජිතව තිබෙන නවතම සංශෝධනය වන 19 වන සංශෝධනය මේ වනවිට පාර්ලිමේන්තුව හමුවට ඉදිරිපත් වෙලා අවසන්. මේ සමාලෝචනය සකස් කරන මොහොත වනවිට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මේ ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කෙටුම් පතේ අනූකූල/අනනුකූලභාවය පරීක්ෂා කරලා ඒ පිළිබඳ තමන්ගේ මතය කතානායකවරයාට දැනුම්දීමත් කතානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මතය පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමත් සිදුවෙලා අවසන්.

ඩොලර් මිලියන 20 සමාජය




එක චිත‍්‍රපටියක පෙනී සිටීම වෙනුවෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 20 ක්, එහෙමත් නැත්නම් ශී‍්‍ර ලංකා රුපියල්වලින් බිලියන 2.6 ක් විතර අය කරන්න පුළුවන් රංගන ශිල්පීන් ඉන්නවා කිව්වාම මතක් වෙන්නේ කාවද ? චතුරිකා පීරිස් ? අර්ජුන් කමලනාත් ? නෑ නෙහාරා පීරිස් වෙන්න ඇති.
නෑ නෑ එයාලා නෙවෙයි. එක චිත‍්‍රපටියක ඩොලර් මිලියන 20 ක් ගෙවීම් ලබන්න පුලුවන් නලු නිලියන් ඉන්නේ හොලිවුඩ්වල. 

1910 දී ඇමරිකාවේ ලොස් ඇන්ජලීස් ජනපදයේ සැන්ටා මොනිකා කඳු පන්තියට උතුරෙන් තියෙන Cahuenga Valley කියන කෘෂිකාර්මික ජනපදය H.J. වයිට්ලි කියන දේපළ වෙළඳාම්කරුවා විසින් හොලිවුඞ් කියන නමින් නම් කරනවා. පස්සේ මේ වයිට්ලි සැලකෙන්නේ හොලිවුඞ්වල නිර්මාතෘවරයා එහෙම නැත්නම් Father of Hollywood වශයෙන්. කොහොම වුනත් ඒක තමයි නූතන ලෝකයේ තියෙන දැවැන්තම සහ ප‍්‍රමුඛතම සිනමා කර්මාන්තයක ආරම්භය. අද වනවිට හොලිවුඩය ලෝකයේ සිනමා කර්මාන්තයේ නියැලෙන්නන්ට සිහින පුරයක්. ඒ විතරක් නෙවෙයි සිනමා කර්මාන්තයට අදාළව බිහිවන නොයෙක් තාක්ෂණයන්ගේ තිඹිරි ගෙය. ඒත් හොලිවුඩයට ගැලපෙනම හැඳින්වීම තමයි ඒක මුදල් මත ගොඩනැගුන මුදල් නිසා පැවතෙන වෙනම ලෝකයක් කියන එක.

හොලිවුඩය කියන්නේ මුදල් සහ ආයෝජනවල එකතුවක්. තමන් පෙනී සිටින චිත‍්‍රපටියක් වෙනුවෙන් ඩොලර් මිලියන 20 ක් අයකරන්න පුලුවන් නලු නිලියන් හොලිවුඩ්වල ඉන්නවා කියලා අන්තර්ජාලයේ සඳහන් වෙලා තියෙනවා දැක්කම  මට මුලින්ම  මතක් වුනේ ටොම් කෲස්, ඊලඟට ඇන්ජලීනා ජොලී සහ විල් ස්මිත්. ඒත් ඇත්ත කතාව තමයි මේ තුන් දෙනාගෙන් එක්කෙනෙක් විතරයි ඒ ලිස්ට් එකේ ඉන්නේ.

