Insights and Knowledge

බොහොම ඈත කාලයක, ඒ කියන්නේ අවුරුදු 2000 ගනනක් තරම් ඈත කාලයක එක්තරා කදුකරයක පුංචි ගස් තුනක් අතු ඇදෙමින් දලුළමින් වැඩෙමින් තිබුණා. මෙහෙම වැඩෙද්දි දවසක් මේ ගස් තුන අතරේ එයාලා ලොකු වෙලා වෙන්න කැමති කවුද? එයාලාගේ ජීවිතවල සිහින මොනවද කියන එක ගැන කතා බහක් ඇතිවුණා.

පළමු ගහ මෙන්න මෙහෙම තමන්ගේ සිහිනය ගැන කතාකරා. මට ආසයි ලොකුවෙලා ගොඩාක් වටිනා රන් ආභරණ මුතු මැණික් වගේ දේවල් ආරක්ෂාවට තියලා තියෙන Treasure box එකක් වෙන්න. මම එතකොට ලෝකේ වටිනාම දේවල් ආරක්ෂා කරන කෙනෙක් වේවි. අනේ මට එහෙම වෙන්න බැරි වුනොත් නම් මගේ ජීවිතෙන් තේරුමක් නැති වේවි. මේ තමයි පළවෙන් ගස තමන්ගේ ජීවිතයේ සිහිනය ගැන කතා කළ විදිය.

මේ කතාව අහගෙන හිටිය දෙවැනි ගස තමන්ගේ සිහින ගැන මේ විදියට කතා කරන්න පටන් ගත්තා. මම කැමතියි ලොකුවෙද්දි ගොඩාක් ශක්තිමත් උස මහත ගහක් වෙන්න. මම ශක්තිමත් නිසාම මිනිස්සු මාව ගෙනියලා විශාල, ශක්තිමත් ඒ වගේම ගොඩක් ලස්සන නැවක් හදයි. මම එහෙම ශක්තිමත් ලස්සන නැවක් වුනාම රටේ රජතුමා පවා මාත් එක්ක යාත්‍රා කරන්න ඒවි. මගේ ජීවිතේ මම දකින්න කැමති එකම දේ තමයි ඒ විදියේ ශක්තිමත් නැවක් වෙලා රජතුමා එක්ක යාත්‍රා කරන එක.

ඔය විදියට මුල් ගස් දෙකම තමන්ගේ ජීවිතයේ සිහින ගැන කතාකරාට පස්සේ තුන්වැනි ගසත් මේ කතාබහට එකතුවුණා. මම නම් කැමති නැහැ කවුරුවත් ඇවිත් මාව කපාගෙන යනවාට. මම කැමතියි හොඳට ශක්තිමත්ව දිව්‍ය ලෝකේ ගෑවෙන තරම් උසට හැදෙන්න. ඒ වගේම මම කැමතියි මිනිස්සුන්ගෙන් ගෞරවය ලැබෙන විදියට ජීවත් වෙන්න. මිනිස්සු සදහටම මට ගරුකරයි. එහෙම ජීවිතයක් ලබනවා හැරෙන්න මට ඕන නැහැ කවුරුහරි මනුස්සයෙක් ඇවිත් මාව ලීවලට ඉරලා අරගෙන ගිහින් ඔය මොනවාහරි හදනවා දකින්න.

මේ විදියට මේ ගස් තුන හැමදාම වගේ තමන්ගේ සිහින ගැන කතා කරා. ඒවා ඉෂ්ඨ වෙන දවසක් වෙනුවෙන් පෙර මග බලමින්, තමන්ගේ සිහින ඉක්මනින් සැබෑවෙන්න ප්‍රාර්ථනා කරමින් කාලය ගෙව්වා. ඔහොම යද්දි මේ ගස් තුන හොඳ සාරවත්ව වැඩුණු ගස් තුනක් බවට පත්වුණා.

එක දවසක් මේ සාරවත්ව වැඩුනු ගස් තුන ලගට ගස් කපන මිනිස්සු තුන්දෙනෙක් ආවා. ලොකුවෙලා Treasure box එකක් වෙන්න ප්‍රාර්ථනා කරපු ගහ ලඟට ආපු මේ මිනිස්සුන්ගෙන් එක් අයෙක් හොඳට ගහ පරීක්ෂා කරලා මෙන්න මෙහෙම කිව්වා.

මේක හොද ශක්තිමත් ගහක්. මේකෙන් ඕනෑම වටින දෙයක් දාන පෙට්ටයක් වුනත් හදන්න පුලුවන්. මම මේක කපනවා. මේ ගහේ ලී මට ලේසියෙන්ම නගරයේ වඩුවෙකුට විකුණගන්න පුලුවන්. පළවෙනි ගසේ සිහිනය සැබෑ වෙන්න වගේ. ගස තමන්ගේ සැබෑ වෙන සිහිනය ගැන තවත් සිහින දකිද්දි අර ගස් කපන්නා ඒ ගස කපා ගන්නවා.

ඒ අතරේ ලොකුවෙලා ශක්තිමත් අලංකාර නැවක් වෙන්න සිහින දකින ගස ලඟට ආපු තවත් ගස් කපන්නෙක් මෙහෙම කිව්වා. මේකත් අරටුවේ ඉදන්ම හොඳ ගහක්. මුහුදු යන්න හරියන හොද හයිය ලීය. මේක මට යාත්‍රා හදන වඩුවෙකුට ලේසියෙන්ම විකුනගන්න පුලුවන්. තමන්ගේ සිහිනය සැබෑ වෙන්න යන බව දෙවැනි ගසට මේ මොහොතේ හිතෙන්න පටන් ගත්තා. ඒ අතරේ අර ගස් කපන්නා මේ ගස කපා ගන්නවා.

ඔය අතරේ ලොකු වෙලා දිව්‍ය ලෝකයේ පවා ගෑවෙන උස ගහක් වෙන්න ප්‍රාර්ථනා කරපු, කවදාවත් කවුරුවත් ඇවිත් තමන්ව කපාගෙන යනවාට කැමති නොවුනු තුන්වෙනි ගස ලඟට අන්තිම ගස් කපන්නා ලං වෙනවා. එහෙම ලං වෙලා ඔහු මෙහෙම කියනවා. මේ ගහෙත් කිසිම වරදක් නෑ. ඕන වැඩකට ගන්න පුලුවන් හොඳ ලීය. මම මේක කපාගන්නවා. ඕන වඩුවෙක්ට මේක ලේසියෙන් විකුණගන්න පුලුවන්.

මේ විදියට මේ ගස් කපන්නන් තුන්දෙනා අර ගස් තුනම බිම එලාගෙන ලීවලට ඉරනවා. දැන් මොකද වෙන්නේ? අර මුල් ගස් දෙකට නම් මේක තමන්ගේ සිහිනවලට ලංවෙන අවස්ථාවක්. තමන්ගේ සිහින ඉෂ්ඨ වෙන්නයි යන්නේ කියලා එයාලාට හොදටම විශ්වාසයි. ඒත් තුන්වෙනි ගහට? ලොකුවෙලා ගොඩාක් උස ගහක් වෙන්න, පරම්පරා ගාණක මිනිස්සු තමන්ට ගෞරව කරන විදියට ජීවත් වෙන්න බලාපොරොත්තුවන ගසට සිද්ධ වුනේ ඒ හීනයට ගව් ගණනක් මෙපිටින් තමන්ගේ සිහිනය විනාශවෙන දිහා බලාගෙන ඉන්න.

මේ කතාවේ ඊලඟට අර ගස් කපන්නන් තම තමන් ඒ ඒ ගසේ ඉරාගත් ලී වඩුවන්ට විකුණනවා. හැබැයි එතැනදි වෙන්නේ මේ ගස් වගේම අපිත් නොහිතන දෙයක්.

පළමු ගස, ඒ කියන්නේ වැඩිමහලු ගසක් වෙලා දවසක Treasure box එකක් වෙන්න ප්‍රාර්ථනා කරපු ගස මිලදී ගන්න වඩුවා ඒකෙන් හදන්නේ ගොවිපළක අශ්වයන්ට කන්න පිදුරු දාන පිදුරු ඔරුවක්. පිදුරු කියන්නේ ලෝකයේ වටිනාම වස්තුව නෙවෙයිනේ. එතකොට ලෝකයේ වටිනාම වස්තූන් ආරක්ෂා කරන්න සිහින දැකපු ගස අන්තිමට නතර වෙන්නේ නිකන්ම නිකන් පිදුරු ඔරුවක් වෙලා. තමන්ගේ ජීවිතයේ තිබුණු එකම සිහිනය ඒ විදියට විනාශ වෙලා යද්දි පළමු ගස ජීවිතය ගැන කලකිරුනා.

දෙවැනි ගස, ඒ කියන්නේ දවසක රජතුමා පවා යාත්‍ර කරන ශක්තිමත් නැවක් වෙන්න සිහින දැකපු ගසේ ලී මිලදි ගන්නේ නැව් තටාකයක වැඩ කරන වඩුවෙක්. හැබැයි එයා මේ ලී පාවිච්චි කරලා හදන්නේ හතර පස් දෙනෙකුට විතරක් යන්න පුලුවන් පොඩි ධීවර බෝට්ටුවක් - නැවක් නෙවෙයි. ඒ වගේ ධීවර බොට්ටුවක මොකටද රජතුමා යන්නේ? තමන්ගේ මිතුරු පළමු ගසට සිදුවුණු දේම දෙවැනි ගසටත් සිදුවුණා. තමන්ගේ ජීවිතයේ තිබුණ එකම සිහිනය කවදාවත් ඉටු නොවෙන බව දැන් මේ ගස් දෙකටම පැහැදිලියි. දැන් එයාලට ජීවිතය ගැන කිසිම බලාපොරොත්තුවක් නැහැ.

තුන්වැනි ගස දැන් කාලයක ඉඳලම තමන්ගේ සිහින බලාපොරොත්තු සියල්ල අත්හැරගෙන ජීවිතේ ගැන හොඳටම කලකිරිලයි හිටියේ. මතකනේ, එයාට ඕන වුනේ මිනිස්සු හැමෝම ගරු කරන ලොකු ගහක් වෙන්න. ඒත් දැන් කවුදෝ ගස් කපන්නෙක් එයාව බිම එලලා ලීවලට ඉරලා ඉවරයි. මේ ගහෙන් ඉරන ලීත් තවත් එක වඩුවෙක් මිලදී ගන්නවා. ඒත් ඒ වඩුවා ඒ ලීවලින් මොනවත් හදන්න යන්නේ නැහැ. කොහොමටත් බලාපොරොත්තු කඩවුනු ගසට වුනේ ඒ වඩුවාගේ ලී මඩුවේ මුල්ලක දූවිලි වැදෙමින් තිබෙන ලී කඳන් දෙකක් වෙන්න.

මේ විදියට කාලය ගතවුණා. තමන්ගේ සිහින ඉටු කරනොගත් ගස් තුන අලුත් බලාපොරොත්තු මොනවත් නැතිව ජීවිතය ගත කරමින් දවස් ගෙවමින් සිටියා. ඒ අතරේ...

පළමු ගස, ඒ කියන්නේ Treasure box එකක් වෙන්න සිහින දැකපු ගස දැන් ගොවිපළක ඉස්තාලයක පිදුරු ඔරුවක්. ඔහොම දවස් ගතවෙද්දි දවසක් රාත්‍රියේ එතැනට එනවා මැදිවියේ පිරිමියෙක් සහ කාන්තාවක්. මේ කාන්තාව අර කියපු පිරිමියාගේ බිරිඳ. ඒ වගේම ඇය තමන්ගේ පළමු දරුවා ලබන්න බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි ගැබ්බර මවක්. ලොකුම ප්‍රශ්නය නවතින්න කරන්න හරිහමන් තැනක් නැති වුනත් මේ මොහොතේ ඇයට දරුවා බිහිවෙන්න ආසන්නව ප්‍රසව වේදනාවෙන් සිටීම. කළ හැකි අන් යමක් නොතිබුණු මේ යුවළ කල්පනා කරනවා මේ ඉස්තාලය ඇතුලේ තමන්ගේ දරුවා බිහිකරන්න. ඒ විදියට බිහිවුණු දරුවා නිදි කරවන්න සුවපහසු ඇඳක් ඉස්තාලය ඇතුලේ කොයින්ද? මේ දෙන්නා අර දරුවාව තියනවා මුලින් කියපු ගසෙන් හදපු පිදුරු ඔරුවේ.

ටික වේලාවකින් මේ පිදුරු ඔරුවේ හිටපු පුංචි බිලින්දාව බලන්න එනවා රජවරු වගේ හොඳින් ඇඳ පැලඳගත් තේජාන්විත මිනිස්සු තුන්දෙනෙක්. අර පුංචි බිලින්දාට වැද නමස්කාර කරන මේ තුන්දෙනා බොහෝ වටිනා තෑගි බෝග පුංචි බිලින්දාට පිරිනමනවා. අර කලින් සදහන් කළ යුවළ නමින් ජෝශප් සහ මේරි. ඒ දෙන්නාගේ පුංචි බිලින්දාගේ නම ජේසුස්. ඕන්න එතකොට අර Treasure box එකක් වෙන්න සිහින දැකපු ඒත් අන්තිමට ඉස්තාලයක පිදුරු ඔරුවක් වුන ගස තේරුම් ගන්නවා අන්තිමේදි ලෝකයේ වටිනාම වස්තුව තමන් මත තබපු බව. එතකොට එයාගේ සිහිනය ගොඩාක් කල් ගිහින්, ඒ ගස තමන්ගේ සිහින අමතක කරාටත් පස්සේ දවසක හිතුවාටත් වඩා හොඳ විදියකට සැබෑ වුණා.

තවත් කාලයක් ගිහින් තවත් එක දවසක් උදා වුණා. මේ වෙද්දි අර මුලින් කී ගස් අතරින් දෙවැනි ගස, ඒ කියන්නේ ලොකුවෙලා රජතුමා පවා යාත්‍රා කරන ශක්තිමත් ගසක් වෙන්න සිහින දැකපු ගස පුංචි ධීවර වරායක මසුන් මරන්නන් දියට ගෙනයන බෝට්ටුවක්. එක්තරා දවසක මේ බෝට්ටුවට මිනිසුන් කිහිප දෙනෙක් ගොඩවෙලා යාත්‍රාව ගැඹුරු ජලයට ගෙනියනවා. ඒ මිනිසුන් සියලු දෙනා බෝට්ටුව හසුරුවමින් මාලු දැල් එලමින් කාර්යබහුල වෙද්දි එක්තරා පුද්ගලයෙක් බෝට්ටුවේ එක් මුල්ලක නින්දට වැටෙනවා.

වැඩිවෙලා යන්න කලින් අහස අඳුරු වෙලා දැවැන්ත වර්ෂාවක් ඇද හැලෙනවා. මේ වර්ෂාව සහ ඒත් එක්ක එන සුලඟ‍ෙන් කැලඹෙන ජලාශයේ කුනාටුවක් ඇතිවෙනවා. ධීවර බෝට්ටුව පොඩියි, කුනාටුව හිතාගන්නත් බැරි තරම් දරුණුයි, බෝට්ටුවේ සිටි සියල්ලත් සමග බෝට්ටුව ජලාශය ඇතුළට ගිලීයන්න ඕන්න මෙන්න. ඒ අතරේ පිරිසෙන් එක් අයෙක් අර මුලින් සඳහන් කළ, බෝට්ටුව කෙලවර නින්දට වැටුණු පුද්ගලයාව අවදි කරනවා. "අපි විනාශ වෙන්න යන්නේ" තමන්ගේ මිතුරාගේ හඬින් අවදි වෙන ඒ පුද්ගලයා බෝට්ටුව කෙලවරට ගිහින් ප්‍රචණ්ඩ අහස දිහාවට දෑත් දිගුකර "සන්සුන් වෙන්න" යැයි මුමුණනවා. ඒත් සමගම වැස්සත් සුලඟත් පහව ගිහින් ප්‍රචණ්ඩ කුනාටුව සමනය වෙලා ජලය සන්සුන් වෙනවා. මේ විදියට කුනාටුව සන්සුන් කළ පුද්ගලයා නමින් ජේසුස් ක්‍රිස්තූන්. ඔන්න එතකොට අර රජතුමා පවා යාත්‍රා කරන ශක්තිමත් නෞකාවක් වෙන්න සිහින දැකපු, ඒත් අන්තිමට පොඩි ධීවර බොට්ටුවක් වෙන්න සිදුවීමෙන් තමන්ගේ සිහින අහිමි කරගත් ගස තේරුම් ගන්නවා තමන්ගේ සිහිනය මෙච්චර කාලයකට පස්සේ සැබෑ වුනා නේද කියලා. සියල්ලන්ම අවනත වෙන රජුන්ගෙත් රජුවන පුද්ගලයා තමන් මත යාත්‍රා කරනවා.

තවත් කාලයක් ගිහින් තවත් එක දවසක් උදා වුණා. මේ වෙද්දි අර මුලින් කී ගස් අතරින් තුන්වැනි ගස, ඒ කියන්නේ ලොකුවෙලා දිව්‍ය ලෝකයේ ගෑවෙන්න තරම් උස යන සියලු දෙනා ගරුකරන ගසක් වෙන්න සිහින දැකපු ගස නිකන්ම නිකන් ලී කඳන් දෙකක් වෙලා වඩුවෙකුගේ වඩු මඩුවක දූවිලිවලින් වැසෙමින් තිබුණා. දවසක් මෙතනට එන සොල්දාදුවන් කිහිප දෙනෙක් අර වඩුවාට මුදල්දීලා මේ ලී කඳන් දෙක රැගෙන යනවා. කඳන් දෙක එකිනෙක හරස්වන සේ තබා ගැට ගසන සොල්දාදුවන් ඉන් අනතුරුව ඒක කටු ඔටුන්නක් හිසේ රුවාගෙන සිටි හීන්දෑරි මනුස්සයෙක්ගේ උරමත තබනවා. ඊට පස්සේ ඒ මනුස්සයා මග දෙපස මිනිසුන් රැස්වෙලා බලා හිටපු මාවතක් දිගේ මේ බර ලී කඳන් දෙක ඇදගෙන යන්න පටන්ගත්තා. ඒ යද්දි ඔහුට කසයෙන් තලමින් සොල්දාදුවන් කිහිප දෙනෙක් ඔහු පසුපස ඇදුනා. උස කන්දක මුදුනට මේ විදියට ගමන් කළාට පස්සේ අර සොල්දාදුවන් එක් වෙලා මුලින් කී මිනිසාව අර ලී කඳන් දෙක මත තබලා ඇණ ගසනවා. ඊට පස්සේ අමාරුවෙන් ලී කඳන් දෙක ඔසවපු සොල්දාදුවෝ කන්ද මත අහස දෙසට යොමුවෙන විදියට ඒක හිටවනවා. සොල්දාදුවන් එහෙ මෙහෙ වෙද්දි ඒ වටා එකතුවන මිනිසුන් කිහිප දෙනෙක් වේදනාවෙන් බරිතව අහස දෙසට යොමුවුණු මේ ගස දිහාත් ඒ මත මරණාසන්නව සිටින මිනිසා දිහාත් බලාගෙන ඉන්නවා. ගස පාමුල දණ ගසාගත් ඒ මිනිසුන් දුකෙන් පීඩිතව යාඥාවක ස්වරෑපයෙන් යමක් මුමුණන්න පටන් ගත්තා. මේ විදියට ඒ ගස මත ඇණ ගසා සිටි මිනිසාගේ නම ඔබ දන්නවා. ඒත් එක්කම අර දිව්‍ය ලෝකය පවා ස්පර්ශ කරන සියලු මිනිසුන් ගරුකරන ගසක් වෙන්න ප්‍රාර්ථනා කරපු ගස තේරුම් ගත්තා ගස් කපන්නෙකු අතින් බිම ඇදවැටිලා කාලයක් තිස්සේ වඩුවෙකුගේ මඩුවක දුහුවිලි පහර විඳිමින් ජීවත් වෙන්න වුනත් අන්තිමට තමන්ගේ සිහිනය සැබෑ වුනා නේද කියලා. සදාකාලයටම මිනිසුන්ගේ ගෞරවය ලබන ගසක් වෙන්න ඒ ගසට අන්තිමට පුලුවන් වුණා.

මේ කතාව Christmas Story එකක්. මේ කතාව ලියන මට වගේම කියවන ඔබටත් සිහින රාශියක් තිබෙනවා. මම හිතන විදියට ඒ සිහින තමයි ජීවිතයේ අර්ථය. අපිට ජීවත්වෙන්න ආශාව දෙන්නේ අපි විසින් ඉෂ්ඨ කරගන්න බලාපොරොත්තුවෙන මේ සිහින එහෙමත් නැත්නම් ප්‍රාර්ථනාවන් කියලා මම විශ්වාස කරනවා.

ඒත් ජීවිතය කියන්නේ සරල ගමනක් නෙවෙයි. ඒක බාධාවන් පිරුණු අනපේක්ෂිත නිම්න හරහා ගලන විටෙක සිඳීයන තවත් විටෙක නැවත පිරී ඉතිරි යන ගංගාවක් හා සමානයි. මේ ජීවිත ගමන පුරාවට අපි දකින සිහින එක්තරා මොහොතක අත්හැර දාන්න අපිටම හිතෙයි. හරියට අර Treasure box එකක් වෙන්න හිතපු ගසට අන්තිමට පිදුරු ඔරුවක් වෙන්න වුණා වගේ. කාලයක් ගත වෙලා අපේ සිහින සැබෑ වෙන්න ඕන්න මෙන්න තියෙද්දි ඒවා මගහැරෙයි. හරියට ශක්තිමත් නැවක් වෙන්න සිහින දැකපු ගස පුංචි ධීවර බෝට්ටුවක් වුණා වගේ. එහෙමත් නැත්නම් අපේ සිහින දකින්න පටන්ගත් තැනම අපිටත් නොදැනීම අපේ අතින් අත්හැරෙයි. හරියට අර දිව්‍ය ලෝකයේ පවා ගෑවෙන සියලු මිනිසුන් ගරු කරන ගසක් වෙන්න සිහින දැකපු ගස ගස් කපන්නෙක් අතින් කැපිලා බිම ඇදහැලුන මොහොත වගේ.

ඒත් සිහින දකින එක වැදගත්. දිගටම සිහින දකින එක අත් නොහැර කරන එක වැදගත්. මොකද කාලයකට ඉස්සර අපි දැකපු සිහින අපි ඒ සිහින දැක්කාටත් වඩා හොද විදියට සැබෑ වෙලා අපි ඉස්සරහාට එන දවසක් නොවැරදීම එනවා. ඒක ජීවිතයේ තවත් එක ස්වභාවයක්.

කලිනුත් සඳහන් කළ විදියට මේක Christmas Story එකක්. මේ කතාවෙන්ම හදපු බොහොම ලස්සන වීඩියෝ එකක් බලන්න පුලුවන් මෙතනින්.

ඔය ඩැනියෙල් බ්‍රවුන් කියන ඇමරිකානු ලේඛකයා තමයි මගේ ප්‍රියතම ප්‍රබන්ධ කතා රචකයා. බොහේ දෙනෙක් මේ ලේඛකයාගේ The Da Vinci Code පොත කියවා ඇති. අවසානයට නිකුත් වුන ඩැනියෙල් බ්‍රවුන් නවකතාව Inferno කියවලා තියෙනවනම් ඔබ දන්නවා ඇති ඒකේ මූලික තේමාව ලෝක ජනගහන අර්බුදය බව.

ලෝකයේ වේගයෙන් වර්ධනය වෙන ජනගහන මිනිස් වර්ගයාගේම පැවැත්මට බලපාන සෑහෙන්න බරපතල ප්‍රශ්නයක් විදියට දැකපු බර්ට්‍රන්ඩ් සෝර්බිස්ට් (Bertrand Zobrist) නමැති ජාන විද්‍යාඥයා ගැන තමයි Inferno ප්‍රබන්ධය මූලිකවම ගොඩනැගෙන්නේ. ‍මිනිස් ජනගහනය පාලනය කරන්න 'ඇඟට දැනෙන' පියවරක් නොගත්තොත් ඊලඟ වර්ෂ සියයට කලින් මිනිස් වර්ගයා මිහිමතින් වඳ වෙලා යයි කියලා තර්ක කරන සෝර්බිස්ට් නිර්මාණය කරනවා වෛරසයක්. වෛරසයක් කිව්වට මේක විශේෂ Vector virus එකක්. ඒකෙන් කරන්නේ ලෝකයේ සෑම පුද්ගලයන් තුන්දෙනෙක්ගෙන්ම එක් අයෙක් තෝරාගෙන ඒ පුද්ගලයාගේ දරුවන් බිහිකිරීමේ හැකියාව අකර්මන්‍ය කර දැමීම හෙවත් සාපල්‍යතාවය අහිමිකිරීම. මෙහෙම කරලා ඊලග අවුරුදු 05 ඇතුළත ලෝක ජනගහනය හරි අඩකින් අඩු කරන එක තමයි මිනිහගේ ඉලක්කය.

ලෝක ජනගහනය කීයද කියලා ඇහුවම ගොඩක් දෙනා කියන්නේ බිලියන 07 ක් කියලනේ. නමුත් එක්සත් ජාතීන්ගේ ගණනයකිරීම්වලට අනුව ලෝක ජනගහනය ඇත්තටම බිලියන 07 ක් වුනේ 2011 වසරේ ඔක්තෝබර් 31. ඒ කියන්නේ දැන් ඒ ගණන ඊට වඩා වැඩියි. වර්තමාන ලෝක ජනගහණය බිලියන 7.5 කට අධිකයි කියලයි සැලකෙන්නේ. මේ ලිපිය පළකරන්න මොහොතකට කලින් ලෝක ජනගහණය 7,528,148,264 ක ප්‍රමාණයක්. නෑ...ලිපිය පළ කරන්න කලින් මම ලෝක ජනගහණය ගණන් කළේ නෑ. Worldometers කියන හරිම සුවිශේෂී වෙබ් අඩවියක් තියෙනවා. මේ වෙබ් අඩවියෙන් කරන්නේ ලෝකයේ විවිධ ආයතන මගින් නිකුත් කරන සංඛ්‍යා ලේඛන පදනම් කරගෙන ලෝක ජනගහණය ගැන තත්පරයට නිවැරදි දත්ත ලබාදීම. මෙන්න මෙතනින් ඒ වෙබ් අඩවියේ ජනගහන විස්තර පිටුවට ගියොත් අමුතුම විස්තර ටිකක් දැනගන්න පුලුවන්.