හොලිවුඩ් ඉතිහාසයේ මේ ඩොලර් මිලියන 20 ඉහළ සමාජයට එහෙම නැත්නම් Elite Group එකට මුලින්ම ඇතුල් වෙන්නේ ජිම් කාරේයි (Jim Carray)  ඒ The Cable Guy කියන චිත‍්‍රපටියෙන්. ජිම්ව දන්නේ නැත්නම් The Cable Guy බලලා නැත්නම් වැඩක් නෑ කියලා තමයි කියන්න වෙන්නේ. 1990 දශකය වෙනකොට මෙල් ගිබ්සන්, ටොම් කෲස් සහ කෙවින් කොස්ට්නර් කියන සුපිරි රංගන ශිල්පීන් ජිම් කාරේයිට එකතු වෙනවා. හැබැයි ඒ වැඩි කාලයකට නෙවෙයි.

තවත් ඉදිරියට යන්න කලින් කාරණා  තුනක් කියලා ඉන්නම්. එකක් තමයි හැම නලුවටම හැම නිලියටම හැම චිත‍්‍රපටියකටම ඩොලර් මිලියන 20 ක් ඉල්ලන්න බෑ. ඇත්තටම කිව්වොත් නලු නිලියෝ කියන්නේ හොලිවුඩ්වල අපි හිතන තරම් ලොකු ‘පොරවල්’ නෙවෙයි. නියම පොරවල් තමයි නිෂ්පාදක සමාගම් හෙවත් චිත‍්‍රපටියේ සල්ලි උල්පත. එතකොට මේ සමාගමක් හරි ඒවගේ සමාගමක් වෙනුවෙන් චිත‍්‍රපටියක් හදන නිෂ්පාදකවරයෙක් හරි හිතුවොත් අන්න අර නලුවනම් ඩොලර් මිලියන 20  ක් දිලා ගත්තත් පාඩු නෑ කියලා ඔන්න එතකොට ඒ නලුවා ඩොලර් මිලියන 20 ක්ලබ් එකේ සාමාජිකයෙක්. හැබැයි ඉතින් ඒ වගේ වෙන්න දක්ෂ සහ රංගන කුසලතාවයන්ගෙන් පරිපූර්ණ නලුවෙක් වෙලා ඉන්න  ඕන.
දෙවැනි කතාව තමයි franchise චිත‍්‍රපට, මේක සිංහලෙන් කියන්නේ කොහොමද කියලා හරියට පැහැදිලි නැහැ. ඒකෙදි වෙන්නේ මෙහෙමයි, චිත‍්‍රපටියේ සංකල්ප අයිතිය සමාගමකට තියෙනවා, ඒ සමාගමත් එක්ක ගිවිසුම් ගතවෙලා හොලිවුඩ් නිෂ්පාදකයෙක් අර franchise එකට චිත‍්‍රපටියක් හදනවා. උදාහරණයක් විදියට Twilight, The Hunger Games වගේ චිත‍්‍රපටි. දැන් ඔය Perera and Sons කියන්නේ ඒ වගේ franchise එකක්. විශ්වවිද්‍යාලවල ඉස්කෝලවල කැන්ටින් තියෙන්නේ, ඒකත් franchise එකක්, අයිතිය තියෙන්නේ කැම්පස් එකට කරන්නේ කැන්ටිමේ අංකල්. තවත් කියනවනම් Iron Man චිත‍්‍රපටියේ සංකල්ප අයිතිය තියෙන්නේ Marvel universe සමාගමට. Toy Story චිත‍්‍රපටිවල අයිතිය තියෙන්නේ Pixar  සහ Disney සමාගම්වලට. මේ වගේ චිත‍්‍රපටියක මුල් කොටස්වල පෙනී සිටිය නලුවෙක් හෝ නිලියක් කීයක් ගෙවලා හරි ඊලඟ කොටසටත් ගන්න නිෂ්පාදකවරයෙක්ට සිද්ධ වෙනවා. හිතලා බලන්න Iron Man චිත‍්‍රපටියේ ඊලඟ කතාව රොබර්ට් ඩොවුනි නැතිව වෙන නලුවෙක් දාගෙන ආවොත් මොනවා වෙයිද? එතකොට ඒක Iron Man නෙවෙයි.