දැන් මේ ඉන්නවා කියන බිලියන 7.5 ම එක තැනකට එකතු කරලා ඒ සේරටම ඇහෙන්න "හලෝ මොහොමඩ්, ඉතින් කොහොමද" කියලා ඇහුවොත්, එතනින් මිලියන 150 ක් විතර "හා මම හොදින් ඔයාට කොහොමද" කියලා අහන්න ඉඩ තියෙනවා. ඒ කියන්නේ ලෝකයේ ඉන්න මිලියන 150 ක පමණ ප්‍රමාණයක මුල් නම මොහොමඩ්. ඒ වගේම කාන්තාවන්ට යෙදෙන නම්වලින් වැඩිම ප්‍රමාණයක් තියෙන්නේ මේරි කියන නම. මේ තියෙන්නේ ඒ සේරම මිනිස්සුගේ වෘත්තීන් ගැන ඇනා වයිටල් විසින් නිර්මාණය කළ Info-graphic එකක්.

ලෝක ජනගහණය ඇත්තටම බරපතල ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ එහි වර්ධන වේගය නිසා. වර්ෂ 1800 දී ලෝක ජනගහනය යන්තම් බිලියන 01 ක් පමණයි. 1974 වර්ෂය වෙද්දි - ඒ කියන්නේ වර්ෂ 170 ක කාලයක් තුළ ලෝක ජනගහණය 1800 දී තිබුනාට වඩා සිව් ගුණයකින් වැඩිවෙනවා. ජනගහනය බිලියන 04 ක් කරගන්න අපේ කට්ටියට වර්ෂ 170 කට වඩා ගියාට ඒක තව දෙකකින් වැඩි කරගන්න ගතවුනේ අවුරුදු 25 ක් විතරයි. ඒ කියන්නේ 1999 වර්ෂය වෙනකොට ලෝක ජනගහණය බිලියන 06 ක්.

එක්සත් ජාතින්ගේ ජනගහන අරමුදළට ( United Nations Population Fund) අනුව 1987 වර්ෂයේ ජුලි මාසේ 11 වෙනිදා තමයි ලෝක ජනගනය බිලියන 05 ක් වුනේ (The Day of Five Billion). මම ඉපදුනේ 1987 වර්ෂයේ. පස්සේ මම ඉතින් වෙලේ ක්‍රිකට් ගහලා, ඉස්කෝලේ ගිහිල්ලා, කැම්පස් ගිහින්, රස්සාවක් කරන ගමන් මේක ලියන කාලේ වෙද්දි බිලියන පහක් තිබුණ ලෝක ජනගහනය තව දෙකකින් වැඩි වෙලා (නෑ ඒකට මගේ කිසිම දායකත්වයක් නෑ).

එතකොට ඔය විදියටම, 1999 වර්ෂයේ ඔක්තෝබර් 12 වෙනිදා සැලකෙන්නේ The Day of Six Billion විදියට. එදා තමයි ලෝක ජනගහනය බිලියන 06 ක් වුණා කියලා සැලකෙන්නේ. ක්‍රොයේෂියාව කියන රටේ සැග්රෙබ් කියන ටවුන් එකේ ඉන්නවා මතේජ් ගැස්පර් (Matej Gašpar) කියලා හාදයෙක්, තව එතකොට කොසෝවෝ රටේ ඉන්නවා ඇඩ්නන් මෙවික් (Adnan Mević) කියලා එක්කෙනෙක්. මේ දෙන්නා තමයි ලෝක ජනගහනය බිලියන 05 ක් සහ 06 ක් වුණ අවස්ථාවන්වල සංඛේතාත්මකව බිලියන 05 බබා (Child Five billion) සහ බිලියන 06 බබා (Child Six billion) කියලා පිළිගත්තේ. ඒ එයාලා හරියටම ඒ ඒ දින උදාවුන අවස්ථාවල ඉපදුන නිසා. ඔය බිලියන 06 බබා ඇඩ්නන් මෙවික් ඉපදුන අවස්ථාවේ කොසොවෝ රෝහලට ගිය එවකට එක්සත් ජාතීන්ගේ මහ ලේකම් කොෆී අනන් මහත්මයා තමයි ඇඩ්නන්ව වඩාගෙන මෙන්න මෙයා තමයි බිලියන 06 බබා කියලා ප්‍රසිද්ධ කරේ.

වර්තමාන ගණනයකිරීම්වලට අනුව හැම තප්පරයකදීම ලෝකය පුරා නව දරු උපත් 05 ක් සිද්ධ වෙනවා. එහෙම වෙන්නේ සෑම තප්පරයකටම වරක් ලෝකයේ කොතැනක හෝ පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු මියයන අතර. අනෙක් අතට 2023 වෙනකොට ලෝක ජනගහනය බිලියන 08 දක්වා වැඩිවෙන බවත්, මේ අගය 2056 වර්ෂය වෙනකොට බිලියන 10 ඉක්මවන බවත් පුරෝකථනයව තිබෙනවා. එතකොට මේ දක්වා ඔබ මේ ලිපිය කියවන්න ගතකළ කාලය තුළ ලෝක ජනගහනයට අලුතින් කී දෙනෙක් එකතුවෙලාද?

මෙතන තියෙන තවත් පොඩි නොගැලපීමක් ඔබට පෙනුනද මම දන්නේ නෑ. ඒත් කල්පනා කරලා බැලුවොත් පැහැදිලි වේවි නව දරු උපත් සංඛ්‍යාවට වඩා මියයන සංඛ්‍යාව අඩුයි කියලා. මේක වෙලා තිබෙන්නේ සෞඛ්‍ය පහසුකම් ආදියේ දියුණුව නිසා මිනිසුන්ගේ අපේක්ෂිත ආයු කාලය වැඩිවීම නිසාවෙන්. අද ජීවත්වන සාමාන්‍ය මිනිසෙක්ගේ අපේක්ෂිත ආයු කාලය අවුරුදු 69 ක් පමණ. ඒ නිසා ලෝකය තුළ අසීමිත වැඩිහිටි ජනගහනයක් ජීවත් වෙනවා. මේ වැඩිහිටි ජනගහනය කොපමණද කියනවනම් මිනිස් ඉතිහාසය පුරාම වයස අවුරුදු 65 හෝ ඊට වඩා ජීවත්වුණ සියලුම මිනිසුන්ගෙන් හරි අඩක් අදටත් ජීවතුන් අතර ඉන්නවා.

ලෝකය තුළ මිනිස් වර්ගයාගේ පහළ වීමෙන් පස්සේ මේ වනවිට මිනිසුන් බිලියන 106 ක් පමණ මිහිමත ජීවත්ව තිබෙන බව සදහන්. ලෝකයේ දැනට ජීවත්වන ජනගහණයෙන් 90% ක්ම ජීවත් වෙන්නේ පෘථිවියේ උතුරු අර්ධගෝලයේ. එයිනුත් වැඩිම ප්‍රමාණය - ඒ කියන්නේ 54% ක් ම ජීවත් වෙන්නේ ආසියා මහාද්වීපයේ. ලෝක ජනගහනයේ ඉතිරි පිරිස අප්‍රිකාවේ 25% ක්, ලතින් ඇමරිකාවේ 8.2% ක්, යුරෝපයේ 7% ක් සහ උතුරු ඇමරිකාවේ 4.7% ක් වශයෙන් පැතිරිලා ඉන්නවා.

ආසියාවට මේ ලැයිස්තුවේ පළමු තැන ලැබෙන්න හේතුව? හේතුව තමයි චීනය සහ ඉන්දියාවේ අප්‍රතිහත උත්සාහයන්. 2016 වර්ෂයේ සංගනනයන්ට අනුව චීනයේ ජනගහනය මිලියන 1382 ක්. ඒ කියන්නේ බිලියන 1.3 ක්. ලෝක ජනගහනයෙන් හතෙන් එකක්ම ඉන්නේ චීනයේ. ඒ අගය ලංකාවේ ජනගනය වගේ 60 ගුණයකටත් වඩා වැඩියි. ලෝක ජනගහනයෙන් තවත් හතෙන් එකක් ඉන්නේ ඉන්දියාවේ. එයාලගේ ජනගහනය මිලියන 1267 ක්. ඒ කියන්නේ බිලියන 1.2 ක්. ලෝක ජනගහනයෙන් බිලියන 2.5 කටත් වඩා ජීවත් වෙන්නේ චීනයේ සහ ඉන්දියාවේ. ඒ වගේම ඉන්දියාවේ පසුගිය වර්ෂ කිහිපයක ජනගහන වර්ධණ වේගයන් සලකලා බැලුවාම එයාලා උපරිම උත්සාහ දරමින් චීනය පරද්දන්න උත්සාහ කරන බවත් පැහැදිලිවම පෙනෙන්නට තියෙනවා. ලෝකයේ ඉහළම ජනගහනයන් සහිත රටවල් 10 අතරේ තවත් දකුණු ආසියානු රටවල් දෙකක් තිබෙනවා. ඒ ඉහත ලැයිස්තුවේ පිළිවෙලින් 6 සහ 8 ස්ථානවල ඉන්න පාකිස්ථානය සහ බංග්ලාදේශය.

දැනට ලෝකයේ ළමා ජනගහනය බිලියන 1.9 ක් විදියටයි සැලකෙන්නේ. ලෝකයේ ළමා ජනගහනයෙන් වයස අවුරුදු 05 ට අඩු දරුවන් 29,000 ක් පමණ දිනකට මියයනවා. ඊටත් වඩා භයානක සහ පිළිකුල්දනවන කතාවක් තිබෙනවා - දවසකට ලෝකය පුරාම තැන් තැන්වල සිදුවන ළමා විවාහ සංඛ්‍යාව 37,000 කටත් අධිකයි. ඒ වගේ විශාල ළමා විවාහ සංඛ්‍යාවක් සිදුවෙද්දි ලෝකය පුරා සංවර්ධනය වන රටවල ජීවත්වන වයස අවුරුදු 18 ට අඩු ගැහැණු දරුවන්ගෙන් දිනකට 20,000 ක් පමණ දරු උපතක් සිදුකරන බව කීම පුදුමයට කාරණයක් නෙවෙයි නේද?

ලෝකයේ ජීවත්වන බිලියන 7.5 ක මහා ජනගහනයෙන් එකිනෙකා අදහන ආගම් මොනවද කියලා හොයලා බැලුවොත් වටිනවා. ලෝක ජනගහනයෙන් වැඩිම ප්‍රමාණයක් - ඒ කියන්නේ 31% ක් අදහන්නේ ක්‍රිස්තියානි ආගම. මේ පිරිස අතරට කතෝලික, ප්‍රොතෙස්තන්ත්‍ර, ඔර්තඩොක්ස් වගේ ක්‍රිස්තියානි ආගමේ විවිධ ආගමික ප්‍රභේද අදහන අය අයත්. දෙවැනියට තිබෙන්නේ 23% ක ප්‍රමාණයක් සිටින ඉස්ලාම් ආගමිකයන්. මේ ලැයිස්තුවේ තුන්වැනි තැන තියෙන්නේ ආගමක් නෙවෙයි. වාර්තා වෙන විදියට ලෝකය ජනගහනයෙන් 16% ක් පමණ ප්‍රමාණයක් අද වනවිට අනාගමිකයන් විදියට තමන්ව හදුන්වාගන්නන්. ලැයිස්තුවේ පිළිවෙලින් 04 සහ 05 වැනි තැන්වල තියෙන්නේ හින්දු සහ බෞද්ධ ආගම් අදහන්නන්. හින්දු ආගම අදහන්නන් ගණන සංඛ්‍යාෙවන් 15% ක් වෙද්දි බෞද්ධ ආගම් අදහන්නන් සංඛ්‍යාව 07% ක්. මේ 07% න් භාගයක් විතර ජීවත්වෙන්නේ තනි රටක. ඒ රට තමයි ඔය පහුගිය කාලේ ලංකාවට වරාය, අධිවේගී මාර්ග එහෙම හරි හරියට හදලා දුන්නේ.

1980 වර්ෂයේදී ආචාර්ය වෙස්ලි බ්‍රවුන් කියන පර්යේෂකයා මිනිසුන්ගේ DNA සැකැස්ම සම්බන්ධයෙන් විශේෂ කාරණයක් අනාවරණය කරගත්තා. ඒ තමයි සියලුම මනුෂ්‍යයන් තුළ තිබෙන මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් DNA (Mitochondrial DNA/ mtDNA) බොහෝ දුරට එකහා සමානයි කියන එක.

සාමාන්‍යයෙන් මේ මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් DNA දාරකයන්ට ලැබෙන්නේ දාරකයාගේ මව් පාර්ශවයෙන්. මේ කරුණ සම්බන්ධයෙන් තවදුරටත් පර්යේෂණ කළ රෙබේකා L. කාන් කියන ජාන විද්‍යාඥවරිය (Geneticist) 1987 වර්ෂයේදී අනාවරණය කරගත්තා අද ජීවත්වන ඔබත් මමත් ඇතුළු සියලුම මිනිසුන් අදින් වසර 200,000 පමණ පෙර ජීවත්වුන එක කාන්තාවකගෙන් (Common female ancestor) පැවත එන්නන් බව. මේ කාන්තාව ජාන විද්‍යාඥයන් විසින් හඳුන්වන්නේ මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් ඊවා කියන නමින්.

ඔය මයිට්‍රොකොන්ඩ්‍රියල් DNA එක දාරකයන්ට මව් පාර්ශවයෙන් ලැබෙනවා වගේම පිය පාර්ශවයෙනුත් දාරකයන්ට ලැබෙන විශේෂ DNA අණුවක් තිබෙනවා. ඒකේ නම Y වර්ණදේහය (Y Chromosome). Y වර්ණදේහය තිබෙනවා නම් දාරකයා පිරිම දරුවෙක්, නැත්නම් ගැහැණු දරුවෙක්.

අහලා ඇතිනේද ජෙන්ගීස් ඛාන් ගැන? 20 වන සියවසේදි බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය බිහිවෙන්න කලින් ලෝකයේ එතෙක් මෙතෙක් පහළවූ දැවැන්තම අධිරාජ්‍යය වන මොන්ගල් අධිරාජ්‍යය බිහිවුනේ ජෙන්ගීස් ඛාන්ගෙන්. මෙයාට තිබුනා හරි අමුතු ආශාවක්. ඒ තමයි වෙනත් රටවල් තමන්ගේ අධිරාජ්‍යයට නතු කරගත්තට පස්සේ ඒ රටවල ඉන්න සුන්දර කාන්තාවන් තමන්ගේ ලිංගික සහකාරියන් කරගැනීම. මේ වැඩේ මෙයා කොච්චරනම් කරාද කියනවනම් ජෙන්ගීස් ඛාන්ගෙ මරණයෙන් ටික කලක් යද්දිම මෙයාගෙන් බිහිවුන දරු පරම්පරාව 20,000 ත් ඉක්මවලා තිබුණාලු. ඒ නිසාම අද ජීවත්වන පිරිමින් සෑම 200 ක ගෙන් එක් අයෙක්ම කෙලින්ම ජෙන්ගීස් ඛාන්ගෙන් පැවත එන්නන්.

තෝමස් රොබ්ර්ට් මැල්තූස් කියන ඉංග්‍රීසි ජාතික පර්යේෂකයා 1798 වර්ෂයේදී ලෝක ජනගහනය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ මතයක් ඉදිරිපත් කරලා තිබෙනවා, මේකට කියන්නේ ජනගන වර්ධනය පිළිබද මැල්තූසියන් න්‍යාය එහෙමත් නැත්නම් මැල්තූසියන් ව්‍යසනය (Malthusian catastrophe) වශයෙන්. සරලව කියනවානම් රොබර්ට් මැල්තූස්ගේ අදහස වුනේ ලෝක ජනගහනය අසීමිත ලෙස වර්ධනය වෙලා එක්තරා මට්ටමකට ආවාට පස්සේ ඒ වර්ධනය පාලනය කෙරෙන කිසියම් ස්වභාවික සිදුවීමක් සිදුවෙලා ලෝක ජනගහනය අඩු වෙනවා කියලා.

උදාහරණයක් විදියට ලෝක ජනගහණය එක්තරා ප්‍රමාණයකට ආවාම ඒ අධික ජනගහණයට ප්‍රමාණවත් තරම් ආහාර නොමැතිවීම නිසා මිනිසුන් වදවී යා හැකියි. එහෙමත් නැත්නම් යුද්ධයක් හෝ අසීමිත ස්වභාවික සම්පත් පරිහරණය නිසා ඇතිවන ස්වභාවික ව්‍යසනයක් හෝ වෙනත් අනපේක්ෂිත සිදුවීමක් නිසා සත්ත්ව වර්ගයා මිහිමතින් මුලුමනින්ම වදවී යාම හෝ ප්‍රමාණය අඩුවීම සිදුවිය හැකියි.

මැල්තූස් සදහන් කළ ආකාරයේ සිදුවීම් ලෝක ඉතිහාසය තුළ ඇත්තටම සිදුවෙලා තිබෙනවා. එයින් අදහස් කළේ අපි අහලා දැකලා තිබෙන යුද්ධ, භූමිකම්පා හෝ සාගත වැනි සාපේක්ෂව කුඩා සිදුවීම් ගැන නෙවෙයි. මිහිමත ජීවත්වුන සමස්ත සත්ව වර්ගයාගෙන් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් එකවර මිහිමතින් ඉවත් කර දැමුණු සිදුවීම් සිදු වෙලා තිබෙනවා. මේ සිදුවීම් හදුන්වන්නේ මහා පරිමාණ සත්ත්ව වදවීම් එහෙමත් නැත්නම් The big mass extinctions යන නමින්. දැන් ඔය ඩයිනෝසෝර් සත්ත්ව විශේෂය සම්පූර්ණයෙන්ම මිහිමතින් වදවුනේ අදින් වර්ෂ මිලියන 66 කට පමණ පෙර සිදුවූ එවැනි සිදුවීමකින්. ඒ සිදුවීමෙන් ඩයිනෝසරයන් ඇතුළත්ව මිහිමත ජීවත්වුන සත්ත්ව විශේෂවලින් 76% ක්ම සම්පූර්ණයෙන්ම තුරන්ව ගියබව සැලකෙනවා.

දැන් වැඩේ තියෙන්නේ මේකයි. මිනිස් වර්ගයාගේ අසීමිත සම්පත් පරිභෝජනය සහ අධික ජනගහන වර්ධනය නිසා පෘතුවි තලය මත තවත් මහා පරිමාණ සත්ත්ව වදවීමක් ඉදිරි වසර 100 ට පෙර සිදුවෙන්න නියමිතයි කියලා ෆ්‍රෑන්ක් ෆෙනර් කියලා මහත්මයෙක් අනුමාන කරලා තිබෙනවා. මේ ෆ්‍රෑන්ක් ෆෙනර් කියන්නේ නිකන්ම නිකන් කෙනෙක් නෙවෙයි. එයා ඔස්ට්‍රේලියාවේ කැන්බරාවල තියෙන ඔස්ට්‍රේලියානු ජාතික විශ්වවිද්‍යාලයේ ක්ෂද්‍රජීව විද්‍යාව පිළිබ‍ද සම්මානිත මහාචාර්යවරයෙක්. වසූරිය රෝගය පිටු දැකීම සදහා අවශ්‍ය විද්‍යාත්මක සොයාගැනීම් ගණනාවක් සිදුකරපු පුරෝගාමී පර්යේෂකයෙක්. ඉතින් මෙයා කියන දේවල් නිකන්ම නිකන් බැහැර කරන්නත් බැහැ.

In the last half-billion years, life on Earth has been nearly wiped out five times by events like climate change and an...
Posted by National Geographic on Tuesday, June 23, 2015

ඇත්තටම ගත්තොත් ලෝකයේ මේ තියෙන ජනගහන අර්බුදයට සෘජුවම බලපාන්නේ සම්පත් බෙදීයාමේ විෂමතාවයන්. අනෙක් පැත්තෙන්, දිනෙන් දින වැඩිවන ජනගහනය නිසා සම්පත් බෙදීයාමේ විෂමතාවය තව තවත් උග්‍ර වෙනවා. ලෝක ජනගහණයෙන් 13% කට අධික ප්‍රමාණයකට පිරිසිදු පානීය ජලය නැහැ. ලෝකයේ නිෂ්පාදනය වන බලශක්තීන්ගෙන් 23% ක්ම පරිභෝජනය කරන්නේ ලෝකයේ අතිශය දියුණු රටවල වාසය කරන 05% ක පිරිස. ලෝකයේ දියුණු රටවල වාසය කරන පුද්ගලයන්ගෙන් මිලියන 160 ක ප්‍රමාණයක් අධික ස්ථුලතාවයෙන් පෙළෙද්දි කුසගින්න නිසා 2017 අගෝස්තු 25 වනදින මියගිය ප්‍රමාණය 17,500 කට අධිකයි. 2012 වර්ෂයේදි මිලියන 09 කට වඩා ප්‍රමාණයක් අධික කුසගින්න නිසා මියයද්දි, මැලේරියාව, ඒඩ්ස් සහ ක්ෂය රෝගය කියන රෝග තුනෙන්ම මියගිය සමස්ත සංඛ්‍යාව මිලියන 09 ට අඩුයි (මූලාශ්‍රය).

මේ විෂමතාවයන් නිසා තමයි සංවර්ධිත රටවල් ලෝක ජනගහනය ඉහළ යාමට අඩුවෙන් දායක වෙද්දි සංවර්ධනය නොවුණු රටවල් ජනගහන වර්ධනයට හරි හරියට දායක වෙන්නේ.

මේ සම්පත් බෙදීයාමේ විෂමතාවය ගැනත් පුදුම හිතෙන කතාවක් කියලා මේ ලිපිය මෙතනින් නවත්තන්නම්. අහලා තියෙනවද ලෝකයේ ධනවත්ම පවුල් ගැන? සුප්‍රසිද්ධ ආහාර නිෂ්පාදන සමාගමක් වන Mars, Incorporated ව්‍යාපාර අයිති ඇමරිකාවේ Mars පවුල, Koch Industries නමින් වන ඇමරිකානු බහු-ජාතික ව්‍යාපාරය අයත් Koch පවුල සහ Walmart සුපිරි වෙළදසැල් ජාලය අයත් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ Walton පවුල තමයි ලෝකයේ ධනවත්ම පවුල් අතරින් තුන්වැනි, දෙවැනි සහ පළමුවැනි තැන් ගන්නේ. Rothschild පවුල සහ සවුදි රජ පවුල ගැමේ සියලු පවුල්වලට වඩා ධනවත් බව කියවෙනවා. ඒවා ගැන වෙනත් ලිපියක් ලියන්නත් අදහසක් තිබෙනවා. නමුත් මේ ලිපියට මම පාදක කරගන්නේ වත්කම ප්‍රමාණය නිසි පරිදි වාර්තා ගතව තිබෙන පවුල් අතරින් ධනවත්ම පවුල් 03.

මේ පවුල්වලට වත්කම් පිළිවෙලින් ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 78, 100 සහ 130 ක්. එකතුව ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 308 ක්. ඒ අතින් ලෝකයේ ධනවත්ම පවුල් 03 ඉන්නේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ වාර්තාවලට අනුව ලෝකයේ දුප්පත්ම රටවල් 42 ට තිබෙන දළ දේශීය වත්කම් අන්තිම සතේටම ගැන්නත් එකතුව ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 305.2 ක් විතරයි.

කලින් වතාවක ඉංග්‍රීසි භාෂාව ගැන මේ දේවල් දන්නවද? කියලා ලිපියක් ලියපු එකේ මට හිතුනා සිංහල භාෂාව ගැනත් ඒ විදියටම ලිපියක් ලියන්න.

භාෂා විද්‍යාවෙදි සිංහල භාෂාව සැලකෙන්නේ Left-branching භාෂාවක් විදියට. ඒ කියන්නේ වාක්‍ය ගොඩනැගෙන්නේ වමේ සිට ආරම්භ වෙන විදියට. මේ වර්ගයේ බොහෝ භාෂාවල වගේම සිංහල භාෂාවෙත් වචන රටාව (Word order) යෙදෙන්නේ Subject - Object - Verb (SOV) හෙවත් කර්තෘ - කර්මය - ක්‍රියාව යන අනුපිළිවෙලට. සිංහලයේ වචන රටාව ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ වචන රටාව එක්ක සංසන්දනය කරොත් ඔබට පෙනේවි ඉංග්‍රිසි වචන රටාව SVO හෙවත් Subject - Verb - Object අනුපිළිවෙලට යෙදෙන්නක් බව.

සිංහල අක්ෂර මාලාව ඇත්තටම ගත්තොත් හෝඩියක් හෙවත් Alphabet එකක් නෙවෙයි. භාෂා විද්‍යාවට ව්‍යංජන සහ ස්වර අක්ෂරවල යෙදීම අනුව විවිධ අක්ෂර මාලාවන් වර්ග 03 කට බෙදෙනවා. කිසියම් ශබ්දයක් ලිවීමේදී ව්‍යංජන අක්ෂරවලට සහ ස්වර අක්ෂරවලට එක සමාන අගයක් සහිත වෙනම ඒකක දෙකක් වශයෙන් යෙදෙනවා නම් ඒ වගේ අක්ෂර මාලාවන් Alphabet. උදාහරණයක් විදියට 'Ki' කියන ශබ්දය ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ලියන්න 'K' ව්‍යංජන අක්ෂරයත් 'i' ස්වර අක්ෂරයත් එක සමානවම යෙදෙනවා. නමුත් සිංහල භාෂාවෙන් 'කි' ශබ්දයට 'ක' ව්‍යංජනයත් 'ඉ' ස්වරයත් යෙදුනත් ඒ ශබ්දය ලිවීමේදී ව්‍යංජනය සහ ස්වර අක්ෂරය කියන දෙකම එකම ඒකකයක් බවට පත්වෙනවා. ඒ නිසා සිංහල අක්ෂර මාලාව වැනි අක්ෂර මාලාවන් සැලකෙන්නේ Abugida එකක් විදියට.

කලින් සදහන් කළ අක්ෂර මාලාවන් වර්ග 03 න් තුන්වැනි වර්ගය තමයි Abjad කියන්නේ. ඒ කියන්නේ ලිවීම සදහා ස්වර අක්ෂර නොයෙදෙන භාෂාවන්. මුල් හීබෘ වැනි භාෂාවන් මේ වර්ගයටයි අයිති.