තුන්වැනි කාරණය තමයි ඇයි මේ රංගන ශිල්පීන් ඩොලර් මිලියන 20 ක් අය කරන්න සමත්වෙන එක අපිට වැදගත් වෙන්නේ ? වැදගත් වෙන්නේ මේකයි Business Insider සහ Millionaire Corner වෙබ් අඩවි දෙක මේ ගොල්ලෝ ඒ වගේ මූල්‍යමය අතින් සාර්ථක තැනකට එන්න හේතු වුන කරුණු කිහිපයක් ඉදිරිපත් කරනවා. මම හිතනවා ඒ කරුණු අපි කවරු වුනත් - ව්‍යාපාරිකයෙක් වුනත්, වෘත්තිකයෙක් වුනත්, ශිෂ්‍යයෙක් වුනත් අපේ ජීවිතවල සාර්ථකත්වය ඇති කරගැනීමේදි සොයාගෙන යා යුතු කඩයිම් කිහිපයක් කියලා. ඒ නිසා දිගටම කියවන්න.

මුලින්ම කිව්ව විදියටම ටොම් කෲස්, ඇන්ජලීනා ජොලී සහ විල් ස්මිත් වගේ දැවැන්තයන් අතරින් ඩොලර් මිලියන 20 ක්ලබ් එකේ ඉන්නේ එක්කෙනයි. ඇත්තටම අද හොලිවුඞ්වල ඩොලර් මිලියන 20  ක්ලබ් එකේ ඉන්නේ ඔක්කොම 06 දෙනයි. මෙන්න ලිස්ට් එක.



1. සැන්ඩ‍්‍රා බුලොක්
කතා දෙකක් නෑ දක්ෂ නිලිය. මගේ Favorite. ඔබ මෑතකදි තිරගත වුන Gravity වගේ චිත‍්‍රපටි නරඹලා ඇති කියලා හිතනවා. 

2. ලියනාර්ඩෝ ඩිකැප‍්‍රියෝ
මෙයා ඉතින් හොලිවුඩ් සිනමාවට ආස කරන ගොඩක් කෙල්ලන්ගේ සිහින කුමාරයා වගේ තමයි. බොහොම දක්ෂ නලුවෙක් කියන එක අමුතුවෙන් කියන්න  ඕනද? හැබැයි වැඬේ තියෙන්නේ මෙයා ටිකක් අවාසනාවන්ත නලුවෙක්. කොච්චර දක්ෂ වුනත් මෙයාට තවමත් Grammy හෝ Academy වගේ ප‍්‍රධාන පෙළේ සම්මානයක් රඟපෑම වෙනුවෙන් දිනාගන්න ලැබිලා නැහැ. මෙයා මුලින්ම ලංකාවේ ප‍්‍රසිද්ධ වුනේ අර ලොකු නැවක් මුහුදේ ගිලෙන චිත‍්‍රපටියෙන් - ජේමිස් කැමරන්ගේ Titanic. 

3. මැට් ඩෙමන් 
මෙයාව නම් වැඩිය අහලා තියෙනවාද මන්දා. හැබැයි බෙන් ඇෆ්ලෙක් එක්ක මෙයා 1997 රඟපාපු Good will Hunting චිත‍්‍රපටිය බලලා තියනවනම්, එහෙම බලපු අයට මෙයා වීරයෙක්. මෙයා බොහොම දක්ෂ නලුවෙක්. ඉතිහාසය පුරාම ජීවත්වුන හොලිවුඩ් නලු නිලියන් අතරෙන් වැඩිම ආදායම් හිමිවෙලා තිබුන නලුවන් 40 දෙනාගෙන් කෙනෙක් විදියට මෙයාව Forbes සඟරාවෙන් නම් කරලත් තියෙනවා.

Bourne චිත‍්‍රපටි මාලාවේ Jason Bourne කියන රහස් පරීක්ෂකවරයාගේ චරිතය කරන්නේ මෙයා.

4. රොබර්ට් ඩොව්නි
දන්නවනේ Iron Man සහ The Sherlock Holmes. මෙයාගේ තාත්තාගේ නමත් රොබර්ට් ඩොව්නි. ඒ නිසා මෙයාගේ නම ලියවෙන්නේ පොඩි රොබර්ට් ඩොව්නි හෙවත් Junior Robert Downey හෙවත් Robert Downey Jr. විදියට.

5. ඇන්ජලීනා ජොලි
මෙයා ගැනනම් ඉතින් අමුතුවෙන් කියන්න දෙයක් ඇත්තෙම නෑ. චිත‍්‍රපටි රසිකයෝ අනිවාර්යයෙන් දන්නවා. මෙයාගේ චිත‍්‍රපටි අතරින් මගේ පි‍්‍රයතම චිත‍්‍රපටිය Mr. and Mrs. Smith

6. ඩෙන්සල් වොෂින්ටන්
හොලිවුඞ්වල අතිශය සම්භාවනාවට පාත‍්‍රවුන විශිෂ්ඨ සහ ආදර්ශමත් නලූවෙක්. මගෙත් කැමතිම නලුවා. මම කියන්නේ මෙයාගේ The Pilot  චිත‍්‍රපටිය අනිවාර්යයෙන් බලන්න කියලා. 

මේ ගොල්ලො රඟපාන හැම චිත‍්‍රපටියකටම ඩොලර් මිලියන 20 ක් අයකරන අය නෙවෙයි. ඩොලර් මිලියන 20 ක් ඉල්ලන්න මෙයාලාට පුලුවන් කම ලැබුන චිත‍්‍රපටි තියෙනවා. මුලින් සඳහන් කළ විදියටම ඒවා බොහෝ විට franchise චිත‍්‍රපටි. මැතිව් ඩෙමන්ට Bourne චිත‍්‍රපටි මාලාව වෙනුවෙන් ඒ වගේ විශාල මුදලක් ගෙවීම් කරපු බව සඳහන්. රොබර්ට් ඩොවුනිටත් Iron Man චිත‍්‍රපටිය වෙනුවෙන් එහෙම ගෙවීම් කරනවා, ඒත් ඔහු රඟපෑ The Judge  හෝ The Sherlock Holmes චිත‍්‍රපටි වෙනුවෙන් එහෙම ගෙවීමක් වුන බවක් සඳහන් නැහැ. ඒ කියන්නේ එතන තියෙන්නේ Right actor Right movie කියන සංයෝගය.

මීට අමතරව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 15 ක පමණ වටිනාකමක් චිත‍්‍රපටයක පෙනී සිටීම ගෙවීම් ලැබිය හැකි නලු නිලියන් පිරිසකුත් ඉන්නවා.

1. බෙන් ඇෆ්ලෙක්
2. බ‍්‍රැඞ්ලි කූපර්
3. ඞ්වෙයින් ජොන්සන්
4. ජෙනිෆර් ලෝරන්ස්
5. මෙලිස්සා මැක්කාර්ති
6. චේනින්ග් ටැටුම්

හොලිවුඩ්වල නලූවෙක්ට හෝ නිලියෙක්ට ඩොලර් මිලියන 15  ක වටිනාකමක් ලැබෙන්න එහෙමත් නැත්නම් ඩොලර් මිලියන 20 ක් වගේ දැවැන්ත වටිනාකමක් ලැබෙන්න හේතුව මොකද්ද? මොකද්ද ඔවුන්ගේ විශේෂත්වය? 

මම හිතන්නේ ඒ ප‍්‍රශ්නයට දෙන උත්තරය තුල අපි  ඕනෑම කෙනෙක්කට ජීවිතයට මූල්‍යමය අතින් සාර්ථකත්වය අත් කරගන්න අවශ්‍ය මග පෙන්වීම ලැබෙයි. සාමාන්‍ය නගරයකින් ඇවිත්, ගොඩක් දුක් විඳගෙන චිත‍්‍රපටියක රඟපාන්න සිහින මවමින් ජීවත් වෙමින්, අතිශය තරඟකාරී සහ දක්ෂයන්ගෙන් පිරුන හොලිවුඞ් සිනමාවට ඇතුල් වෙලා ඒ තුල මුදල් අතින් මේ වගේ ඉහළ සාර්ථකත්වයකට එන්න මේ අයට ශක්තිය ලැබුනේ මොනවයින්ද ඒවා අපිටත් ඒ විදියටම වැදගත් වෙයි. 