ඉංග්‍රීසි හෝඩියේ අකුරු කීයද කියලා ඇහුවොත් බොහෝ දෙනෙක් උත්තරය දන්නවා. ඉංග්‍රීසි හෝඩියේ අකුරු ටික කියන්න බලන්න කිව්වම ඇස් පියාගෙන හුස්ම ගන්නෙත් නැතුවම කියලා දාන්නත් පුලුවන්. හැබැයි ගොඩක් අය සිංහල හෝඩියේ අකුරු කීයද කියලා දන්නෙත් නෑ, අනුපිලිවෙලට අකුරු ටික කියාගන්නත් බෑ. සමහරවිට ඉතින් ඒකට හේතුව සිංහල අක්ෂර මාලාවේ ස්වභාවිකවම තිබෙන සංකීරණතාවයන් වෙන්නත් පුලුවන්.

සිංහල භාෂාව ලෝකයේ ඕනෑම භාෂාවක් වගේ භාවිතයත් එක්ක වර්ධනය වුන භාෂාවක්. ඒ නිසා ඉතිහාසය පුරාම පරාස කිහිපයක හෝඩි සිංහල භාෂාවෙ භාවිතා වෙලා තියෙනවා. මුල්ම කාලේ - ඒ කියන්නේ ක්‍රිස්තු වර්ෂ 04 වගේ කාලය දක්වා භාවිතා වුන සිංහල හෝඩිය කියන්නේ පිරිසිඳුම සිංහල හෝඩිය. වෙනත් භාෂාවලින් භාවිතයට එකතු කරගත් බාහිර අක්ෂර මේ හෝඩියේ තිබිලා නෑ. ඒ නිසා ඒ හෝඩිය හදුන්වන්නේ ප්‍රකෘති සිංහල හෝඩිය නමින්. මේ ප්‍රකෘති හෝඩියේ අක්ෂර ගණන 25 යි. අපි අද භාවිත කරන ඈ, ඈ, ඒ, ෆ, උ සහ ඌ වගේ අක්ෂර මේ හෝඩියේ නැහැ.

ඊලගට එන්නේ සිදත් සඟරා හෝඩිය. 13 වැනි සියවසේ 03 වැනි විජයබාහු රජතුමාගේ කාලයේ දඹදෙනිය රාජධානියේ වාසය කළ පතිරාජ පිරිවෙන්පති වශයෙන් තමන් වහන්සේව හදුන්වාගත් භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් තමයි මේ ග්‍රන්ථය ලියලා තියෙන්නේ. සිංහල භාෂාවේ මූලික ව්‍යාකරණ විධි ක්‍රමවත්ව ඉදිරිපත් කළ මේ ග්‍රන්ථය අද පවා සිංහල ව්‍යාකරණ ඉගෙන ගනිද්දි භාවිත කරනවා. සිදත් සඟරාවේ එන හෝඩියේ අක්ෂර 30 ක් තියෙනවා. ශුද්ධ සිංහල හෝඩිය ඊලගට භාවිතයට ආපු සිංහල හෝඩිය. මේකේ අක්ෂර ගණනින් අක්ෂර 32 ක්. අපි අද භාවිත කරන ඇ, ඈ, ඊ වගේ අක්ෂර මුලින්ම භාවිතයට එන්නේ මේ හෝඩියෙන්.

මේ හෝඩියට පස්සේ පාලි සහ සංස්කෘත භාෂාවලින් ගන්න අක්ෂරත් මිශ්‍රකරගෙන මිශ්‍ර සිංහල හෝඩිය හැදෙනවා. ඒකේ අක්ෂර සංඛ්‍යාව 54 ක්. ඔය ඖ, සෘ, සෘෘ සහ ඝ වගේ අක්ෂර එන්නේ මේ කියන මිශ්‍ර සිංහල හෝඩියෙන්. ඒවගේම ඏ සහ ඐ කියන අද කිසිම තැනක භාවිත නොවන අක්ෂර දෙකත් මේ හෝඩියෙන් තමයි එන්නේ.

මේ කියන අක්ෂර 54 මිශ්‍ර සිංහල හෝඩියට තවත් අක්ෂර 06 ක් (ඟ,ඦ,ඬ, ඳ, ඹ සහ ෆ) එකතු කරලා ගොඩනගා ගත් නූතන සිංහල අක්ෂර මාලාව තමයි අපේ හෝඩිය. ඒ අනුව අපේ හෝඩියට අක්ෂර 60 යි. මේ තියෙන්නේ ඒ හෝඩිය. රතු වර්ණයෙන් තියෙන්නේ මොන අක්ෂරද නිල් වර්ණයෙන් තියෙන්නේ මොන අක්ෂරද කියලා දන්නවා ඇතිනේ?

ලෝකයේ දීර්ඝතම අක්ෂර මාලාවට හිමි ගිනස් වාර්තාව දරණ කාම්බෝජයේ කේමර් භාෂාවට අක්ෂර 74 ක් තිබෙනවා. එහෙම බැලුවම සිංහල භාෂාවත් දීර්ඝතම අක්ෂර මාලාවන් සහිත භාෂාවක්.

වර්තමාන සිංහල හෝඩියේ තියෙන සමහර අක්ෂර කියවන විදිය බොහෝ දෙනා දන්නේ නැහැ. දැන් ඔය අං සහ අඃ අක්ෂර දෙකට කට්ටිය "බින්දුව" සහ "බින්දු දෙක" කියලා කිව්වට ඒවායේ නියම නම් අනුස්වරය සහ විසර්ගය. 'අං' අක්රෂරය හැමවිටම ස්වරයකට පසුව යෙදෙන අක්ෂරයක් නිසා තමයි ඒකට අනුස්වරය කියන නම යෙදෙන්නේ. සමහර අය මූර්ධජ 'ණ' යන්නට කැපිටල් නයන්න කියලා දන්තජ 'න' යන්නට සිම්පල නයන්න කියලා කියනවා කියලා නැසීගිය ජ්‍යේෂ්ඨ මාධ්‍යවේදී ඩී.එෆ්. කාරියකරවන මහත්මයා වතාවක් ලියලා තිබුනා මතකයි.

න - ණ ල - ළ භේදය මුල් කරගෙන ලොකු වාද විවාද සිංහල භාෂාවේ තියෙනවා. පේරාදෙණිය ගුරුකුලයේ මහාචාර්ය සිරි ගුණසිංහ මහත්මයා සැලකෙන්නේ සිංහල භාෂාවට නයනු දෙකක් සහ ලයනු දෙකක් අවශ්‍ය නැහැ කියලා ණ සහ ළ භාවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම අත්හරින්න යෝජනා කරපු කෙනෙක්.

හෝඩියේ එන අක්ෂර 60 ට අමතරව අපට තවත් අක්ෂර ආශ්‍රිත සංඛේත 18 ක් තිබෙනවා. මේව හැඳින්වෙන්නේ පිල්ලම් (diacritic) වශයෙන්. හල්කිරීම (්), ඇලපිල්ල (ා), ඇදය ( ැ), දිග ඇදය (ෑ), ඉස්පිල්ල (ි), දිග ඉස්පිල්ල (ී), පාපිල්ල (ු), දිග පාපිල්ල (ූ), ගැටය සහිත ඇලපිල්ල (ෘ), ගැටය සහිත ඇලපිලි දෙක (ෘෘ), ගයනුකිත්ත (ෟ), දිග ගයනුකිත්ත (ෳ), කොම්බුව (‍ෙ), කොම්බුව සහ හල්කිරීම (්‍ෙ), කොම්බු දෙක (‍ෛ) හා කොම්බුව සහ ඇලපිල්ල (ා‍ෙ) යන සංඛේත තමයි අපේ භාෂාවේ පිල්ලම් විදියට ගැනෙන්නේ.

ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ මේ විදියේ පිල්ලම් භාවිතයක් නැහැ. අපි පිල්ලම් භාවිතයෙන් ඇතිකරන ශබ්ද ඉංග්‍රීසියෙදි ව්‍යංජන අක්ෂර එක්ක ස්වර අක්ෂර භාවිතයෙන් පමණක් සිදුකරනවා. ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ පිල්ලම් භාවිත වෙන්නේ වචන ගැඹුරින් උච්චාරණය (උදා - acute accent - née) සහ දීර්ඝ උච්චාරණය (උදා - macron - lēad) වැනි අවස්ථාවලදි පමණයි. ඒ වගේම ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ පිල්ලම් කවි හෝ වෙනත් පද්‍ය රචනා වැනි අවස්ථාවන් කිහිපයකදි භාවිතවුනාට ඒවා භාවිතය සන්නිවේදනයේදි අත්‍යවශ්‍ය නැහැ. නමත සිංහල භෂවේ පල්ලම් සන්නවේදනයෙද අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් කියලා මේ වාක‍්‍යය්‍ෙ මුල් කොටස කියවගෙන එනකොට ඔබට වැටහෙන්න ඇති.

දැන් ඔය පරිඝනකයෙන් සහ යතුරු පුවරුවෙන් සිංහල අකුරු ටයිප් කරන්න භාවිත කරන්නේ විජේසේකර යතුරු පුවරුව කියලා හැමෝම වගේ දන්නවා. කවුද ඔය විජේසේකර? ඇයි මේ සිංහල යතුරු පුවරුවට එයාගේ නම දාලා තියෙන්නේ? ඒක ටිකක් පරණ කතාවක්. ලංකාවට මුලින්ම සිංහල ටයිප් කළ හැකි යතුරුලියනයක් ගෙන එන්නේ 1932 වර්ෂයේ කාර්ගීල්ස් සමාගම විසින්. මේක Imperial Keyboard නමින් ලෝකය පුරා ප්‍රසිද්ධව තිබුණු යතුරුලියනය නිශ්පාදනයක්. ඊට පස්සේ කාලෙක, ඒ කියන්නේ 1940 දශකයේ අගභාගයේදි ක්‍රිස්ටෝ සිංහල යතුරුලියනය, මහා ඹලිම්පියා සිංහල යතුරුලියනය, සහ රාජාලියා සිංහල යතුරුලියනය වගේ එකී මෙකී නොකී යතුරුලියනය අටෝ රාශියක් ලංකාවේ භාවිත වුණා. මේ එක එක යතුරුලියනවල සිංහල අකුරුවලට අදාළව යතුරු පිහිටා තිබුණු සැලැස්ම (Layout) එකිනෙකට වෙනස් නිසා මහා ප්‍රශ්න රාශියක් ඒ කාලේ තිබුණලු.

මෙන්න මේ ප්‍රශ්න නිරාකරණය කරලා යතුරුලියනයක් සඳහා සම්මත සිංහල අක්ෂර සැලැස්මක් නිර්මාණය කරන්න 1950 දශකයේදී ලංකාවේ ආණ්ඩුව කමිටුවක් පත් කරනවා. මේ කමිටුවේ ප්‍රධානත්වය දරන්නේ ආචාර්ය පණ්ඩිත් නන්දදේව විජේසේකර මහත්මයා. මේ මහත්මයා එවකට ලංකාවේ ලංකාවේ රාජ්‍ය භාෂා කොමසාරිස්වරයා (මූලාශ්‍රය - Language Planning in the Asia Pacific: Hong Kong, Timor-Leste and Sri Lanka, 221 පිටුව). ඒ වගේම එතුමා ලන්ඩන්, කේම්බ්‍රිජ්, වියානා, කල්කටා වැනි ලොව පිළිගත් විශ්වවිද්‍යාලවල අධ්‍යාපනය ලැබූ ලතින්, ප්‍රංශ,ජර්මන්, හින්දි, බෙංගාලි යනාදි වශයෙන් භාෂා දොළහක් පමණ කතා කරන්න පුළුවන්කම තිබූ කෙනෙක්. බොහෝ විද්වතුන් පිළිගන්නා විදියට ආචාර්ය විජේසේකර මෙරට බිහිවුණ ප්‍රථම සිංහල මානව විද්‍යාඥයා. ආචාර්ය විජේසේකර විසින් ප්‍රධානත්වය දැරූ කමිටුව විසින් නිර්මාණය කළ සිංහල යතුරුලියන සැලැස්ම තමයි අදටත් භාවිතවන සම්මත සිංහල යතුරුලියන සැලැස්ම.

සිංහල භාෂාවේ එක්තරා අක්ෂරයක් තියෙනවා. මේ අක්ෂරය වචනයක මුලට යෙදිලා ආරම්භ වන වචන තියෙන්නේ දෙකක් විතරයි. ඒ අක්ෂරය 'ණ' යන්න. වචන දෙකෙන් පළමු වචනය ණහවා. මේ වචනයේ අර්ථය බල්ලා. වෙන විදියකට කියනවා නම් ඒක බල්ලා, සුනඛයා හෝ කුක්කා වගේ වචනවලට සමාන පදයක්. 'ණ' යන්න යෙදිලා පටන් ගන්න වචන දෙකෙන් අනිත් වචනය මොකද්ද කියලා වැඩි වෙලා කල්පනා කරන්න ඕන වෙන එකක් නෑ.