මිනිසුන් ධනවත් වීම අහම්බයක්ද ? ඔහේ ඉන්නවා මොනවා හරි එකක් පටන් ගන්නවා ඊට පස්සේ මෙන්න මිනිස්සු එක රැයින් ධනවත් වෙනවා. එහෙමද වෙන්නේ ? නැහැ කෙනෙක් ධනවත් වෙනවා කියන එක, එහෙම නැත්නම් මූල්‍යමය අතින් සාර්ථක වෙනවා කියන එක අහම්බයකට වඩා විද්‍යාත්මක දෙයක්. විද්‍යාත්මකයි කියන්නේ මේ නිසයි - මූල්‍යමය අතින් සාර්ථක වෙන්න නිරවද්‍යතාවය සහතික කළ නිසි පිළිවෙලක් තියෙනවා. ඔව් එහෙම ක‍්‍රමයක් කතියෙනවා, ඒ විතරක් නෙවෙයි  ඕනම කෙනෙක්ට ඒක අනුගමනය කරලා සාර්ථක වෙන්න පුලූවන්.

2014 වර්ෂයේදී Spectrem’s Millionaire Corner විසින් කරපු සමීක්ෂණයකින් කෙනෙක්ගේ ජීවිතයේ මූල්‍යමය සාර්ථකත්වයක් ඇති වෙන්න බලපාන සාධක අනාවරණය කරගත්තා. ඒක තමයි මම කලින් කියපු විද්‍යාත්මක ක‍්‍රමය. ඒ සාධක හැඳින්වෙන්නේ Top wealth creation factors නමින්. මේ සාදක කිහිපය හරියට අනුගමනය කළොත් වැඩේ හරි.



ප‍්‍රස්තාර සටහන බැලුවම අදහස පැහැදිලි වෙනවා ඇති. ඩොලර් මිලියන 20 ක් එක චිත‍්‍රපටියකකට අයකරන්න සමත් වෙන රංගන ශිල්පියෙක් විතරක් නෙවෙයි  ඕනෑම කෙනෙක්ගේ ජීවිතේ පන්නරය වෙන්නෙත් මූල්‍ය සාර්ථකත්වය ඇති වෙන්නෙත් මූලිකවම ඒ පුද්ගලයා කොතරම් කැපවීමෙන් සහ මහන්සියෙන් වැඩ කරනවද කියන එක මතත. 

Toy Story, Wall-E, Finding Nemo සහ Monster Inc. වගේ අතිශය ජනපි‍්‍රය චිත‍්‍රපටි හදපු Pixar Animations  සමාගමේ සමාරම්භක, සභාපති සහ ප‍්‍රධාන විධායක නිලධාරීවරයා තමයි එඞ්මන් කැට්මුල්. එයාගේ සිහිනයක් සැබෑවීමක් තමයි Toy Story චිත‍්‍රපටිය. එයාගේ විතරක් නෙවෙයි ඒක ලෝකයේ ති‍්‍රමාන සජීවීකරන කේෂ්ත‍්‍රයේ දැවැන්ත ජයග‍්‍රහණයක්. ලෝකයේ සම්පූර්ණයෙන්ම පරිඝනකය ආශ‍්‍රයෙන් සජීවීකරණය කරපු පළමු චිත‍්‍රපටිය Toy Story. ඒ විතරක් නෙවෙයි ඒක ති‍්‍රමාන රූප විසින් හැඟීම් පල කරන ආකාරය අන්තර්ගත වන පළමු සජීවීකරණ චිත‍්‍රපටිය. මේක හදන්න කලින් එඞ්මන් කැට්මුල් දශක තුනක් විතර ලොකයේ පරිඝනක භාවිතයෙන් පමණක් කරන පළමු සජීවීකරණ චිත‍්‍රපටියක හදනවාමයි කියන අරමුනින් පර්යේෂණ කරා. Pixar Image computer වගේ විවිධ තාක්ෂණයන් ලෝකයට හඳුන්වා දුන්නා. ඒ ගමනේදි එයා කොයිතරම් මහන්සි වුනාද කියනවනම් ඔහු පරිඝනක විද්‍යාව සඳහා ආචාර්ය උපාධියට ඉගෙන ගත් ඌටා විශ්වවිද්‍යාලයේ පරිඝනක පද්ධතිය වැඩිපුර පැය කිහිපයක් පාවිච්චි කරන්න ඉඩ ලබා ගන්න විශ්වවවිද්‍යාලයේ විද්‍යාගාරයේ සීතල පොලවේ වැතිරිලා රෑ නිදා ගත්තා. 

රාත‍්‍රියට නවතින්න තැනක් නැතිව, තමන් රැකියාව කළ කර්මාන්ත ශාලාවේ පිටුපස ලෑලි කිහිපයක් දමාගෙන ඒ ලෑලි මත වැතිරිලා අපහසුවෙන් නිදිවර්ජිතව හිටිය මනුස්සයෙක් බිත්තියක් මත එහා මෙහා දුවන මීයෙක්ව දැකලා ඒක කඩදාසි කැබැල්ලක චිත‍්‍රයට නගනවා. එතනින් පටන් ගත්ත ගමනෙන් පස්සේ කාලෙක ඔහු ඉතිහාසයේ ජනප‍්‍රියම චරිතයක් සජීවීකරණය කරනවා. ඒ මිකී මවුස් සහ ඩිස්නි ඇනිමේෂන්ස් සමාගම නිර්මාණය කළ වෝල්ට් ඩිස්නි.

දෙවැනි සාධකය අධ්‍යාපනය. ඩොලර් මිලියන 20 ලිස්ට් එකේ උඩින්ම ඉන්න සැන්ඩ‍්‍රා බුලොක් අධ්‍යාපනය ලැබුවේ නැගෙනහිර කැරෝලිනා විශ්වවිද්‍යාලයෙන්, ලියර්නාඩෝ ඩිකැප්රියෝ ඉගෙන ගත්තේ් සුප‍්‍රසිද්ධ UCLA හෙවත් කැලිෆෝනියා ලොස් ඇන්ජලීස් විශ්වවිද්‍යාලයෙන්, ඩේමන් හාවර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ, වොෂින්ටන් ෆෝර්ඩ්හැම් විශ්වවිද්‍යාලයේ. 

මෙතෙන්දි අධ්‍යාපනය කියන සාධකය ගැන තව ටිකක් කතා කරේ නැත්නම් වැරදි අදහසක් පාඨකයෙක්ගේ හිතේ මතුවෙන්න පුලුවන්. ඉහතින් නම් සඳහන් කරපු ගොඩාක් දෙනා උසස් විශ්වවිද්‍යාලවල ඉගෙන ගත්ත අය තමයි. නමුත් අධ්‍යාපනය කියන සාධකය ඇති වෙන්න උසස් විශ්වවිද්‍යාලයක ඉගෙන ගැනීම අනිවාර්ය මූලික කොන්දේසියක් නෙවෙයි. Iron Man රොබර්ට් ඩොවුනිගේ ජීවිතය අරගෙන බලන්න. මෙතෙන්දි ඔහු වෙනස්, එයා මුල් කාලේම සැන්ටා මොනිකා උසස් විද්‍යාලයේ ඉගෙනීම අත්හැරලා රස්සාවක් හොයාගෙන යනවා.