සිංහල භාෂාවේ අක්ෂර බොහෝ දුරට වෘත්තාකාර හැඩ ගන්න අක්ෂර. මේකට හේතුව අතීතයේ ලිවීම සඳහා භාවිතා කළ පුස්කොල පොත් සහ පන්හිඳ. තල් කොල ආශ්‍රිතව තනාගත් මේ පුස්කොලවල පන්හි‍ෙඳන් සරල රේඛා සටහන්කිරීමේදී පුස්කොලය ඉරී යන්නට ඉඩ ඇති නිසා තමයි සිංහල භාෂාව විකාශනයවීමේදී කවාකාර හැඩතල නිර්මාණය වුනේ. සමස්ත සිංහල අක්ෂර මාලාවේම සෘජු රේඛාවන් යෙදෙන අක්ෂර 06 ක් විතරයි (අ, ආ, ඇ, ඈ, අං සහ අඃ). මේ අක්ෂර 06 ම 'අ' කියන මූලික හැඩය අනුව ගොඩනැගෙන අක්ෂර. කොහොම වුනත් මේ කවාකාර අක්ෂර හැඩතලවල වෙනත් සෘජු රේඛා වැඩිපුර භාවිත කරන අක්ෂරවලට වඩා සුන්දරත්වයක් තියෙනවා. ඒ නිසාම වෙන්න ඇති මෙන්න මෙයාලා හිතනවා සිංහල ලෝකයේ සුන්දරම භාෂාවලින් දෙවැනි භාෂාව කියලා.

පරිඝනකයේ සිංහල යුනිකෝඩ් යතුරු පුවරුව ක්‍රියාත්මක කරලා Crrl + Alt + " යතුරු මිශ්‍රණය ටයිප් කරලා බලන්න මොකද්ද එන්නේ කියලා. ෴ මෙන්න මේ සංඛේතය තමයි එන්නේ. ඕක නිකන් ලස්සනට තියෙන හැඩතලයක් නෙවෙයි, ඕක සිංහලයේ අද්‍යතන භාවිතයේ නොමැති පැරණි විරාම ලක්ෂණයක්. නැවතීමේ තිත කියන විරාම ලක්ෂය භාවිත වෙන ආකාරයට තමයි ඔය සංඛේතය භාවිත වුනේ. මේ සංඛේතය නමින් 'කුන්ඩලිය'

සිංහල භාෂාවත් එක්ක දැන් හරි හරියට ඉංග්‍රීසි පද යෙදෙනවානේ. ඔබට නිරීක්ෂණය වෙලා තියෙනවාද දන්නේ නෑ මේ යෙදෙන බොහෝ ඉංග්‍රීසි පද එක්ක අනිවාර්යයෙන්ම යෙදෙන සිංහල පදයක් තිබනෙවා. ඒ තමයි 'එක' කියන වචනය. උදාහරණයක් විදියට "මේ ඔතන TV එක ඉස්සරහා නිකන් බලාගෙන ඉන්නේ නැතිව ඇවිත් Sink එක ලග Tap එක හදලා දෙන්න නැත්නම් ගිහින් Dinner එක එලියෙන් අරගෙන එන්න." ඇයි අපි ඉංග්‍රීසි පදවලට පසුව ඒ වගේ 'එක', 'එකේ', 'එකට' වගේ වචන යොදාගන්නේ?

අපි යුරෝපීය භාෂාවන්ගෙන් අරගෙන සිංහල විදියට ගොඩනගාගත්ත වචන තියෙනවා වගේම සිංහල වචන කිහිපයකුත් සුද්දෝ ඉංග්‍රීසි භාෂාවට අරගෙන තියෙනවනේ. ලංකාවට යෙදෙන සෙරන්ඩිබ් කියන නම අසුරින් ගොඩනැගුණු ඉංග්‍රිසි වචනයක් තිබෙන බව මම කලින් කියලා ඇති. ඔස්ට්‍රේලියාවේ ඉන්න අයයි ලංකාවේ සමහර අයයි දන්නවා ඇති වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයේ තියෙන බඩගිනි ටවුන් එක ගැන. දැන් ඔය Tourmaline කියලා ඛණිජ ද්‍රව්‍යයක් තියෙනවා. මේ නම ඉංග්‍රීසියට එකතු වෙලා තියෙන්නේ 'තුරමලී' සහ 'තෝරමල්ලි' කියන වචන ආශ්‍රෙයන්.

ඒ වගේම ඔය B1 විටමින් ඌනතාවය නිසා ශරීරරයේ ඇතිවෙන අප්‍රාණිකතා රෝගයට යෙදෙන Beriberi කියන නම එන්නේ (ඒ රෝගය වැඩියෙන්ම තියෙනවා කියලා සැක කරන්න පුලුවන්) සිංහල මිනිස්සුන්ගේ භාෂාවේ එන 'බැහැ' 'බැරි' වගේ වචනවලින්. තව වචනයක් ඔය වගේ තියෙනවා 'Aswaddumization' කියලා. මේක එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරණායක මහත්මයා තමයිලු මුලින්ම භාවිත කළේ. අස්වැද්දීම කියන වචනය ආශ්‍රිතවයි ඒක එන්නේ. නමුත් මේක ඔක්ස්ෆර්ඩ් වැනි පිළිගත් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂවල දකින්නට නැහැ. තව බොහෝ දෙනෙක් හිතාගෙන ඉන්නවා 'Kachcheri' කියන වචනයත් සිංහලයෙන් ඉංග්‍රීසියට ගිය වචනයක් කියලා. නමුත් ඇත්තටම කච්චේරි කියන වචනයේ ප්‍රභවය තියෙන්නේ හින්දි භාෂාවේ.

සිංහල භාෂාව වෙනත් ඉන්දු-ආර්ය භාෂාවන් ආශ්‍රෙයන් සංවර්ධනය වුනා වගේම තවත් භාෂාවන් කිහිපයක වර්ධනයටත් සිංහල භාෂාව දායක වෙලා තිබෙනවා. මේක භාෂා විද්‍යාවට අනුව සැලකෙන්නේ ඒ ඒ භාෂාවන්ට තිබෙන ඥාතී භාෂාවන් වශයෙන්. ඒ කියන්නේ එක් භාෂාවකින් සම්භවය ලබන වෙනත් භාෂාවන් ගැන. ඒ අනුව සිංහල භාෂාවෙන් සම්භවය ලැබූ සිංහල භාෂාවට නෑකම් කියන තවත් භාෂාවන් තියෙනවා. ඔය කියන භාෂා අතරින් ප්‍රසිද්ධම එක තමයි මාලදිවයින් ජනතාවගේ භාෂාව වන දිවෙහි භාෂාව. ක්‍රිස්තු පූර්ව 03 වැනි සියවස කාලයේ පැවති හෙළ, හෙළු හෝ එලු වශයෙන් හදුන්වන සිංහල භාෂාවේ ආදීතම මුහුණුවරකින් තමයි දිවෙහි භාෂාව සංවර්ධනය වෙන්නේ. ඒ වගේම Macanese Patois නමින් හැදින්වෙන මිශ්‍ර භාෂාව (Creole language - භාෂා කිහිපයක් මිශ්‍රව සැදුනු භාෂාවක්) සංවර්ධනයටත් මැලේ සහ පෘතුග්‍රීසි වැනි භාෂාවන් එක්ක සිංහල භාෂාවත් හරි හරියට දායක වෙලා තිබෙනවා. මැකාවූ රාජ්‍යෙය් පෘතුගීසී ජාතිකයන් විසින් පාලනය කළ සමහර ප්‍රදේශවල අදටත් මේ භාෂාව භාවිත වෙනවා, නමුත් ඉතාම සුලු ප්‍රමාණයකින්.

සිංහල භාෂාවත් එක්ක සංඛ්‍යා ලිවීමේදී අපි භාවිත කරන 0, 1, 2, 3 . . . ආදී සංඛ්‍යා අපේ නෙවෙයි අරාබියේ අයගේ සංඛ්‍යා ක්‍රමය කියලා අමුතුවෙන් කියන්න ඕන නෑනේ. හැබැයි ඔය අරාබි අංකන ක්‍රමයට කලින් පිරිසිදු සිංහල අංකන ක්‍රමයකුත් තිබුනා. අයිරිෂ්-ඇමරිකන් භාෂාවේදියෙකු වන මයිකල් එවර්සන් තමයි මේ සිංහල අංකන ක්‍රමය ගැන කතාව මෑතකදි එලියට ගත්තේ. මේ තියෙන්නේ ඒ කියන සිංහල අංකන ක්‍රමය.

එවර්සන් මේ කියන සිංහල අංකන ක්‍රමයේ හැඩතල සිංහල යුනිකෝඩ් පද්ධතියට එකතු කරන්න කියලා Unicode Consortium එකට යෝජනාවලියක් (Proposal to add archaic numbers for Sinhala to the BMP of the UCS) ඔහු විසින්ම ඉදිරිපත් කරා (The Unicode Consortium කියන්නේ යුනිකෝඩ් ප්‍රමිතිය භාරව ඒ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන ජාත්‍යන්තර රාජ්‍ය නොවන සංවිධානය). ඒ අනුව 2014 ජූනි මාසයේදී නිකුත් කළ යුනිකෝඩ් 7.0 වන සංස්කරණයට මේ අංකන ක්‍රමය එකතු කරලා තිබෙනවා.

සිංහල භාෂාව ගත්තම ප්‍රාදේශීය ව්‍යවහාර සෑහෙන්න විවිධයි. ඔය ප්‍රාදේශීය ව්‍යවහාර රටාව අතින් ගත්තම වැඩියෙන්ම අපහසුතාවයට පත්වෙන්නේ මාතර මිනිස්සු. මක්කටෙයි ඉතින් ඒ කතා. විජය - මාලිනී සහ රෝයි - සුමනා වගේ ජනප්‍රිය නලු නිළියන් රගපෑ 'මේ දෑස කුමටද' චිත්‍රපටිය බලන්න මාතර මිනිස්සු ආවේම නැහැයි කියනවනේ. හෝල් එකට මොන පින්තූරේ (චිත්‍රපටිය) ආවත් ආසාවෙන් ඒක බලන මාතර සිනමාලෝලීන් 'මේ දෑස කුමටද' චිත්‍රපටයේ දැවැන්ත ප්‍රචාරක පුවරුව දිහා බුකවාගෙන (නිකන් බලාගෙන ඉදලා) හැරිලා යනවලු. පස්සේ සිනමා ශාලාවේ මැනේජර් උන්නැහේ ප්‍රචාරක පුවරුව වෙනස් කරාලු ‘මේ දෑස මක්කටෙයි' කියලා. එතකොට ඔන්න ආවලු සෙනග සූ ගාලා.

මාතර මිනිස්සුන්ට තමන්ගේ භාෂා ව්‍යවහාරය නිසා නොසෑහෙන්න අපහාස වෙනවා තමා. විෂේශයෙන් කොළඹ රටේ උදවිය තමයි එහෙම කරන්නේ. උපන් ගම පිට පළාත්වල උනත් පස්සෙන් පහු කොළඹට ගාල් වෙච්ච සමහර අයත් අනේ මන්දා ඉතින් ඒ ගොඩේමයි. හැබැයි ඉතින් මේ කොදෙව්වේ මාතර බත් කඩයක් නැති එක ටවුමක් ඇතෙයි?

මොනවා කරත් මාතර මිනිස්සුන්ගෙන් "ඊයේ පොල් ලෙලි ගැහුවද?" කියලා අහන්න එපා. ඒක අසභ්‍ය අර්ථයක් දෙන ප්‍රශ්නයක්. අහන්න ඕනම නම් "ඊයේ පොල් ඔයව්වද?" කියලා ඇහුවට කාරි නෑ.

ඔය බදුල්ල පැත්තේ මිනිස්සු අහන්නේ නැහැනේ 'කෑවද?' 'බිව්වද?' කියලා. එයාලා කරන්නේ 'කෑවා..?' 'බීවා..?' කියලා ඇදලා කතා කරලා ඒ ප්‍රශ්නය අහන එක. අපි 'ඇත්තද?' කියලා අහනවා වගේ බදුල්ලේ සමහරු යමක් තහවුරු කරගන්න 'හා ඔව් ද?' කියලා අහනවනේ. නුවර පළාතේ කියන්නේ "ඔයාලා මාළිගාවට යන්ට කලින් දවල්ට කාලා ඉන්ට ඈ" කියලා. අංග පුලාවට ඉන්න (රූමත්) නුවර මැණිකේ කෙනෙක් ඔහොම කිව්වම නොකා යන්න හිතෙන්නෙම නෑ. අපේ අම්මාගේ ගම නුවර. නුවර අපේ ආච්චි අපේ අම්මට කතා කරන්නේ 'අක්කුන් දුව' කියලා. නුවර පළාතේ බොහෝ අම්මලා තමන්ගේ දෝණියැන්දලට ඔය නමින් කතා කරනවා මට ඇහිලා තියෙනවා. මොකද්ද ඇත්තටම ඔය 'අක්කුන් දුව‘'කියන නමේ තේරුම?

වතාවක් මම ගියා අම්බලන්ගොඩ මගේ යාලුවෙක්ගේ ගෙදර. ඒ ගිහින් ඉතින් යාලුවත් එක්ක කතා කරමින් ඉන්නකොට යාලුවගේ අම්මා ඇවිත් "ලොකු පුතේ මම මල්ලි හන්දියට එහාට කරලා ඉක්මනට එන්නම්" කියලා මගේ යාලුවගේ බාල සහෝදරයත් එක්ක ගෙදරින් පිටත්වුනා. වෙන පළාත්වල 'ඇරලවලා එන්නම්' හෝ 'ගිහින් දාලා එන්නම්' කියනවා වගේ අම්බලන්ගොඩ සමහර අය කියන්නේ 'එහාට කරලා එන්නම්' කියලා.

කුරුණෑගල බස් නවත්තන තැන් නෑ කියලා දන්නවද? එහේ තියෙන්නේ 'බස් හිටෝන තැන්'. මොනරාගල අය දන්නවා ඇති "ඇටි කුකුලා බුග්ගහන වෙලාවට" අවදි වෙන්න ගිහාම කොච්චර කම්මැලි හිතෙනවද කියලා.