ප‍්‍රබලම උදාහරණ දෙකක් තමයි මයික්‍රොසොෆ්ට් සමාගම ආරම්භ කරපු බිල් ගේට්ස්, සහ ෆේස්බුක් සමාගමේ නිර්මාතෘ මාර්ක් සකර්බර්ග්. දෙන්නම College Dropouts ඒ කියන්නේ හාවර්ඩ් වගේ උසස් විශ්වවිද්‍යාලවල ඉගෙනීම  ආරම්භ කරනවා, නමුත් උපාධිය සම්පූර්ණ කරන්න කලින් එයාලා ඒක දමලා ගහලා එලියට ඇවිත් තමන්ගේම ව්‍යාපාරයක් පටන් ගන්නවා. 

දෙන්න පුලූවන් හොඳම උදාහරණය තමයි ස්ටීව් ජොබ්ස් - ඇපල් සමාගමේ නිර්මාතෘ, දක්ෂ විධායක නිලධාරියෙක්, හොඳ පරිපාලකයෙක් මිනිහගේ Imagination එක හෙවත් චින්තන පරාසයට කෙලවරක් තිබුනේ නෑ. ඒත් කවදාවත් විශ්වවිද්‍යාලයක ඉගෙන ගෙන නැහැ. හැබැයි ඒකෙන් අදහස් වෙන්නේ නැහැ මේ අය අධ්‍යාපනයක් නොලබපු අය කියලා. ඒකෙන් අදහස් වෙන්නේ මේ අය විශ්වවිද්‍යාලයක උපාධියක් සම්පූර්ණ කළේ නැහැ කියන එක විතරයි. විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය නොලැබුවා වුනත් මේ අය තමන්ගේ කේෂ්ත‍්‍රය සම්බන්ධයෙන් නිරන්තරයෙන් දැනුම්වත්ව සිටි පත පොත ඇසුරින් ඒ ගැන හදාරපු අය. වෙන විදියකට කියනවනම් Learned by doing it කට්ටිය.

මේ සම්බන්ධයෙන් කෙනෙක් අනිවාර්යයෙන්ම කියවිය යුතු ලිපියක් තමයි ස්ටීව් ජොබ්ස් සැටැන්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ උපාධි ප‍්‍රධානෝත්සවයේදි කරපු ප‍්‍රධාන දේශනය. මම කරපු සිංහල පරිවර්තනයක් මෙතන තියෙනවා.

ඊලඟට බුද්ධිමත්ව ආයෝජනය කිරීම. ආයෝජනය කරන්න කියනවා වෙනුවට ඉතිරි කරන්න කියලා කියන එක වැඩියෙන්ම ඇහෙන ලංකාව වගේ රටක Smart Investment කියන්නේ අමුතු කතාවක්. ඒත් ඔබ දන්නවද සැන්ඩ‍්‍රා බුලොක් තමන්ට Gravity චිත‍්‍රපටියෙන් ලැබුන ආදායම ආයෝජන හරහා තුන් ගුනයක්, ඒ කියන්නේ ඩොලර් මිලියන 70 ක් දක්වා වැඩි කරගන්න සමත්වුනා කියලා.

මූල්‍ය ආයෝජන ගැන ඉතින් Marshal තමයි ඇමරිකානු ආයෝජක වෝරන් බුෆේට්. බුෆේට් සැලකෙන්නේ 20 වන සියවසේ හොඳම ආයෝජකයා කියලා. ඔහු බර්ක්ෂයර් හැතර්වේ කියන සමාගමේ සභාපති, ප‍්‍රධාන විධායක නිලධාරි සහ ප‍්‍රධානතම කොටස් හිමිකරු. වතාවක් බිල් ගේට්ස් පරදවමින් ලෝකයේ ධනවත්ම පුද්ගලයා වෙන්නත් ඔහුට හැකිවුනා. අදටත් ඔහු ලෝකයේ මුල් ධනවතුන් 05 දෙනා අතරේ ඉන්නවා. හැමදේටම වැඩියෙන්ම ප‍්‍රසිද්ධ කොච්චර සල්ලි තිබුනත් ඉතා අරපිරිමැස්මෙන් වැඩ කරන කෙනෙක් විදියට. 

අද කොතරම් ධනවතෙක් වුනත් මේ  මනුස්සයා වෘත්තීය ජීවිතේ ආරම්භ කළේ කුඩා ළමෙයක් කාලේ චුයින්ගම් සහ කොකා කෝලා විකුණන්නෙක් විදියට. ඊට පස්සේ ගෙවල් ගානේ ඇවිදිමින් සඟරා විකුනනවා, පින් බෝල් කියන කී‍්‍රඩාවට යොදා ගන්න යන්ත‍්‍රයක් යාලුවෙක් එක්ක එකතුවෙලා මිලදීගෙන ටවුමේ බාබර් සාප්පුවක් අයිනේ ඒක තියාගෙන යන එන මිනිස්සුන්ගෙන් මුදල් අයකරලා ඔවුන්ට පින් බෝල් ගහන්න දුන්නා, මාස  දෙක තුනකට පස්සේ මුලු නගරේම තිබුන බාබර් සාප්පු ගණනාවක පින් බෝල් යන්ත‍්‍ර තියන්න බුෆේට්ට පුලුවන් වෙනවා. ඒ ලැබුන මුදල් බුෆේට් ගිහින් කොටස් වෙළඳ පොලේ ආයෝජනය කරනවා. ඔහු මේ හැම දේම කරන්නේ මුදල් අහේනියක් තිබුන නිසාවත් පවුලේ ආර්ථික ප‍්‍රශ්න නිසාවත් නෙවෙයි. බුෆේට්ගේ තාත්තා ඔහු කුඩා කාලේ ඉඳන්ම ඇමරිකා කොංග‍්‍රස් සභාවේ මන්ත‍්‍රීවරයෙක්. 

අරපිරිමැස්ම සහ අවදානමක් ගැනීමේ හැකියාව ගැන අමුතුවෙන් කියන්න දෙයක් නැහැ. එත් නිවැරදි තැන නිවැරදි වෙලාවට සිටීම සහ වාසනාව කියන්නේ එකක් ද දෙකක් ද ? 

මම කියන්නේ මේ දෙක දෙකක්. වාසනාව කියන්නේ විශ්වාස කරන්න බැරි මිත‍්‍රයෙක් (බැලූවම ඉතින් ගොඩක් ‘මිත‍්‍රයෝ’ විශ්වාස කරන්න බැරි අය තමයි). වාසනාව තියෙන්නත් පුලුවන් නැති වෙන්නත් පුලුවන් - ඒකයි ඒක විශ්වාස කරන්න බැරි. සමහරවිට ඔබට උපතින් ලැබුන යම් හැකියාවක්, ඔබේ පෙනුම මේ වගේ දේවල් වාසනාව කියලා ගන්න පුලූවන්. හැබැයි නිවැරදි වෙලාවට නිවැරදි තැන ඉන්නවා කියන එක නිකං ඉබේ සිද්ධ වෙන දෙයක් නෙවෙයි. ඒක Opportunity meets the preparation අවස්ථාවක්.  අවස්ථාවන් කියනදේ  ඕනෑම මෙහොතක එන්න පුලුවන්. ඒ වෙලාවට ඔබ සූදානම් නම්  ඔන්න එතකොට නිවැරදි වෙලාවේ නිවැරදි තැන හිටියා වෙනවා. 

ඔහොම නිවැරදි අවස්ථාවේ නිවැරදි ස්ථානයේ සූදානම්ව සිටීමෙන් සාර්ථකත්වයට මග පාද ගන්න තරුණයෙක් ගැන කියවෙන හින්දි චිත‍්‍රපටියක් තියෙනවා. ඒක සෝයා අක්තාර් කියන ඉන්දියානු අධ්‍යක්ෂවරියගේ නිර්මාණයක්, රඟපාන්නේ ෆර්හාන් අක්තාර්. චිත‍්‍රපටියේ නම Luck by Chance.