ඉංග්‍රීසි සහ සිංහල භාෂාවන් දෙකෙන් වඩාත්ම සුන්දර සහ උසස් භාෂාව මොකද්ද කියලා කවුරුහරි මගෙන් ඇහුවොත් මම නිසැකවම නම් කරන්නේ සිංහල භාෂාව. සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි භාෂා දෙකම හොඳින් අධ්‍යනය කරනකොට පැහැදිලි වෙන දෙයක් තමයි ඉංග්‍රීසි භාෂාව අර්ථ පැහැදිලි කරන (Explaining language) භාෂාවක්. නමුත් සිංහල භාෂාව අර්ථ නිරූපනය කරන (Expressive language) භාෂාවක්. මේ භාෂා දෙනෙක් අදට ගැලපෙන වඩාත් පොහොසත් වදන් මාලාවක් තිබීම අතින් සහ ප්‍රායෝගිකභාවය අතින් ඉංග්‍රීසිය ඉදිරියෙන් තිබෙන බවට වාදයක් නැහැ. නමුත් සිංහල භාෂාවේ වචනවලට ගැබ් කරන්න පුලුවන් හැඟීම් ඒ ආකාරයෙන්ම ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙදි කරන්න බැහැ. උදාහරණයක් විදියට "ඇයට ඇඬුනා" කියන වාක්‍ය ඛන්ඩයේ තිබෙන හැඟීම්බර ස්වභාවය ඉංග්‍රීසියෙන් She teared up හෝ She broke into tears යනුවෙන් කියනකොට නැති බවයි මට හිතෙන්නේ? අනිත් අයටත් හිතෙන්නේ එහෙමමද? ඒක අපේ මව් භාෂාවට අපි දක්වන සමීප බව නැත්නම් හුරුව නිසා දැනෙන හැඟීමක්ද?

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සහ ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය වගේ මාතෘකා ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ කතා නෙකෙරුණු මැතිවරණයක් කතා නොකෙරුණු වර්ෂයක් නැති තරම්. ඒ තරමට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ Hot Topic එකක්. ශ්‍රී ලංකාවේ වර්තමාන ආණ්ඩුක්‍රමයේ සංශෝධන පෙළගැස්ම ගැන වගේම මෑතකදී එයට එකතුවුණු 19 වැනි සංශෝධනය ගැනත් මීට කලින් මේ බ්ලොග් අඩවියේ ලිපි පළවුණා. මේ කතා කරන්න උත්සාහ කරන්නේ ලෝකය පුරා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ගැන.

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ගෙන ඒමට නියමිත 20 වන සංශෝධනය මේ ලිපිය ලියන අවස්ථාව වනවිට ප්‍රසිද්ධව අවසන්. කලින් අවස්ථාවක 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කෙටුම්පත ගැන ඉදිරිපත් කළ ආකාරයේ සමාලෝචනයක් 20 වන සංශෝධනය සම්බන්ධයෙනුත් ඉදිරිපත් කරන්න මම උත්සාහ කළා.

හැමෝටම ඇති නේද ඉංග්‍රීසි භාෂාව ඉගෙන ගන්න ගිහිල්ලා යාන්තමට හරි ඇඬුණ යුගයක්? මට නම් තිබුණා. ඒ කාලේ මට ඉංග්‍රීසි තරම් අප්‍රියජනක වචනයක් හෝ කාල පරිච්ඡේදයක් පාසල් කාල සටහනේ වෙන තිබුණේම නැහැ. හැබැයි ඒ හැඟීම ඒ විදියට දිගටම තිබුණානම් අද මම කොහෙද කියලා හොයන්නත් නැහැ. ඉංග්‍රීසි භාෂාව අද ඒ තරම්ම අපේ ජීවිතයට අත්‍යවශ්‍ය වැදගත් අංගයක්.

ඒ දවස්වලම ඕක හොඳටම තේරුම් අරගෙන තිබුණා මගේ අම්මා. අම්මා මාව ගිහින් දැම්මා අම්මාගේ හොඳම යෙහෙළියක ළඟට. අම්මගේ මේ යෙහෙළිය තමන්ගේ පාඩුවේ ගෙදර වැඩක් කරගෙන හිටිය බර්ගර් ජාතික ගෘහණියක්. මගේ ඉංග්‍රීසි භාෂාව ඔපමට්ටම් කරලා හදන වැඩේ ඇය අම්මාගෙයි ඇයගෙයි මිත්‍රත්වය වෙනුවෙන් බාරගත්තා. ඇය මට ඉංග්‍රීසි දියකරලා පෙව්වේ නැති ටික විතරයි. හැම සතියකම දවස් දෙකක් ඒ බර්ගර් ගුරුවරියගේ ගෙදර මං වෙනුවෙන් අනිවාර්ය උපකාරක පන්ති. කිසියම්ම හෝ හේතුවක් නිසා යම් දවසක පන්තියට සහභාගි වෙන්න නොහැකිනම් නොපැමිණෙන වග දන්වලා ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ලිපියක් ලියලා වැඩිහිටියෙකුගේ අත ඒක ඇයට යවන්න ඕන. එහෙම යැව්වාම මගේ ගුරුතුමිය ඒක බලලා, රතු පෑනකින් හරි වැරදි ලකුණු කරලා, සතුටුදායක තරම් නිවැරදිව ලිපිය ලියලා තියෙනවනම් මම ඒ දවස්වල දකින්න ආසම කරපු Very good එකකුත් දාලා අර වැඩිහිටියාගේ අතේම ආපහු මට එවනවා.

අපි හැමෝම දන්නවනේ ඉංග්‍රීසි භාෂාව ජාත්‍යන්තර භාෂාව කියලා. සැකයක් නෑ ඉංග්‍රීසි භාෂාව ඉතාම වැදගත්. ලෝකයේ රටවල්වලින් 1/4 ක් පමණ, ඒ කියන්නේ රටවල් 50 කට වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවක් ඉංග්‍රීසි භාෂාවට තමන්ගේ රටේ නිල භාෂාවක තත්ත්වය ලබාදී තිබෙනවා. ඒත් ඉංග්‍රීසි කියන්නේ ලෝකයේ වැඩියෙන්ම භාවිතා වෙන භාෂාව නෙවෙයි. චීන ජනතාව භාවිතා කරන මැන්ඩරීන් හෙවත් සම්ප්‍රදායික චීන භාෂාවත් ස්පඤ්ඤය සහ ලතින් ඇමරිකාවේ බහුලව භාවිතා වන ස්පාඤ්ඤ භාෂාවත් තමයි පිළිවෙලින් ලෝකයේ වැඩියෙන්ම භාවිතා වන භාෂා අතරින් එක සහ දෙක. ඉංග්‍රීසි භාෂාවට හිමිවෙන්නේ මේ ලැයිස්තුවේ තුන්වෙනි තැන.

අවම වශයෙන් අකුරු 08 කට එක වරක් හෝ යෙදෙන නිසා ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ වැඩියෙන්ම භාවිතා වෙන අකුර E අකුර කියලයි කියන්නේ. එතකොට වැඩිම වචන ගණනක් පටන්ගන්නේ S අකුරෙන්. අවම භාවිතයක් ඇති අක්ෂරය විදියට සැලකෙන්නේ Q අක්ෂරය.

එකම අකුර දෙපාරක් යොදන්නේ නැතිව ලියන්න පුළුවන් දිගම වචනය uncopyrightable. දැනට තියෙන දීර්ඝම වචනය pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis. ඔව්, ඕක තමයි දීර්ඝම වචනය, උච්චාරණය කරලා බලන්න. ඔය වචනය උච්චාරණය කෙසේ වෙතත් මම මුලින්ම කළේ වචනයට තියෙන අකුරු ගණන ගැණලා බැලීම. මේ වචනය පෙනහලු ආශ්‍රීතව අැතිවෙන Silicosis කියන රෝගය හඳුන්වන්න භාවිතා කරන වචනයක් කියලයි සඳහන් වෙන්නේ. මෙච්චර සරල පොඩි වචනයක් තියෙද්දි මොකටද කාටවත් කියවගන්න බැරි අර තරම් දීර්ඝ වචනයක්? 1935 දි ඔය වචනය හඳුන්වා දෙන්න කලින් ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ දීර්ඝම වචනය වශයෙන් තිබිලා තියෙන්නේ electrophotomicrographically.

ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ තියෙනවා එහි අකුරු 26 ම යොදාගෙන ලියැවෙන වාක්‍ය. මේවගේ වාක්‍යවලට කියන්නේ pangram කියලා. ඔබ අතරින් බොහෝ දෙනෙක් pangram කියන වචනය අහලා නැති වෙන්න පුළුවන්, නමුත් හැමෝම වගේ pangram එකක් දැකලා තියෙනවා. මේ තියෙන්නේ ඒ හැමෝම දන්න pangram එක.

Lipogram කියලා ඉංග්‍රීසි වචනයක් තියෙනවා. එ් වචනයේ අර්ථය කිසියම් නිශ්චිත අකුරක් හෝ අකුරු කිහිපයක් නොයෙදෙන විදියට ලියූ වාක්‍ය/ජේදය කියන එක. අපි දැන් දන්නවනේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ වැඩියෙන්ම යෙදෙන අක්ෂරය E කියලා. පුලුවන්ද E අකුර යොදාගන්නේ නැතිව වාක්‍යයක් හදන්න?

ක්‍රි.ව 1873 -1939 කාලයේ අර්නස්ට් වින්සන්ට් රයිට් කියලා ඇමරිකානු ජාතික ලේඛකයෙක් හිටියා. මෙයා රචනා කරලා තියෙනවා පොතක් Gadsby කියන නමින්. මේ පොතේ වචන 50,000 කට වඩා තියෙනවා, ඒ වගේම එය තරමක රසවත් කතාවක් අන්තර්ගත පිටු 282 කින් යුත් නවකතාවක්. නමුත් පොතේ කිසිම තැනක E අකුරක් සහිත එකම එක වචනයකවත් නැහැ. වින්සන්ට් රයිට් මේ පොත රචනා කරද්දි එයාට තිබුන ලොකුම ගැටලුව වුනා කියන්නේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ Regular verbs වශයෙන් හඳුන්වන ක්‍රියා පද. එවැනි ක්‍රියා පදවල අතීත ස්වරූපය ලියද්දි අගට -ed යෙදනෙවා. ඒ නිසා වින්සන්ට් රයිට් තමන්ගේ මේ පොත ලියලා තියෙන්නේ ඒ විදියේ Regular verbs මුලුමනින්ම මගහැරලා. මේ පොත බුද්ධිමය දේපළ අයිතියෙන් නිදහස් පොතක් (Public domain mark). කැමති කෙනෙක් ඉන්නවානම් archive.org වෙතින් පොතේ මෘදු පිටපතක් නොමිලයේම භාගතකරගෙන කියවන්න පුලුවන්.

Queueing කියන වචනය හැදෙන්නේ පෝලිම/පේළිය වගේ අර්ථයන් දෙන Queue කියන වචනයෙන්. හොඳට බලන්න Queueing කියන වචනය ඇතුළේ අඛණ්ඩව ස්වර අක්ෂර (Vowels) 05 ක් යෙදිලා තියෙනවා. ඒ තමයි ස්වර අක්ෂර වැඩිම ගණනක් අඛණ්ඩව යෙදෙන ඉංග්‍රීසි වචනය. එතකොට ස්වර අක්ෂර නැතිව ලියන්න පුළුවන් දීර්ඝම වචනය තමයි Rhythm. දන්නවනේ ඕනම භාෂාවක තියෙනවා එකම රිද්මයට ශබ්ද වෙන වචන. දැන් cat, bat සහ fat වගේ සරල වචන ඒ වගේ රිද්මය අතින් සමාන වචන. පුළුවන්ද ඒ විදියට orange කියන වචනයට රිද්මය අතින් සමාන ඉංග්‍රීසි වචනයක් කියන්න?

බෙල්ලට පොඩි ව්‍යායාමයක් එන්නත් එක්කලා SWIMS කියන වචනය උඩු යටිකුරු වෙන විදියට බලන්න. මොකද්ද පේන්නේ? එහෙම උඩින් බැලුවම ඒ විදියට පෙනෙන වෙනත් වචන ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ තියෙනවද ?

ඇයි අපි අකුරු ටයිප් කරන්න භාවිතා කරන යතුරුපුවරුවේ ඉංග්‍රීසි අකුරු අපිළිවෙළට තියෙන්නේ ? අපි අද භාවිතා කරන යතුරුපුවරුවේ ආරම්භය පැරණි යතුරුලියන යන්ත්‍ර. ඒවායේ අකුරු පෙලගස්වලා තියෙන්නේ අකුරු ටයිප් වෙන්න ඒ තුළ සකස් කර තිබුණු යාන්ත්‍රික ක්‍රමය එකිනෙක අකුරු එක්ක පැටලෙන්නේ නැති වෙන විදියට. යතුරුලියනය වෙනුවට පරිගණකය ආදේශ වෙද්දි යතුරුලියනයේ මේ ක්‍රමය පරිගණක යතුරුපුවරුවෙත් භාවිතා වුණා. අද අපි භාවිතා කරන යතුරුපුවරුවට කියනවා නමක් QWERTY යතුරුපුවරුව කියලා. යතුරුපුවරුවේ තිබෙන ඉංග්‍රීසි අකුරු අතරින් මුල්ම පේළියේ මුලින්ම තියෙන්නේ ඔය අකුරු 06. ඒ වගේම TYPEWRITER කියන වචනය අත එහා මෙහා නොකර යතුරුපුවරුවේ මුල් පේළියෙන්ම ටයිප් කරන්නත් පුළුවන්.

කාටහරි කියන්න පුළුවන්ද ship shipping ship ships shipping ships කියන වාක්‍යයේ තේරුම? බැලූ බැල්මට මේක නිකන්ම වචන ටිකක්, ඒත් ඇත්තටම ගත්තොත් මේක පැහැදිලි අර්ථයක් තිබෙන නිවැරදි වාක්‍යයක්. හරියට 'නෝනා, නාන්න නම් නාන්න නෝනා. නොනා නොනා නේන්න නෝනා' වගේ. මේ වාක්‍ය මෙන්න මේ විදියට අරගෙන බලන්න, A ship shipping ship ships shipping-ships. දැන් පැහැදිලිද? ඒත් නැත්නම් මෙහෙම සටහන් කරොත් - A boat shipping boat transports shipping-boats. වාක්‍යයේ අර්ථය මෙහෙමයි - නැව් ප්‍රවාහනය කරන නෞකාවක් නාවික යාත්‍රා ප්‍රවාහනය කරමින් යාත්‍රා කරනවා.

ඒ විදියටම මේ වාක්‍යයේ තේරුම කියන්න උත්සාහ කරන්න - Will, will Will will Will Will's will? තේරුම මෙහෙමයි. විලියම් කියන නම තියෙන පුද්ගලයන්ට කවුරුත් පහසුවට කතා කරන්නේ විල් කියලා. Will (විලියම් - පළමු පුද්ගලයා), will (අනාගත කාලය හඟවන ක්‍රියා පදය) Will (විලියම් - දෙවැනි පුද්ගලයා) will (පවරයිද) Will (විලියම්ට - තුන්වන පුද්ගලයා) Will's (විලියම්ගේ - දෙවැනි පුද්ගලයාගේ) will (අන්තිම කැමැත්ත)? විලියම්, ඔයා මොකද හිතන්නේ, අපේ විලියම් එයාගේ අන්තිම කැමැත්ත අර එහා ගමේ විලියම්ට පවරයිද? ඔන්න ඔය වගේ දෙයක් තමයි ඒකේ තේරුම.

ඒ වාක්‍ය ටික නම් තේරුම් ගන්න අපහසු වාක්‍ය. ඒ වුණාට, ඒ වගේද ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ කෙටිම වාක්‍ය? අකුරු තුනයි තියෙන්නේ. Are you aware of the shortest sentence of the English language? කියලා කවුරුහරි ඇහුවොත් I am කියලා උත්තර දුන්නම හරියටම හරි.

රෝම නීතිය වැඩිදුර අධ්‍යනය කරනකොට රෝම නීතියේ ප්‍රධාන කොටස් 03 ක් තියෙනවා කියලා අපි ඉගෙන ගන්නවා. ඒ Ius naturale (Natural law), Ius gentium (Law of foreign people and nations), Ius civile (Law of roman citizens). ඔය පද තුනේම නීතිය කියන අර්ථය දෙන Ius කියන වචනයේ උච්චාරණ ශබ්දය 'jus' හෙවත් 'ජුස්' කියන ශබ්දය. ඇයි ඉතින් I අකුරෙන් ලියලා J අකුරෙන් ශබ්ද කරන්නේ? ඔය වගේම ජේසුස් කිස්තූන් වහන්සේට Jesus සහ Yesus කියලා නම් දෙකක් තියෙනවානේද? Hallelujah කියන වචනය ඇයි Ha-le-loo-Yah කියලා 'යා' ශබ්දයක් සහිතව උච්චාරණය වෙන්නේ? ඔය හැම තැනකම J ශබ්දය වෙනුවට යෙදිලා තියෙන්නේ Y හෝ I අකුරු දෙක. මේකට හේතුව තමයි දැනට වසර 500 කට පමණ ඉහතදී ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ අකුරු අතර J යනුවෙන් අකුරක් නොතිබීම. ඒ නිසා J ශබ්දය බොහෝවිට පෙන්වලා තියෙන්නේ Iu, Ie, Ya විදියට.

එතකොට ඔය ගොඩක් දෙනෙක් දන්නේ නැහැනේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ තියෙනවා Fuck කියලා වචනයක්. මේක අසභ්‍ය වචනයක්. හරි, දැන් තමයි දැන ගත්තේ නේද? මේ වචනයේ නිරුක්තිය (Etymology) ගැන එක එක කතන්දර තියෙනවා. ඒ එක කතාවක් තමයි මේ වචනය අයර්ලන්ත නීති පද්ධතියේ තියෙන එක්තරා නිර්වචනයකින් හැදුණ එකක් කියන එක. යම්කිසි යුවලක් අනාචාරයේ හැසිරීමේ චෝදනාවට වරදකරුවන් වුණොත් අයිරිෂ් නීතිය යටතේ ඔවුන්ට දෙන දඬුවම නිර්වචනය කරන්නේ For unlawful Carnal knowledge වශයෙන්. එ් පද 04 මුල් අකුරුවලින් Fuck කියන වචනය බිහිවුණා කියන එක එක් අදසක්.

තවත් අදහසක් තමයි මේ වචනයේ නිරුක්තිය මධ්‍යතන යුගයේ තිබුණ එක්තරා භාවිතයකින් සිදුවුණ එකක්යැයි කීම. මධ්‍යතන යුගයේ යුරෝපය පුරා මහාමාරිය වසංගතය පැතිර තිබුණ කාලයේ (Plague/Black death) බොහෝ යුරෝපා නගර රෝගය පැතිරීම පාලනය කිරීමේ අරමුන‍ෙන් නව දරු උපත් සිදුකිරිම සම්බන්ධයෙන් නීති පනවලා තිබුණා. එකේ අරමුණ රෝගය පාලනය කරන්න ඒ යුගයේ තිබුණ සීමිත සම්පත් වඩාත් ප්‍රයෝජනවත් ලෙස භාවිතයට ගැනීම. මේ නීතියට අනුව යුවලක් ලිංගික සම්බන්ධතාවයක් පවත්වනවානම් මුලින්ම ගිහින් රජුගෙන් ඒ කාර්යයට අවසර ගැනීම අනිවාර්ය වෙලා තිබෙනවා. කෙළින්ම ගිහින් රජතුමාව මුණගැහිලා අවසර ඉල්ලුවා නෙවෙයි, ඒ ඒ නගරවල හිටිය නගර ප්‍රධානීන් තමයි රජු නියෝජනය කරමින් අවසරය දීලා තියෙන්නේ. ඉතින් මේ විදියට අවසර අරගන්න අයට කොන්දේසියකුත් අදාළ වෙනවා. ඒ කොන්දේසියට අනුව, ලිංගික කාර්යයේ යෙදෙනකොට පාරේ ඉඳලා නිවසට තිබෙන පිවිසුමේ යම් තැනක පැහැදිලිව පේන්න සඳහනක් තැබිය යුතුයි තමන් අවසර අරගෙනයි මේ කාර්යයේ යෙදී ඉන්නේ කියලා. නැත්නම් බලධාරීන් ඇවිත් අනාචාරයේ හැසිරෙනවා කියලා අත්අඩංගුවට ගන්නවා. ඉතින් ඔය විදියට දාපු සඳහන තමයි Fornication under the consent of King. මේ වාක්‍යයේ වචනවල මුල් අකුරු කිහිපය එකතුවෙලා Fuck කියන වචනය බිහිවුණා කියන එකයි දෙවැනි අදහස.

නමුත් සමහරුන්ට අනුව ඔය වචනයේ නිරුක්තිය සම්බන්ධයෙන් තිබෙන ඉහත සඳහන් අදහස් දෙකම 1960 දශකයෙන් පස්සේ හුදෙක් විනෝදය සඳහා නිර්මාණය කරගත් අදහස් (Urban legends). ඒ මතයට අනුව මේ අදහස් දෙකටම සැබෑ ඓතිහාසික පදනමක් නැහැ.

දැන් ඔය සිංහල භාෂාවේ තියෙනවානේ මෙන්න මේ වගේ වාක්‍ය - චූටි ටීචගේ චූටි ටෝච් එක. අර නව පුරපුරේ ගායකයෙක්ගේ සින්දුවකත් තියෙන්නේ අල ලොරියයි ලුණු ලොරියයි එකට පෙරළිලා කියලා. මේවාට ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ යෙදෙන්නේ tongue twisters කියන නම. කියවන්න බලන්න මෙන්න මේක දිව උලුක් කරගන්නේ නැතිව.

Peter Piper picked a peck of pickled peppers.

How many peck of pickled peppers did Peter Piper pick?

If Peter Piper picked a peck of pickled peppers,

Where's the peck of pickled peppers Peter Piper picked?

හරිද? කාටවත් මොකුත් කරදරයක් නෑ නේද? හරි එහෙනම් දැන් මේක.

sixth sick sheik’s sixth sheep’s sick.

කලින් එක තරම් දිග නැතිවුණාට ඕක තමයි ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ තියෙන අමාරුම tongue twister එක.

ඉංග්‍රීසි භාෂාව ගැන කතා කරනකොට අමතක කරන්නම බැරි වචන ටිකක් ලංකාවේ භාවිතයේ තියෙනවා. මජ්ජාඩ් එක දන්නවද? ඔය යතුරුපැදිවල එහෙම තියෙන්නේ පාරේ යනකොට ධාවකයාගේ ඇඟට රෝදයෙන් මඩ විසිවෙන එක වළක්වන්න (Mud guard). තව ඔය මෝටර් වාහනවලම තියෙනවා ටේලයිට් එක (Tail light). වාහන පාවිච්චි කරන අය දන්නවා අැති සොකැබ්සෝබර් (Shock Absorbers). එතකොට අලුතෙන් හදන ගෙයක ඉස්සෙල්ලම කරන්නේ බවුන්ඩේෂන් එක දාන එක නේද (Foundation).

අපි පොඩි කාලේ ඉඳන්ම අද වෙනතුරුත් පුංචි දරුවන්ට අනිවාර්යයෙන් කියලා දෙන ඉංග්‍රීසි කවියක් තියෙනවා.

Twinkle, twinkle, little star How I wonder what you are!

Up above the world so high Like a diamond in the sky.

මේක ජේන් ටයිලර් කියන ඉංග්‍රීසි ජාතික කිවිඳිය විසින් රචනා කරලා 1806 වර්ෂයේ එළිදක්වපු කවියක්. වසර 200 කටත් වඩා පැරණි නිර්මාණයක්. බෙහෝමයක් දරුවන් දන්නේ ඔය උඩින් තියෙන පද 04 විතරයි, ඒත් ජේන් ටයිලර් මේක නිර්මාණය කළේ පේළි හතරේ කවි 05 ක් තියෙන කවි පංතියක් විදියට. මේ තියෙන්නේ ඒ කවි පංතියේ ඉතිරි කවි 04.

When the blazing sun is gone When he nothing shines upon,

Then you show your little light Twinkle, twinkle, all the night.

Then the traveler in the dark Thanks you for your tiny sparks;

He could not see which way to go If you did not twinkle so.

In the dark blue sky you keep And often through my curtains peep

For you never shut your eye Till the sun is in the sky.

As your bright and tiny spark Lights the traveler in the dark,

Though I know not what you are Twinkle, twinkle, little star.

මගේ ඉංග්‍රීසි ගුරුතුමියගෙන් ඉගෙනගන්න කලින් මම ඔය කවිය කිව්වේ මෙහෙමයි.

ට්විංකල් ට්විංකල් ලිට්ලිස්ටා හව් අයි වොන්ඩ වට්ටූආ

අප්අ බවුද වල්සෝ හයි ලයික ඩයමන් ඉන්දස්කයි

මහාචාර්ය ඒ.වී. සුරවිර මහත්මයාගේ 'අකුරට යන වෙලාවේ' කියන කෙටිකතාවේ ඉන්න මැණිකා ඕක ගායනා කරන්නේ මෙහෙමයි.

          ටිංකල් ටිංකල් ලිට්ල් ලිට්ල් ස්ටා
          අවුවයි වන්ඩ වට්යූ වට්යූ        ආ
          අප්පේ බව්දා බව්දා වෝල්සෝ     හා
          ලයිකේ ලයිමා ලයිමා ඉන්දස්    කා

හැම වසරකම ඔක්ස්ෆර්ඩ් ශබ්දකෝෂයට දළ වශයෙන් අලුත් වචන 4,000 ක් විතර එකතු වෙන බව සඳහන්. මේ එකතුවෙන වචනවලින් බහුතරයක් වෛද්‍ය විද්‍යාවෙන් ඉංග්‍රීසි භාෂාවට එකතු වෙන වචන.

ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ මිලියන ගණනක් වචන අතරෙන් මම කැමතිම වචනයක් තියෙනවා. හොරේෂියෝ වෝල්පෝල් (Horatio Wolpole) කියන ඉංග්‍රීසි ඉතිහාසඥයා තමයි මේ වචනය 1754 වර්ෂයේදී පළමු වතාවට භාවිතා කළා කියලා සැලකෙන්නේ. මේ තියෙන්නේ ඒ වචනය, ඒකට ගැලපෙනවා කියලා හිතුන ඡායාරූපයකුත් එක්ක.